Emin şimdi gerçek dostu 'Vino'suna kavuştu!
Reha Muhtar Ateş Hattı'nı bir dönem birlikte hazırladıkları gazeteci Emin Tanrıyar'ın kalp krizi sonucunda vefatının ardından neler yazdı?
Zorba'nın kalp krizinden ölümü
Onu tanıdığımda yayın yönetmenliğini yaptığı ve tirajını üç kat artırdığı Tempo Dergisi'den yeni ayrılmıştı...
Çılgınca bir başlık atmış, ortalığı birbirine katmış, gelen baskılar ve tehditlerden sonra dergiden ayrılmak zorunda kalmıştı...
Gazetecilikte vasat, uyuz, sinameki insanlardan nefret ederdim...
Ne kokar ne bulaşır ne de çarpıcı bir iş çıkartırlardı...
Varsa yoksa her yapılan yeni işe suratlarını eğer, büyer, mırın kırın ederlerdi...
Emin onlardan değildi...
Kafası çalışmaya başladı mı arka arkaya fikir üretir, denenmeyeni dener, yapılmayanı yoklardı...
***
TRT'de Ateş Hattı'nı yaptığım yıllardı...
Devlet televizyonunun "özgürlükleri kısıtlı ortamında" kendim gibi daha deli, daha yaratıcı görünen adamları almayı kafama koymuştum...
Emin Tanrıyar'a, Vehbi Sargın'a ve Deniz Som'a arka arkaya teklifler götürdüm...
"Arkadaş TRT'ye program yapıyorum... Gelin beraber çalışalım, daha doğrusu beraber uçalım... "
Gazetecilikte yaratıcılık ve çılgınlıkta sınır tanımayan adamlardı aradıklarım...
Vehbi Sargın yıllar önce yine uçtuğu ve yaratıcılığın doruklarında yaşadığı bir gecenin sonunda, kız arkadaşının evinin balkonundan düştü ve öldü...
Deniz Som, ne hastalık dinledi, ne mahalle baskısı ne telkin!..
Bildiğini okudu, en son Moda'da "çevredeki muhafazakarlığa inat" sokakta şarap partileri düzenliyordu...
***
Emin o sıralarda gitmek zorunda olduğu başka bir işi olmadığından, sürekli benimle beraberdi...
Bir gün AKŞAM gazetesinde benim odamda oturuyoruz ATEŞ HATTI programını hazırlıyoruz...
Konular ve konuklar arasında sörf yaparken "Şu Mehmet Barlas'ı arasana" dedi...
Açtım telefonu Mehmet Barlas'a, o günlerde tartışılan bir konu için programa davet edeceğim...
"Sen Emin Çölaşan'ı getirsene benim karşıma" dedi...
İnanalır gibi değildi, Çölaşan onunla tartışmayı istemiş, o o güne kadar oralı olmamıştı...
Şimdi kendisi istiyordu...
Emin Tanrıyar'ın bana yaptığı "Barlas'ı arasana" yollu telkini tarihe geçecek bir televizyon tartışmasını başlatacaktı...
***
Zeki ve yaratıcı bir gazeteciydi...
Tüm yaratıcı insanlarda çokça görüldüğü gibi mükemmeliyetçi ve huysuzdu...
Kimseyle geçinemezdi...
İçinde biriktirir bir süre sonra mutlaka birileriyle küfürleşerek ayrılırdı...
Sevdiği kadınlar onu severler, ama o tek bir kadını sevmezdi...
Kadınları sevdiği, bir kadını severken başka kadınları da sevdiği, kimseye eyvallahı olmadan huysuzca ve yalnız hayatı sürdürdüğü, bohem, deli ve özgürce yaşayabildiği için kendisini Nikos Kazancakis'in "Zorba"sına layık görmüştü...
Kendini Zorba olarak görür, kendisine Zorba denmesini isterdi...
***
Gazetecilikte bir süre sonra, istediği yaratıcılıkta bir iş bulamayıp İstanbul'dan ayrılmaya karar verdi...
Datça'ya yerleşmeye karar verdi...
Vino isimli köpeğiyle yedi yıldır Datça'da yaşıyordu...
Rıfat Ababay'ın reklamcı olan kız kardeşi Dürin Ababay, Emin'in yıllar önce çalıştıkları dergiden çok yakın arkadaşıydı...
Dürin ona arada bir yapması için İstanbul'dan çeviriler gönderiyor, onları çeviriyor bir miktar para kazanıyor, hayatı keyfince yaşıyordu...
Kadınlardan hiçbir zaman kopmadı, kopamazdı...
İzmir'de dünyalar güzeli bir kız arkadaşı vardı...
Zaman zaman o gelip, Datça'da onda ona bakıyordu...
Kalp hastasıydı...
Ama o siyah üzümler alıp, Datça'da evinde şarap yapıyordu...
En büyük keyif oydu...
Bir de köpeği Vino...
Hayatından geçen kadınlardan, iki güzel çocuğundan, gazetecilikteki başarılarından, hayal kırıklıklarından sonra sığındığı Datça'da onu hayata bağlayan en önemli can yoldaşı köpeği Vino'ydu...
Vino aşağı, Vino yukarı...
Sevgilisinin dediği gibi "Vino'ya baktığı gibi kendisine baksa bugün sapasağlamdı... "
***
Hayatta karşısına çıkan insanlara öfkeliydi...
Vasatlığa karşı tepkiliydi...
Yaratıcı olmayandan, gelir geçer laf edenden haz etmezdi...
Bir süre sonra mutlaka birilerinde bir "hırt"lık görür, ağzına geleni sayar söverdi...
Muhtemelen Datça'da da birilerine "sayıp sövmüştü... "
Köpeği Vino'yu sokağın ortasında zehirleyip öldürdüler... Zorba köpeği Vino öldürülünce tam anlamıyla yıkıldı...
Bu dünyaya karşı elinde avucunda kalan tek "manevi dayanağı" Vino'suydu...
Müthiş bir öfke duydu dünyaya ve insanlara...
Çok sevdiği Datça'ya öfke duyuyor, oradan kaçmak istiyordu...
Yakın arkadaşı Dürin'in kocası "Hindistan"ı önerdi ona...
Kalktı geçen kış, beş kuruş parasız arkadaşlarının aldığı uçak biletiyle Hindistan'a gitti...
"Kalabilir miyim buralarda" diye...
Kız arkadaşı da beraberindeydi ve kalırsa o da Hindistan'da onla kalacaktı...
Pis buldu ve kalmaktan vazgeçti...
Önceki akşam sevgili dostu Dürin'i aradı...
Arabadaydı şarap yapmak için üzüm aldığı Denizli'den Datça'ya dönüyordu...
Sesi uzun zamandır ilk kez keyifli çıkıyordu...
"Kadınlar üzerine inanılmaz bir şeyi keşfettim Dürin" dedi...
"Kadınlar hakkında bilmeniz gereken en önemli şey, teferruatın (ayrıntı) onlar için her şey olduğudur... "
Bunları söylerken şoför mahallinin yan koltuğunda oturmuş kahkahalar atıyordu...
Saat 19'du...
Telefonu kapattı...
Kırmızı şarap yapacağı Denizli üzümlerine baktı...
15 dakika sonra, kalbinin sıkıştığını farketti...
Başı koltuğun arkasına gitti...
Ve öylece kalakaldı..
Kalp krizi geçiriyordu...
Arabanın içinde siyah şarap yapacağı üzümler yanında, kahkahalar atarken bir anda başı arkaya düşmüştü...
Şoför mahallindeki arkadaşı durumu anlayamadı...
"Ölüm bu kadar kolay olmaz" diye düşünüyordu...
Ama bu kadar kolay oldu işte...
***
Öldürülen köpeğinden önce bir köpeği daha vardı...
Adı "uzo"ydu...
O sıralarda "uzo" içtiği için "uzo" koymuştu köpeğinin adını...
Star televizyonundaydık...
"12 Eylül günlerinde Hava Kuvvetleri'nin tepelerinde 2 milyar dolar rüşvet verildiği iddiasını" yayınlayacak bir dosya hazırlıyorduk...
Bugünlerdeki iddiayı o günlerde yapmaya karar vermiştik...
O dosya televizyon kanalınca sansürlendi, ben de pılımı pırtımı toplayıp ayrılmaya karar verdim...
Akşam Emin, Ömer (Özgüner), Lütfiye (Pekcan) ve bütün ekip toplanmış sansürlenmiş bir program ekibi olarak "özgürlüğün, işsizliğin ve her şeye rağmen koruduğumuz onurun" şerefine kadeh kaldırıyorduk... Ataköy'de Gelik restoranın bir masasına ilişmiştik...
***
O günlerdeki köpeğinin ismi "Uzo"ydu...
Emin o günlerde "Yunan rakısı uzo içiyordu, köpeğinin adını da uzo" koymuştu...
Uzo bir süre sonra "kalp krizi geçirip" apartmanda merdiven başında öldü...
Kalp krizi geçirip ölen belki de tek köpekti Uzo...
Uzo'nun ölümünden sonra Emin uzo içmeyi bıraktı...
Şaraba başladı...
Onun için de yeni köpeğinin adını latincede şarap anlamına gelen "Vino" olarak koydu...
Beraber uyuduğu Vino da öldürülünce hayat damarları tamamen koptu Emin'in...
Kalp krizi onu dünyadan alıp götürmek üzere geldiğinde, yeni aldığı üzümlerden "vino" yapmayı düşünüyordu...
Siyah üzümler arabada yanıbaşında kaldı...
Emin şimdi gerçek dostu "Vino"suna kavuşacaktı...
Reha Muhtar/Vatan
Onu tanıdığımda yayın yönetmenliğini yaptığı ve tirajını üç kat artırdığı Tempo Dergisi'den yeni ayrılmıştı...
Çılgınca bir başlık atmış, ortalığı birbirine katmış, gelen baskılar ve tehditlerden sonra dergiden ayrılmak zorunda kalmıştı...
Gazetecilikte vasat, uyuz, sinameki insanlardan nefret ederdim...
Ne kokar ne bulaşır ne de çarpıcı bir iş çıkartırlardı...
Varsa yoksa her yapılan yeni işe suratlarını eğer, büyer, mırın kırın ederlerdi...
Emin onlardan değildi...
Kafası çalışmaya başladı mı arka arkaya fikir üretir, denenmeyeni dener, yapılmayanı yoklardı...
***
TRT'de Ateş Hattı'nı yaptığım yıllardı...
Devlet televizyonunun "özgürlükleri kısıtlı ortamında" kendim gibi daha deli, daha yaratıcı görünen adamları almayı kafama koymuştum...
Emin Tanrıyar'a, Vehbi Sargın'a ve Deniz Som'a arka arkaya teklifler götürdüm...
"Arkadaş TRT'ye program yapıyorum... Gelin beraber çalışalım, daha doğrusu beraber uçalım... "
Gazetecilikte yaratıcılık ve çılgınlıkta sınır tanımayan adamlardı aradıklarım...
Vehbi Sargın yıllar önce yine uçtuğu ve yaratıcılığın doruklarında yaşadığı bir gecenin sonunda, kız arkadaşının evinin balkonundan düştü ve öldü...
Deniz Som, ne hastalık dinledi, ne mahalle baskısı ne telkin!..
Bildiğini okudu, en son Moda'da "çevredeki muhafazakarlığa inat" sokakta şarap partileri düzenliyordu...
***
Emin o sıralarda gitmek zorunda olduğu başka bir işi olmadığından, sürekli benimle beraberdi...
Bir gün AKŞAM gazetesinde benim odamda oturuyoruz ATEŞ HATTI programını hazırlıyoruz...
Konular ve konuklar arasında sörf yaparken "Şu Mehmet Barlas'ı arasana" dedi...
Açtım telefonu Mehmet Barlas'a, o günlerde tartışılan bir konu için programa davet edeceğim...
"Sen Emin Çölaşan'ı getirsene benim karşıma" dedi...
İnanalır gibi değildi, Çölaşan onunla tartışmayı istemiş, o o güne kadar oralı olmamıştı...
Şimdi kendisi istiyordu...
Emin Tanrıyar'ın bana yaptığı "Barlas'ı arasana" yollu telkini tarihe geçecek bir televizyon tartışmasını başlatacaktı...
***
Zeki ve yaratıcı bir gazeteciydi...
Tüm yaratıcı insanlarda çokça görüldüğü gibi mükemmeliyetçi ve huysuzdu...
Kimseyle geçinemezdi...
İçinde biriktirir bir süre sonra mutlaka birileriyle küfürleşerek ayrılırdı...
Sevdiği kadınlar onu severler, ama o tek bir kadını sevmezdi...
Kadınları sevdiği, bir kadını severken başka kadınları da sevdiği, kimseye eyvallahı olmadan huysuzca ve yalnız hayatı sürdürdüğü, bohem, deli ve özgürce yaşayabildiği için kendisini Nikos Kazancakis'in "Zorba"sına layık görmüştü...
Kendini Zorba olarak görür, kendisine Zorba denmesini isterdi...
***
Gazetecilikte bir süre sonra, istediği yaratıcılıkta bir iş bulamayıp İstanbul'dan ayrılmaya karar verdi...
Datça'ya yerleşmeye karar verdi...
Vino isimli köpeğiyle yedi yıldır Datça'da yaşıyordu...
Rıfat Ababay'ın reklamcı olan kız kardeşi Dürin Ababay, Emin'in yıllar önce çalıştıkları dergiden çok yakın arkadaşıydı...
Dürin ona arada bir yapması için İstanbul'dan çeviriler gönderiyor, onları çeviriyor bir miktar para kazanıyor, hayatı keyfince yaşıyordu...
Kadınlardan hiçbir zaman kopmadı, kopamazdı...
İzmir'de dünyalar güzeli bir kız arkadaşı vardı...
Zaman zaman o gelip, Datça'da onda ona bakıyordu...
Kalp hastasıydı...
Ama o siyah üzümler alıp, Datça'da evinde şarap yapıyordu...
En büyük keyif oydu...
Bir de köpeği Vino...
Hayatından geçen kadınlardan, iki güzel çocuğundan, gazetecilikteki başarılarından, hayal kırıklıklarından sonra sığındığı Datça'da onu hayata bağlayan en önemli can yoldaşı köpeği Vino'ydu...
Vino aşağı, Vino yukarı...
Sevgilisinin dediği gibi "Vino'ya baktığı gibi kendisine baksa bugün sapasağlamdı... "
***
Hayatta karşısına çıkan insanlara öfkeliydi...
Vasatlığa karşı tepkiliydi...
Yaratıcı olmayandan, gelir geçer laf edenden haz etmezdi...
Bir süre sonra mutlaka birilerinde bir "hırt"lık görür, ağzına geleni sayar söverdi...
Muhtemelen Datça'da da birilerine "sayıp sövmüştü... "
Köpeği Vino'yu sokağın ortasında zehirleyip öldürdüler... Zorba köpeği Vino öldürülünce tam anlamıyla yıkıldı...
Bu dünyaya karşı elinde avucunda kalan tek "manevi dayanağı" Vino'suydu...
Müthiş bir öfke duydu dünyaya ve insanlara...
Çok sevdiği Datça'ya öfke duyuyor, oradan kaçmak istiyordu...
Yakın arkadaşı Dürin'in kocası "Hindistan"ı önerdi ona...
Kalktı geçen kış, beş kuruş parasız arkadaşlarının aldığı uçak biletiyle Hindistan'a gitti...
"Kalabilir miyim buralarda" diye...
Kız arkadaşı da beraberindeydi ve kalırsa o da Hindistan'da onla kalacaktı...
Pis buldu ve kalmaktan vazgeçti...
Önceki akşam sevgili dostu Dürin'i aradı...
Arabadaydı şarap yapmak için üzüm aldığı Denizli'den Datça'ya dönüyordu...
Sesi uzun zamandır ilk kez keyifli çıkıyordu...
"Kadınlar üzerine inanılmaz bir şeyi keşfettim Dürin" dedi...
"Kadınlar hakkında bilmeniz gereken en önemli şey, teferruatın (ayrıntı) onlar için her şey olduğudur... "
Bunları söylerken şoför mahallinin yan koltuğunda oturmuş kahkahalar atıyordu...
Saat 19'du...
Telefonu kapattı...
Kırmızı şarap yapacağı Denizli üzümlerine baktı...
15 dakika sonra, kalbinin sıkıştığını farketti...
Başı koltuğun arkasına gitti...
Ve öylece kalakaldı..
Kalp krizi geçiriyordu...
Arabanın içinde siyah şarap yapacağı üzümler yanında, kahkahalar atarken bir anda başı arkaya düşmüştü...
Şoför mahallindeki arkadaşı durumu anlayamadı...
"Ölüm bu kadar kolay olmaz" diye düşünüyordu...
Ama bu kadar kolay oldu işte...
***
Öldürülen köpeğinden önce bir köpeği daha vardı...
Adı "uzo"ydu...
O sıralarda "uzo" içtiği için "uzo" koymuştu köpeğinin adını...
Star televizyonundaydık...
"12 Eylül günlerinde Hava Kuvvetleri'nin tepelerinde 2 milyar dolar rüşvet verildiği iddiasını" yayınlayacak bir dosya hazırlıyorduk...
Bugünlerdeki iddiayı o günlerde yapmaya karar vermiştik...
O dosya televizyon kanalınca sansürlendi, ben de pılımı pırtımı toplayıp ayrılmaya karar verdim...
Akşam Emin, Ömer (Özgüner), Lütfiye (Pekcan) ve bütün ekip toplanmış sansürlenmiş bir program ekibi olarak "özgürlüğün, işsizliğin ve her şeye rağmen koruduğumuz onurun" şerefine kadeh kaldırıyorduk... Ataköy'de Gelik restoranın bir masasına ilişmiştik...
***
O günlerdeki köpeğinin ismi "Uzo"ydu...
Emin o günlerde "Yunan rakısı uzo içiyordu, köpeğinin adını da uzo" koymuştu...
Uzo bir süre sonra "kalp krizi geçirip" apartmanda merdiven başında öldü...
Kalp krizi geçirip ölen belki de tek köpekti Uzo...
Uzo'nun ölümünden sonra Emin uzo içmeyi bıraktı...
Şaraba başladı...
Onun için de yeni köpeğinin adını latincede şarap anlamına gelen "Vino" olarak koydu...
Beraber uyuduğu Vino da öldürülünce hayat damarları tamamen koptu Emin'in...
Kalp krizi onu dünyadan alıp götürmek üzere geldiğinde, yeni aldığı üzümlerden "vino" yapmayı düşünüyordu...
Siyah üzümler arabada yanıbaşında kaldı...
Emin şimdi gerçek dostu "Vino"suna kavuşacaktı...
Reha Muhtar/Vatan