Guardian yazarı Simon Tisdall: Mahallenin kabadayısı Erdoğan hem Türkiye hem de dünya için tehdit

Tisdall Cuma günü gazetenin internet sayfasında yer alan yazısında, "15 yıl önce iktidara gelen Erdoğan, mahallenin kabadayı çocuğu olmaktan çıkıp jeostratejik bir tehdide dönüştü" dedi. Tisdall'a göre Erdoğan, "hem Türkiye hem de dünya için tehdit".

Yazıda özetle şöyle deniyor:

"Erdoğan'ın fevri ve kinci yönetiminde Türkiye, Avrupa ve ABD'nin güvenilir bir dostu olmaktan çıktı. Pazar günkü seçimde Erdoğan yeniden seçilirse adı konulmamış bir diktatör olarak Suriye ve tüm Orta Doğu'da daha fazla istikrarsızlığa yol açacak."

"Son tahminler, beklenenden daha büyük bir muhalefetle karşı karşıya olan Erdoğan'ın Temmuz'daki ikinci turda yarışmak zorunda kalacağına işaret ediyor. Aynı şekilde Erdoğan'ın 2002'den beri iktidarda olan ve kötü ekonomi yönetimi ve yolsuzlukla suçlanan neo-İslamcı partisi AKP de parlamentodaki çoğunluğunu yitirebilir."

"Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığı sarayını terk edebileceğine ihtimal verenlerin sayısı fazla değil. 2016'daki başarısız darbe girişiminden sonraki korkunç insan hakları ihlallerine, bağımsız medya dahil Türkiye'nin seküler demokratik kurumlarını hiçe saymasına rağmen eski İstanbul Belediye Başkanı hâlâ güçlü."

"Erdoğan'ın milliyetçilerin, dindar Sünni Müslümanların ve kırsal kesimdeki muhafazakarların desteğiyle sürdürdüğü ve kasıtlı olarak uygulanan kutuplaştırıcı, popülist politikalarla devam ettirdiği kişiselleştirilmiş siyaseti, yabancı ortaklar için büyük bir zorluk arz ediyor."

"2003-2016 yılları arasında Erdoğan'a başdanışmanlık, dışişleri bakanlığı ve başbakanlık yapan Ahmet Davutoğlu'nun 'komşularla sıfır sorun' politikası, olumlu bölgesel sonuçlara yol açmış, yeni Osmanlıcık kısa bir süre de olsa kabarmıştı. Ama Davutoğlu'nun nüfuzu zamanla azaldı ve Erdoğan süreci tersine çevirdi."

"Erdoğan'ın tüm İslam dünyasının bir lideri olma arzusu, Hüsnü Mübarek'in devrildiği Arap Baharı'ndan sonra Eylül 2011'de Kahire'ye yaptığı ziyaretle doruğa çıktı. Burada bir kahraman olarak karşılandı. Mübarek'in halefi Muhammed Mursi askeri cunta tarafından devrilince Erdoğan'ın bir savaş ilan etmediği kaldı. Erdoğan 'Esad ile Sisi arasında fark yok. Mısır'da devlet terörü var' dedi."

'Erdoğan hâlâ yeni bir Osmanlı sultanlığı yaratma eğiliminde'

"Erdoğan hâlâ yeni bir Osmanlı sultanlığı yaratma eğiliminde. Ama bu fikri, Davutoğlu'nun öngördüğü selim yapıdan çok farklı. Aksine bu fikir komşularla sorunlardan besleniyor."

"Mısır'la gerginlik devam ediyor. Müslüman Kardeşler'le devam eden bağlantıları, Ankara'nın askeri emellerine ilişkin algı ve İran ve Katar'la fiili ittifakı nedeniyle Erdoğan'ın Körfez monarşileriyle ilişkileri bozuldu. Suudi Veliaht Prensi Selman Türkiye'nin İran ve aşırılık yanlısı İslamcılarla birlikte 'şer ekseninin' bir parçası olduğunu söylüyor."

"Gerginlik ve çatışmadan beslenen bir siyasetçi olarak bu tür bölünmeler Erdoğan'ın değirmenine su taşıyor. Farazi milli düşmanlar yaratarak oy topluyor, ya da topladığını sanıyor. Bu çerçevede Türk ordusu Kuzey Irak'ta Kandil dağlarında operasyonlarını yoğunlaştırdı. Bu tür tehlikeli askeri tecavüzlere ne Tahran ne de Bağdat onay verdi. Ama kibirli Erdoğan'ın umrunda değil.

'Erdoğan'ın başarısızlığının bedelini Kürt siviller ödüyor'

"Türk ordusuna göre, bu hafta içinde Kuzey Irak ve güneydoğudaki operasyonlarda onlarca PKK militanı etkisiz hale getirildi. Bu rastgele şiddet, Erdoğan'ın her koşulda mantıksızca, çözdüğünü söylediği 'Kürt Sorunu'na' tipik yaklaşımını temsil ediyor. Erdoğan'ın başarısızlığının bedelini Kürt siviller ödüyor. Demir parmaklıklar arkasından seçim kampanyası yürüten rakibi Selahattin Demirtaş gibi Kürt siyasetçiler ya hapse giriyor ya da başlarına daha kötü şeyler geliyor."

"Erdoğan'ın Kürt takıntısı, Suriye-Türkiye sınırındaki gerginliği de artırıyor. Batı yanlısı Suriyeli Kürt güçleri püstkürmek için bu yılın başlarında aldığı Afrin'i işgal kararı ne ABD ve müttefiklerinin IŞİD'le mücadelesine ne de Esad karşıtı güçlere yardımcı oldu."

"Menbiç'te ABD ve Türk güçleri arasında bir askeri çatışmadan kaçınmak için, Trump yönetimi utanmaz bir şekilde tek güvenilir yerel müttefikleri olan Kürtlere, IŞİD'den kurtardıkları kasabayı terk etme talimatı verdi. "

"Erdoğan son haftalarda eski düşman Yunanistan'la kavga etmeyi seçti. Atina, 2016 darbesindeki zanlıları teslim etmeyince Yunan adalarına uçaklarını gönderdi. Bu çatışmacı davranış, savaş havası estirdi - ki bölünmüş Kıbrıs'ta petrol ve gaz arama hakları üzerindeki tırmanan gerginlik göz önüne alındığında bu tamamen de imkansız değil."

"Benzer şekilde İsrail'le ilişkileri geliştirme girişimlerine son verildi, Erdoğan'ın Gazze'de öldürülen Filistinlilere sahip çıkma iddiasıyla haklı gösterdiği, siyasi açıdan elverişli hasımlığa geri dönüldü.

'Türkiye'deki seçmenler, Erdoğan'ı kovun'

"Genel tablo daha geniş bir alanda kötüleşmeye işaret ediyor. Bu hafta ABD Senatosu, Kongre üyelerinin Erdoğan'ı, dünya genelinde Amerikan çıkarlarına zarar vermek için aktif olarak çaba harcamakla suçlamasından sonra Türkiye'ye F-35 savaş uçaklarının satışını engelleme girişiminde bulundu."

"İnsan hakları normları ve ortak demokratik standartlara meydan okuması ve Rus lider Putin'le giderek artan askeri yakınlaşması, mülteciler ve AB üyeliği nedeniyle Avrupa ülkeleriyle yaşanan gerginlik, Erdoğan'ın yeniden 5 yıl daha seçilmesi halinde tırmanacak. Türkiye'deki seçmenlerin sadece kendilerine karşı değil dünyaya karşı da görevleri var. Onu kovun."