Cinsiyet değiştiren diş hekiminin diploma savaşı

Ece Karaoğlan, 1974’te ailesinin ikinci erkek çocuğu olarak doğdu. Bebeğe Emrah adı verildi. Emrah, İzmir Bornova Anadolu Lisesi’nden mezun oldu, ardından Marmara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’ni kazandı. Ancak çocukluundan beri kendini kadın olarak hissediyordu. Üniversite döneminde hislerini ailesiyle de paylaştı ancak büyük bir tepki ve reddedişle karşılaştı.

Üniversiteden 2000’de mezun oldu, diş hekimi olarak bir klinikte çalışmaya başladı. “Mesleğimle ilgili hayallerim vardı, hırslıydım. Ama hem erkek gibi görünmeye çalışmak hem de bir yerlere gelmek çok zor” diyor.

Hürriyet'ten Banu Tuna'nın haberine göre farklı yerlerde, trans kimliğini saklamaya çalışarak 13 yıl kadar diş hekimliği yaptı. “İşinizi yapmak adına erkek gibi görünmeye çalışıyorsunuz. Herkes biliyor aslında cinsel yöneliminizi ama yine de erkek gibi görünmenizi tercih ediyor. Diş hekimliği yaptığım dönemin son zamanlarında, artık tamamen kadın gibi giyiniyordum, herkese de ‘trans gender’ım diyordum, kimliğimi saklamıyordum. Ama dostlarımın kliniğinde çalışıyordum. Fakat hastalar beni tercih etmiyordu. İşyerinde ‘Bey’ diyenler oluyordu. Bey demeyin, doktor deyin dedim. Hastaların da kafası karışıyordu.”

HUKUKSUZLUK YOKTUR

Sonunda tüm kafa karışıklıklarına son vermek ve hissettiği bedene sahip olmak için Tayland’a gidip cinsiyet dönüşüm ameliyatı oldu. 14 Temmuz 2016’da da Ece Karaoğlan adına düzenlenmiş kadın kimliğini aldı. Ehliyetini, pasaportunu yeni kimliğine göre değiştirdi. Sıra diplomasındaydı... Ancak Marmara Üniversitesi talebini reddetti. Talebi reddedilen Ece, Pembe Hayat Derneği’ne ulaştı. Dernek, Marmara Üniversitesi Rektörlüğü ile iletişime geçti ve diploma bilgilerinin değişikliği için başvuruda bulundu. Pembe Hayat’ın başvurusu da reddedildi. Gerekçe, “Mezun olurken kimlik bilgilerine göre diploma verildi, hukuksuzluk yoktur değişim yapılmayacaktır“ olarak açıklandı.

BENDEN SONRAKİLER İÇİN

28 Ocak’ta, Marmara Üniversitesi Rektörlüğü’ne karşı dava açıldı. Ece hâlâ davanın sonuçlanmasını ve yeni diplomasını bekliyor: “Pembe kimliğimi aldım, fiziksel olarak bir kadının sahip olduğu organlara sahibim. Mesleğimi seviyordum, severek okumuştum. Bir daha diş hekimliği yapmayacak olsam bile bu davayı sürdüreceğim çünkü benden sonra gelenler bu zorluğu yaşamasın istiyorum” diyor.

Avukatı: Bu yapılan mahremiyet ihlalidir

İstanbul İdare Mahkemesi’nde dava açtık, devam ediyor. Dilekçemizde bunun bir insan hakları ihlali olduğunun altını çizdik. Mesleği itibarıyla, muayenehane açmak için yeni diplomaya ihtiyacı olduğunu, mevcut durumun günlük hayatında karmaşaya yol açacağını anlattık. Ece’nin cinsiyet dönüşümüne dair bir mahkeme kararı var. Mahkeme kararları, yargı kararları her zaman idari kararlardan güçlüdür. Bu mahkeme kararı uyarınca Ece’nin tüm kimlik belgelerinin yeniden düzenlenmesi gerekiyor. Aksi, kişinin özel hayat mahremiyetinin ihlalidir. Ece her gittiği yerde cinsiyet dönüşüm ameliyatı yaptırdığını, bu yüzden diplomasının eski kimliğiyle düzenlenmiş olduğunu anlatmak zorunda değil. Bir insanın çalışma hakkını elinden alıyorlar.

SPoD: Mesleği cinsel yönelime göre seçiyorlar

Sosyal Politikalar Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği (SPoD), 15 trans kadınla ‘Trans Kadınların Alternatif İş Deneyimleri’ araştırması yaptı. Amaçları, trans kadınların yaşadıkları problemleri görünür kılmaktı. Derneğin Yönetim Kurulu Eşbaşkanı Hilal Başak Demirbaş, “Trans kadınlar üniversitede bölüm seçerken bile cinsel yönelimini dikkate almak zorunda hissediyor. Turizm sektöründe daha az yadırgandıklarını söylüyorlar örneğin. Sevdikleri meslekten öte huzurlu, rahat çalışabilecekleri, kimlikleriyle var olabilecekleri meslekleri seçiyorlar” diyor.