İşsizlik koronadan beter: Ümitsizler artık iş aramıyor
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam), koronavirüs salgınının iş gücü piyasasına etkisinde öncü göstergeleri analiz eden araştırma raporunu cuma günü yayımladı.
Öncü Göstergeler Ne Söylüyor” başlıklı çalışmaya göre; Kariyer.net’e iş başvurusu yapanların sayısı Şubat 2020’de 10 milyon 756 bin 130’ken, Nisan 2020’de 4 milyon 400 bin 62’ye geriledi. Benzeri bir gerileme, İŞKUR'un verilerinde de teyit ediliyor.
Buna göre, Nisan 2019’da 122 bin işsiz işe yerleştirilirken Nisan 2020’de bu rakam 30 bine geriledi. Bu durum ise, “Mevcut koşullarda iş bulma ümidi o kadar azalmıştır ki büyük bir kitle iş arama zahmetine değmeyeceğini düşünmektedir” diye yorumlanıyor.
Ümidi kırıklar
Raporda, işini kaybedip iş aramayanların bir bölümü, iş bulamayacağını düşündüğü için “ümidi kırıklar” grubuna dahil ediliyor ve koronavirüs salgınının yarattığı şokla birlikte bu grup üzerinde daha şiddetli bir etki doğabileceği öngörülüyor.
Raporda kullanılan "öncü göstergeler"; İŞKUR ve Kariyer.net’in işletmelerin açık iş, işe yerleştirme, aranan eleman gibi verileri olup, tüm bu öncü göstergelerde büyük bir çöküş yaşandığına dikkat çekiliyor ve salgının kontrol altına alınmasının ardından işsizlikte bir "tsunami" etkisi beklendiği belirtiliyor.
Öte yandan, İŞKUR’un verilerine göre Nisan 2019’da 200 bin olan açık iş sayısı Nisan 2020’de 52 bine gerileyerek 148 bin azalırken, hizmetler sektöründe açık iş sayısı yıl bazında 84 binlik bir gerileme kaydederken, sanayi sektöründe 50 bin, inşaat sektöründe ise 12 bin düzeyinde azalmış, düşüş üç sektörde de yüzde 70 - 80 seviyesine ulaşmış.
Kariyer.net'in aranan elemanları
Benzer şekilde, ağırlıklı olarak beyaz yakalı profesyonel kadrolara aracılık eden Kariyer.net’in son üç yıldır kayıt altında tuttuğu "aranan eleman” sayıları da salgının yarattığı şokun işgücü / emek talebini ne kadar etkilediğini gösteriyor; Zira bu sayıda da Nisan ayında yüzde 30 civarında bir düşüş kaydedildi.
BETAM Direktörü Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, geçtiğimiz günlerde Cumhuriyet Gazetesi'ne verdiği bir röportajda, "İşsizlik tusunami boyutlarında. En az 3 milyon çalışan daha işini kaybedecek. İşsizlik oranı büyük olasılıkla yüzde 24-25’i bulacak. Genç işsizlik oranı yüzde 40’a ulaşabilir" demişti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Şubat ayı işsizlik rakamlarını 11 Mayıs Pazartesi günü açıklayacak. Ocak ayı verilerine göre ise, işsizlik oranı 0,9 puanlık azalış göstererek yüzde 13,8 seviyesinde gerçekleşmişti. Söz konusu rakamlara göre, ülke çapında 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2020 yılı ocak döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 306 bin kişi azalarak 4 milyon 362 bin kişi olmuştu.
Öte yandan, işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması hallerinde, üç ayı aşmamak kaydıyla, sigortalılara çalışamadıkları dönem için devlet tarafından gelir desteği sağlamak üzere "kısa çalışma ödeneği" veriliyor. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un açıkladığı son rakamlara göre kısa çalışma ödeneğine bugüne kadar 300 bin firma, 3.2 milyon çalışan için başvurdu.