FT: ABD'li yetkililer özel sohbetlerde Erdoğan'a kızıyordu

Gazetenin İstanbul Muhabiri Mehul Srivastava imzalı haberde, önce krizdeki gelişmeler özetlendi ve ‘Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a karşı geçen yıl düzenlenen darbe girişimden sonra başlatılan kovuşturmaların ABD vatandaşları ve çalışanlarının tutuklanmasına yol açtığı, krizin Türkiye’nin Batılı müttefikleriyle ilişkilerinin nasıl kötüleştiğinin altını çizdiği” yorumu yapıldı.

Haberde görüşlerine yer verilen ABD’nin eski Ankara Büyükelçilerinden James Jeffrey “Hiçbir Amerikan yönetimi, karşısındaki ülke ne kadar önemli olursa olsun böyle bir baskı altına alınmaya izin vermez. Bu, Türk sistemi içinde ABD’yi bilerek hedef alan unsurlarla ilgili bir anlaşmazlık. Ve bu Erdoğan ve Trump seviyesinde çözümlenmeli. Rusya’da bile atmadığımız çok alışılmadık bir adım bu” diyor.

Financial Times, Erdoğan’ın özellikle geçen yılki başarısız darbe girişiminden sonra daha milliyetçi ve batı karşıtı bir tutum takınmasıyla, Türkiye’nin ABD’yle ilişkilerinin bir süredir kötüye doğru gittiğini yazıyor.

Gazete, Erdoğan’ın ABD’nin Fethullah Gülen’i iade etmemesine, Washington’ın Suriye’deki Kürt militanlara desteğine ve İran’a yönelik ambargoları İran’a altın satarak deldiği iddia edilen bir işadamının ABD’de tutuklu olmasına öfke duyduğunu yazdı.

Financial Times, uzmanlara göre Batı’yı düşman olarak göstermenin iç destek anlamında Erdoğan’ın işine yaradığını ancak vize krizinin piyasalara etkisinin Erdoğan’ın politikalarının ekonomiye yönelttiği tehdidi gösterdiğini vurguladı. Haberde şöyle denildi:

“ABD’li yetkililer bir süredir özel sohbetlerde Erdoğan’ın davranışına kızıyordu, ancak terörle mücadele gibi konularda bu güçlü liderle ilişkiye devam ediyordu. ABD Başkanı Donald Trump geçen ay ‘Erdoğan’ın dostu olduğunu’ söylemişti. Ancak Washington’ın Türkiye’nin davranışı karşısında sabrı tükeniyor gibi görünüyor.”

Haberde yorumuna yer verilen Türkiye’nin eski AB Büyükelçisi Selim Kuneralp de “Bu daha önce hiç görülmemiş bir şey. Bir Türk diplomatı olarak hizmet verdiğim onyıllar boyunca bir ülkenin Türkiye’ye vize yasağı koyduğunu hatırlamıyorum. Bu durumun hemen sakinleştirilmesi gerekiyor. Ancak Erdoğan gerilimi azaltmaya alışık bir lider değil, en azından hemen” dedi.

Vize krizine başyazılarından birinde de yer veren Financial Times, yazıya “Vize tartışması Türkiye’nin sürüklenişini gösteren bir diğer işaret” başlığını kullandı. Yazıda dikkat çeken satırlar şöyle:

“Uzun zamandır süren ABD-Türkiye ittifakı ağır bir gerilim altında. Ancak bu son gerilimin artmasına izin verirlerse ki Türkiye’nin misillemesi bunun mümkün olduğunu gösterdi, her iki tarafın kaybedecek çok şeyi var.

ABD için Türkiye, Ankara’nın önceliği IŞİD’le savaş olmasa da, hala terörle mücadelede stratejik bir müttefik ve ortak. Aynı zamanda Erdoğan bölgesel meselelerde Rusya ve İran ile işbirliği yapmanın gerekli olduğunu görse de, bu ittifaklara bağımlı kalmak istemeyecektir. Sonuçta Türkiye’nin kaderi hep Batı ile yakın ilişkilere bağlı olmuştur.

Avrupa Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı. Erdoğan da dâhil, iktidardaki AK Parti’nin seçkinleri çoğunlukla çocuklarını okutmak için Amerikan üniversitelerine yolluyor. İşte bu nedenle vizelerin askıya alınması sorun yaratacak ve tam da bu yüzden çabuk bir çözüm bulmak herkesin yararına.

Bu tartışma geçse de, Türkiye ve NATO müttefikleri arasında giderek artan sürtüşme, özellikle de ABD’nin uluslararası liderlikten çekilmesi ve Rusya’nın Avrasya tutkuları bağlamında tehlikeli. Türkiye son yıllarda Batı’da demirlediği yerlerden sürükleniyor. AB’yle ilişkileri çok yıpranmış durumda. Bu ne kadar uzun sürerse, sürüklenişin kalıcı olma riski daha da büyür.”