Başkentgaz göz göre düşük fiyata Torunlar’a gitti
Önce Kızılay’a, oradan Ensar Vakfı’na, oradan da TÜRGEV’in ABD’de yapımı devam eden öğrenci yurduna aktarıldığı ortaya çıkan 8 milyon dolarlık bağış ile gündeme gelen Başkentgaz, AKP’nin sık sık övünme konusu yaptığı özelleştirmelerin bir sonucu.
Başkentte doğalgaz dağıtımı 1988 yılında başladı. Gaz dağıtımını 2007 yılına kadar Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) ve bağlı kuruluşu olan EGO Genel Müdürlüğü yürüttü.
2007 yılında AKP 5669 sayılı “Doğalgaz Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”u çıkardı.
Yasayla dağıtım hizmetleri özelleştirilmek üzere kurulan Başkentgaz’a devredildi.
Yasada, şirketin asgari yüzde 80 hissesinin en geç 2 yıl içinde ABB tarafından özelleştirilmesi öngörüldü.
2 yıl içinde özelleştirmenin gerçekleştirilememesi durumunda ise dağıtım şirketinin hisselerinin yüzde 80’inin Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından özelleştirileceği hüküm altına alındı.
Bu süre içerisinde Melih Gökçek yönetimindeki ABB tarafından 2008 yılında ihale yapıldı.
İhalede en yüksek teklif 1 milyar 610 milyon dolardı. Ancak ihaleyi kazanan şirket parayı ödeyemeyince satış iptal oldu.
Belediye satışı gerçekleştiremeyince devreye yasa gereği ÖİB girdi. Başkentgaz yasa gereği 2009’dan itibaren ÖİB’nin özelleştirme programına alındı.
2010 yılında yapılan ihalede en yüksek teklif 1 milyar 211 milyon dolar oldu. Ancak ihaleyi kazanan şirket ödemeyi yapamayınca satış iptal edildi. 2012’de gerçekleştirilen ihale de yeterli teklif gelmediği için iptal oldu.
İLLA SATACAKLAR!
O tarihe kadar Başkentgaz’ın kamuya ait yüzde 80 ve ABB’ye ait yüzde 20 hissesi için ayrı ayrı ihaleler düzenlenmişti. Ancak hükümet satışın bir türlü gerçekleşmemesi üzerine bu kez “torba yasa” ile Başkentgaz’a özel düzenleme yaptı.
Şirketin ABB’ye ait yüzde 20 oranındaki hissesinin de özelleştirme kapsam ve programına alınarak yüzde 80 oranındaki hissenin satışıyla birlikte özelleştirilmesine karar verildi.
Başkentgaz’ın yüzde 100 oranındaki hisselerinin yani tamamının özelleştirilmesi için 25 Ocak 2013’te gerçekleştirilen ihaleyi 1 milyar 162 milyon dolar ile Torunlar Gıda kazandı. 2008’de şirketin yüzde 80’i için yapılan ihalede 1.6 milyar dolar teklif gelmesine karşın 2013’te şirketin tamamına 1.1 milyar dolara verilmesi uzun süre tartışıldı ve eleştirildi.
Hatta dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan da ihaledeki düşük teklife 1 Şubat 2013’te yayımlanan Fatih Altaylı’nın sunduğu “Teke Tek” programında tepki gösterdi. Bu açıklamadan sonra önce bir süre ihalenin iptal edileceği konuşuldu.
Ancak dönemin Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Mart 2013’te açıklama yaparak son noktayı koydu. Şimşek, ihalenin iptal edilmediğini, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun (ÖYK) söz konusu ihaleyi onayladığını bildirdi.
ÖYK kararının altında dönemin Başbakanı Erdoğan’ın yanı sıra dönemin Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ile dönemin bakanları Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in de imzası vardı.
Erdoğan daha önce düşük teklif nedeniyle eleştirdiği ihaleyi onaylamıştı. Ayrıca o dönemde ihaleyi kazanan Torunlar GYO’nun Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Torun’un, Erdoğan’ın imam hatip lisesinden arkadaşı olduğu konusu da basında yer aldı.
Onay kararının ardından özelleştirme süreci 31 Mayıs 2013 tarihinde hisse devir sözleşmesinin imzalanması ile tamamlandı. Başkentgaz’ın 2037 yılına kadar geçerli lisansı bulunuyor. Yani şirket bu tarihe kadar hizmet yürütmeye devam edecek.
Bu arada sonraki yıllarda Sayıştay da Başkentgaz’ın düşük fiyata satıldığını raporladı. Yine süreç içerisinde CHP, Başkentgaz’ın ihale sürecini onaylayarak kamunun ve halkın çok büyük ölçüde zarar görmesine neden olduğu gerekçesiyle dönemin Başbakanı Erdoğan hakkında gensoru da verdi. Ancak reddedildi.
ABB geçen yılın sonunda yaptığı açıklamalarda, Doğalgaz Piyasası Yasası’nda yer alan açık hükme karşın Başkentgaz A.Ş.’ye özgü olarak getirilmiş düzenleme ile şirketin hisselerinin yüzde 80 yerine tümünün özelleştirildiğine dikkat çekti.
ABB Başkanı Mansur Yavaş daha önceki açıklamalarında, “Belediyeye Türk Ticaret Kanunu ile verilen yönetim ve denetim kurullarında temsil hakkını düzenleyen hüküm de kaldırılmıştır. Bu sadece ve sadece ABB için uygulanmıştır. Türkiye’nin hiçbir yerinde bu hüküm uygulanmamakta ve hepsinde belediye temsilcisi halen doğalgaz dağıtım şirketlerinde yer almaktadır” demişti.