Biden’ın Dışişleri Bakan adayı Blinken Türkiye'ye nasıl bakıyor?

Ayşın Akyarlı Savatlı / New York / Medyafaresi.com 

Günlerdir süre gelen tartışmalara ve mevcut başkan Trump’ın ısrarla sürdürdüğü ancak hukuki olarak sonuç alamadığı seçim itirazlarına rağmen, 2020 ABD Başkanlık seçimlerinin galibi olan Joe Biden 20 Ocak 2021 itibariyle başlayacağı ABD Başkanlık görevi için şimdiden hızla çalışıyor.

Yeni dönemde ekibinde kimlerin yer alacağına dair kararları bir bir veren ve Salı günü itibariyle kabinesine dair önemli pozisyonları açıklaması beklenen Biden, ABD medyasında paylaşılan haberlere göre, Dış İşleri Bakanlığı görevi için Antony Blinken’ı belirliyor.

Obama Döneminde Dışişleri Bakan Yardımcısı ve ulusal güvenlik danışmanı olarak görev yapan Blinken, 1958 doğumlu Columbia Hukuk Fakültesi mezunu bir New Yorklu. Blinken, Dış İşleri bakan yardımcılığı görevi esnasında özellikle Rusya’nın Kırım’ı işgali, 2011 yılında Usama Bin Ladin’in öldürülmesi operasyonu ve IŞİD ile mücadele konularında etkin çalışmalar yapmıştı. Blinken, Clinton yönetimi döneminde de dış politika ve ulusal güvenlik alanlarında hizmet vermişti.

Blinken’ın önceliğinin, Trump tarafından “Önce Amerika” sloganı ile müteffiklerden uzaklaşılmasına varan sonuçlar doğuran politikanın izlerini silip, karşılıklı güven ortamını yeniden tesis edip, uluslararası alanda Amerika’nın liderliğini tekrar sağlamak olacağı düşünülüyor. NATO ve Avrupa Birliği ile ilişkilere özel önem vermesi bekleniyor.

Blinken Türkiye’yi çok iyi tanıyor ve geçmiş görevlerinde Türkiye’ye bolca ziyaretler yapmıştı. Özellikle 2016 yılında, Türkiye’ye altı kez seyahat ettiği biliniyor. 27 Eylül 2016’da, 15 Temmuz tarihinde Fetö Terör Örgütü’nün düzenlediği darbe girişimi sırasında zarar gören Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni ziyaret ederek demokrasi yanlısı ve darbe karşıtı konuşmalar gerçekleştirmişti.

Aynı tarihte NTV’den Ahmet Yeşiltepe’ye verdiği röportajda, NATO üyesi olan Türkiye ile ABD’nin müteffik ilişkilerinin onlarca yıla dayanan sağlam temelleri olduğu vurgusunu yaparak, Türkiye’ye verdiği önemi belirtmişti. Aynı röportajda, ABD’nin YPG’ye verdiği silah desteği ile ilgili bir soruya ise, YPG’ye değil; IŞİD ile mücadele anlamında Suriye Demokratik Güçlerine destek verildiğini açıklamıştı. Gülen’in iade talebi ile ilgili soruya ise konunun çözümünün politik değil hukuki olduğu şeklinde cevap vermişti.

Blinken'ın New York Times gazetesine 31 Ocak 2017 tarihinde yazdığı görüş yazısında, Suriye konusunda Türkiye ile uzlaşı için ABD'nin Suriye Demokratik Güçlerine verdiği desteğin IŞİD ile mücadeleyle sınırlı olacağı ve PKK'ya ulaşmayacağı; Türkiye'nin güvenliğini tehlikeye sokacak şekilde kullanılmayacağı  konusunda Türkiye'ye garanti verilmesi gerektiğini belirtmişti. Ayrıca ABD'nin PKK ile mücadele konusunda Türkiye'ye desteğini arttırıp Irak Kandil Dağlarında saklanan terör örgütü liderlerinin bulunması konusunda çalışılması gerektiğini yazmıştı.

27 Ekim 2020’de Twitter üzerinden yaptığı paylaşımında, Kıbrıs ile ilgili T.C. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile KKTC Cumhurbaşkanı Tatar’ın iki devletli çözümünü eleştirmiş; Biden’ın bölgede iki bölgeli, iki toplumlu federasyon fikrini desteklediğini söylemişti.

Blinken, Temmuz 2020’de Hudson Enstitüsünden Water Russell Mead’e verdiği röportajda Türkiye’nin hayati öneme sahip bir ülke olduğunu, daha etkin ve olumlu bir ilişkinin Türkiye ile ABD arasında kurulmasının gerekliliğini ve bunun sağlanması için her iki ülkenin de adımlar atmasının lazım geldiğini söylemişti. Özellikle Suriye konusunda beraber çalışılmasının mümkün olduğu düşüncesini paylaşmıştı. Bu bağlamda Joe Biden ile Tayyip Erdoğan arasında uzun dönemli bir ilişki olduğunu vurgulamıştı.

11 Temmuz 2020'de, Blinken, Aya Sofya'nın camiye dönüştürülmesi konusunu eleştirmiş ve Aya Sofya'nın birçok inanç grubu için kutsal bir yer olduğunu, Erdoğan'ın Aya Sofya konusundaki kararından dönmesinin doğru olacağı görüşünü paylaşmıştı.