Biden'a Sunulan Rand Corporation Raporundaki İlginç Detay
ABD için yeni dönemde diplomasiyi ön plana çıkaran ve bölgesel güçler arasında denge kurmayı amaçlayan bir raporu ABD’nin köklü düşünce kuruluşlarından RAND Corporation yayımladı.
Emekli tuğgeneral Nejat Eslen, “RAND’ın bu strateji önerisi, Biden’ın başkanlığı teslim almasının ardından yaptığı konuşmayla birlikte değerlendirilmeli. Şartlar, ABD’nin dünyadaki rolünü yeniden tanımlamaya zorluyor” dedi.
Cumhuriyet'ten Hüseyin Hayatsever'in haberine göre RAND Corporation, önceki gün “ABD’nin dünyaya yaklaşımını yeniden düşünmek - Dizginlemeyi Uygulamak” başlıklı bir rapor yayımladı. Raporda Washington için dış politika alanında “realist bir dizginleme stratejisi” önerildi. Bu stratejiyle ABD’nin ulusal çıkarı “dar” anlamda tanımlanıyor ve dünyanın çeşitli yerlerindeki askeri varlığının azaltılması, diplomasiyi daha ön plana çıkarması, diğer büyük güçlerle daha çok işbirliği yaparak askeri güç kullanma ihtiyacının azaltılması tavsiyesinde bulunuluyor.
EN BÜYÜK TEHDİT: ÇİN
Raporda, “büyük dizginleme stratejisi” uygulanması durumunda ABD’nin daha küçük bir orduya ihtiyaç duyacağı, özellikle ülke dışında güç bulundurma ihtiyacının azalacağı ve sadece ABD’nin yaşamsal çıkarlarının gerektirmesi durumunda askeri güç kullanacağı belirtildi. İran ve Rusya’ya yönelik işbirliğini öne çıkaran bir yaklaşım tavsiyesinde bulunulan raporda ABD için en büyük potansiyel tehdit Çin olarak tanımlanıyor.
ABD’nin Avrupa’da askeri varlığını azaltmasıyla Avrupa’nın önde gelen ülkelerinin askeri güçlerini artıracağı, bu yolla bölgede güç dengesinin oluşacağı belirtilirken ABD’nin Ortadoğu’daki askeri varlığını azaltmasıyla İran’a karşı Türkiye, İsrail ve Suudi Arabistan tarafından dengenin sağlanmasının beklenebileceği kaydedildi. Ayrıca Avrupa ve Ortadoğu’da kısa vadede bölgesinde ekonomik ve askeri olarak egemen bir güç haline gelecek ve bu yolla ABD çıkarlarına tehdit oluşturacak bir ülke bulunmadığı tespiti de yapıldı. Rusya ve İran’ın bugünkünden daha güçlü hale gelmesi durumunda bölgedeki diğer ülkelerin bu ülkelerin bölgeyi domine etmesine direneceği savunuldu.
‘BİDEN İÇİN YOL GÖSTERİCİ’
RAND Corporation raporunu Cumhuriyet’e değerlendiren emekli tuğgeneral Nejat Eslen, raporun yeni başkan Jeo Biden döneminde ABD’nin izleyeceği dış politika açısından yol gösterici nitelikte olduğunu belirtti. Eslen, “RAND’ın ABD’de Pentagon için de raporlar hazırladığını biliyoruz. Bu rapor da Biden’ın başkanlığı üstlenmesinin hemen ardından yayımlandı. Ben, Biden yönetiminin bu raporda önerilen doğrultuda bir dış politika izleyeceğini düşünüyorum. Çünkü şartlar ABD’yi buna mecbur bırakıyor. O nedenle bu, çok önemli bir rapordur” diye konuştu.
ABD’nin yeni dönemde raporda önerilen stratejiyi uygulaması durumunda bu stratejinin Türkiye’yi de etkileyeceğini belirten Eslen, “Rapordan da anlaşılacağı gibi ABD’nin en büyük jeopolitik rakibi Çin’e karşı nasıl bir strateji uygulayacağı belirsiz, bunu zaman içinde göreceğiz. Bu stratejinin mutlaka dünyaya ve Türkiye’ye de etkisi olacak. ABD içe kapanarak küresel iddiasından vazgeçebilir. ABD’nin içe kapanmasıyla Çin, Rusya daha fazla hareket serbestisi elde edebilir, daha fazla jeopolitik inisiyatifler kullanabilirler. Bölgesel liderlikler olacaksa Türkiye, Karadeniz’de Rusya’ya karşı, ya da Ortadoğu’da İran’a karşı dengeleyici unsur olarak rol üstlenebilir. Türkiye’de akademisyenlerin ve devlet içinde görevli bürokratların bu strateji belgesini çok iyi incelemesi gerekiyor. Buradan Türkiye’yle ilgili sonuçlar çıkarılabilir” ifadelerini kullandı.