Firmalar Nebati döneminde verilen ucuz krediyi dövize yatırmış

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından yapılan bir araştırma; kredi büyüme hızında ani bir ivmelenme yaşanan 2022'nin ilk altı ayında kullandırılan kredilerle firmaların döviz varlıklarını artırdıklarını ortaya koydu. 

"Ani kredi büyümesi ve firma davranışları" başlıklı araştırmada, "heterodoks ekonomi" modeli uygulayan ve enflasyon yüzde 85'i aştığında görevde olan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati döneminde firmalara verilen krediler incelendi. 

Firma eşleştirme analizi ve farkların farkı yöntemiyle elde edilen bulgular, ilgili dönemde firmaların daha fazla kredi kullanımının kredi kullanımı daha düşük olan grup ile kıyaslandığında ihracat performanslarına yansımadığını gösterdi.

Firma ölçeği ayrımında incelendiğinde ise küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) ihracat performanslarında belirgin bir ayrışma gözlenmezken, görece fazla kredi kullanan büyük firmaların daha az kredi kullanan büyük firmalara kıyasla ihracat performanslarında belirgin bir düşüş görüldü.

Ayrıca, daha fazla kredi kullanan KOBİ’lerin ithalat, yurt içi girdi alımı, vadesinden önce yabancı para cinsi borç kapatma ve net döviz alımlarını artırdığı, daha fazla kredi kullanan büyük firmaların ise döviz alımlarını artırma eğiliminde olduğu bulgusuna ulaşıldı.

 Verilerde, 2021'in ilk altı ayı ile 2022'nin ilk altı ayı kıyaslandı. Buna göre; 2022'de kredi oranını artıran firmaların net döviz alımı yüzde 773 oranında arttı. Kredi oranını azaltan firmaların net döviz alımındaki artış ise yüzde 151 oranında gerçekleşti. 

 Araştırmaya göre; bu firmaların net döviz alımlarını ortalamada yaklaşık 28 bin dolar artırdıkları sonucuna ulaşılırken, "İlgili dönemde daha fazla kredi kullanan firmaların bu kullanımı satış ve ihracat performanslarına yansıtamadığı; bunun yerine ithalat, vadesinden önce yapancı para cinsi borç kapatma ve net döviz alımlarını artırdıkları görülmektedir" denildi.