Ali Atıf Bir: Recep İvedik Herkesin Alnına Koyunca değişti mi yani?

Ali Atıf Bir  

Recep İvedik 7 Disney’de vizyona girdi “Recep İvedik Değişti mi?” tartışması başladı. Hatta “Türkiye’nin Halleri Recep İvedik’i Bile Bozdu” diye ironi yapanlar oldu. 

Şunu baştan  belirteyim  Recep İvedik’in sözü edilen “yeni hallerinden” sonra Türkiye’nin muhalif kadınlarının Recep İvedik’le barıştığı doğru..

İvedik’in her zaman gündemden beslenen göndermeleri 2023 seçimlerine yönelik “muhalif bir duruş” olarak çerçevelenince  oldu bu iş...

Osuran, geğiren, kusan, pantalonunun ağını arasıra elleyip aletini düzelten, ana avrat düz gidebilen, bilek hareketi hatta ayak hareketi yapan, maço maço yürüyen, garip garip gülen, entel dantel yaşam biçimin sınıf atlama çabalarına yönelik davranışları ile dalga geçen, kaba saba, cahil, kültürsüz hani ne diyorlar varoş; ama bir o kadar da onurlu, gururlu, namuslu, kendini ezdirmeyen, haklıdan yana olan ilk çıktığı dönemde yaygın olan tabiriyle  “Maganda” Recep İvedik’le barıştılar, hatta aralarında bir sevgi oluştu. 

Neden? Çünkü Recep İvedik 7’de Recep “çevreci aktivist, eşitlikçi, çökelek hıolding ve halkın alnına koyma esprileri ile  yandaş sermayeye karşıt,  pahallılıktan yakınan ve güce karşı halkı örgütleyerek hak savaşı verenr” kahraman. Hatta “halkının alnına koyacağım” sözüyle doğrudan tapelerden süzülen bir söze ve elektirl faturlarına  politik gönderme yapıyor. Bu Recep İvedik’in ilk muhalif duruşu mu?

Bu sorunun cevabını serinin tamamını izlemeyenler, ya da Recep İvedik karakterini tam olarak anlamayanlar, aslında toplumda “varoş” diye küçümsenen ve birçok sorunun kaynağı maço Recepleri görmezden gelerek sorunları aşmaya çalışanlar veremez! 

2008’den beri ilk Recep İvedik’ten beri Recep İvedik ve Şahan Gökbakar’ı karıştıranlar hiç anlayamaz. Şahan Gökbakar’ı hatta filmlerinin tamamında birlikte çalıştığı Togan Gökbakar’ı tanımadan da anlayamaz. Ben onların beyinlerinin baştan beri fanıyım. 

Bazıları  Şahan’ı “yangın” olayıyla  tanıyınca “muhalif” bir duruşa geçtğini düşünüyorlar. Oysa  Recep İvedik karakterinin anlamını çözenler gerçek anlamda toplumsal “muhalif” duruşun da yeni olmadığını anlarlar. 

Yıl 2014. Recep İvedik 4. Konusunu hatırlayan var mı? Recep İvedik canını dişine takıyor ve kensel dönüşüm ayağı ile mahalledeki çocuk top sahasını  iç edecek müteahhite karşı mücadele veriyor.  Sonunda da yeni filmdeki gibi mahalleliyi örgütleyip kazanıyor tabi ki. Yeni filmde Recep İvedik’in değiştiğini söyleyenler acaba neredeydi? 

Aynı kişiler, Recep İvediklerin survivor gibi programlardaki (Recep İvedik 4), milliyetçiliğin meze yapıldığı  olaylardaki (Recep İvedik 5), ırkçılık olaylarındaki (Recep İvedik 6) rolleri anlatılmaya çalışıldığında neredeydiler?   

Recep İvedik bu filmde daha mı az maganda? 7’de magandalığın dozunun azaltıldığı doğrudur. Geğirmiyor, osurmuyor, aletini düzeltmiyor. Daha az küfrediyor. Ama hala g.t, sıçma, b.ok küfürlerini kullanıyor, çocukla çocuk oluyor, burnundaki sümüğü çıkarıp elini başkasının üstüne sürüyor, el hareketi çekiyor, hatta fil uçaktan  görünen koca bir el hareketi ile bitiyor. Filmde daha az durum komedisi olduğu doğru. Bu filmse kaba-saba özellikleri ile daha az olaya karışıp, daha az komik durma düşüyor Recep.

Filmin daha az komedi içerdiği ise  doğru değil. “Bayan değil kadın gibi” göndermelerle ruhunu bugüne kadar kendini anlamayanların gözüne soktuğu da doğru.. Bu arada kadınlara “epik” bir rol vererek aralar da türkü yaktırması yeni bir Recep İvedik film dili olduğunu da söyleyebilirim. 

Recep İvedik değişti mi peki? Konu olarak değiştiğini söylemek güç..

Sadece toplumsal bir muhalelet üretmek için yeni dönemin sosyal medya, instagram, post atmak, trollemek gibi aygıtlarını kullandığı için yeni gibi görülebilir. Daha fazla “eşitlikçilik” içerdiği için yeni gibi görünebilir. 

Daha fazla “toplumsal sorunlara” duyarlıymış gibi durduğu için yenilikçi görünebilir. Çevrecilikle “herkesin alnınına koyanlar” arasında esprili bir ilişki kurduğu için yenilikçi görünebilir. Recep hep öyleydi sadece şimdi bazılarının anladığı dilden konuşuyor. 

Mesela yancısı Nurullah’a hep çok kötü davranıyordu. Bu filmde de kötü davranıyor. Sürekli itip kaıyor. Değiştiğini söyleyenler bu noktaya dikkat etmiyorlar mesela..

O zaman gelin son sözümü söyleyeyim. Recep  İvedik bu filmde  durum komedisinin unsurlarından ayrılıp daha fazla dile yaslandığı ve magandalık dozunu azalttığı  için hedef kitle değiştirmiş görünüyor. Bu nedenle bu filmin önceki 6 filmin hedef kitlesi (çocuk-genç-erkek) ile daha az titreşim kuracağını düşünüyorum. 

Günün sonunda Recep İvedik Disney platformuna geçti ve bu platforma  göre komedi üretmedi de oldukça normal!  

Diyeceksiniz ki “ama ilk altı filmi Disney cezası neyse ödeyip kendi portföyüne kattı”. 

Doğrudur, Recep İvediklerin kült karakter filmleri her zaman izleyicisi vardır. İlk 6 Recep İvedik’in de olacak. Birçok fanın tekrar tekrar bu filmleri izlediğine de eminim. 

7’inci filmde daha az durum komedisi olduğu için içine düşmeyeceklerini  düşünüyorum. 

Recep İvedik çoğunlukla başka bir hedef kitleye evrildiyse, biz ona hala Recep İvedik diyebilir miyiz? 

İşte bu zor bir soru..

Recep İvedik’in sakalı ve turuncu gömleğinin ötesinde onu normlara ayak uyduramadığı haliyle, kendine   has kaba-saba özellikleri ile seven ama içindeki “iyiliği”  de anlayan   ilk altı filmin hayranları ona Recep İvedik demekte biraz zorlanabilirler. 

Onu daha önce anlaması ve sevmesi gereken yeni hedef kitle, onların dilinden “doğrudan” konuşunca  farkına varanlar içinse  o hala sakallı, turuncu çizgili gömlekli   Recep İvedik..

Bizim gibi daha baştan içindeki toplumsal muhalefet ironisini anlayanlar içinse  o hala sapına kadar Derby!