İYİ Parti ve Saadet Partisi Konya'da AKP oylarını bölüyor mu?
Türkiye'de muhafazakar ve milliyetçi siyasetin en etkili olduğu büyükşehirlerden Konya, ilk bakışta Cumhur İttifakı'nın ezici zaferle çıkacağı bir kent olarak gözükebilir. Ancak bu kez millet ittifakında İYİ Parti ve Saadet Partisi var.
Fakat son seçimde 14 milletvekilinin 12'sinin AKP'den, birinin de MHP'den seçildiği Konya'da bu sefer Cumhur İttifakı'nı oluşturan partilerin tabanından oy alma iddiasında olan iki sağ parti daha var: İYİ Parti ve Saadet Partisi.
Bir zamanlar Refah Partisi'nin kalesi olan Konya, partideki "Yenilikçiler-Gelenekçiler" ayrımının ardından ağırlıklı olarak AKP'ye oy vermiş, Saadet Partisi ise yüzde 3-5 bandını aşamamıştı.
Ancak bu sefer partinin önünde bir seçim barajı olmaması, AKP'nin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın politikalarını beğenmeyen seçmenleri kendilerine çekebilmek için Saadet Partisi'ne umut vermiş durumda.
Konya'da Haziran 2015'te yüzde 3 oy alan Saadet Partisi, Kasım 2015'te yüzde 1'in altına düşmüştü. Partinin bu seferki hedefi, AKP'ye kayan seçmenlerini geri alıp üzerine de yeni seçmen kazanarak en az bir milletvekili çıkarmak.
Ama işleri kolay değil: Milletvekili sayısı 14'ten 15'e yükseltilen Konya'da bir vekil çıkarmak için yüzde 7'ye yakın oy gerekiyor.
'Birtakım dünyalıklar elde etmişler, düzenin bozulmasını istemiyorlar'
Saadet Partisi Konya İl Başkan Vekili Hüseyin Saydam, oylarını artırabileceklerini düşünüyor.
Konya'da geçmişteki tabanlarının önemli bir kısmının AKP'ye geçtiğini belirten Saydam, bu kitlenin bir kısmı için "Bir takım dünyalıklar elde etmişler, bir takım makamlara, mevkilere gelmişler o yüzden düzenin bozulmasını istemiyorlar" diyor ve ekliyor:
"Mevcut düzenin devam etmesi için yalan da söylenir, yolsuzluk da yapılır gibi bir anlayış hakim olmaya başladı."
İnsanların borçluluğunun arttığını vurgulayan Saydam, borcu olan kişilerin iktidarın değişmesi durumunda borçlarını ödeyememe ihtimaliyle korkutulduğunu savunuyor.
'Tabanımız ikinci turda İnce'yi desteklemekte zorlanmaz'
Hüseyin Saydam, ikinci tura CHP'nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce'nin kalması durumunda tabanlarının onu desteklemekte zorlanmayacağını, geçmişte CHP ile koalisyon yaptıklarını, Saadet Partililerin genel merkezin çağrılarına uyduğunu belirtiyor.
Çeşitli baskılarla karşı karşıya olduklarını anlatan Saydam, kendilerine destek veren bazı seçmenlerin "oğlunun, kızının işe girecek olması" gibi nedenlerle partilerine üye olmaya korkar hale geldiğini söylüyor.
Saydam'a göre Saadet Partisi, tüm bu engellere rağmen oylarını artırmayı başaracak.
Seçmenlerin tümünün yeni seçim sistemini anlamadığını, ittifak sayesinde Saadet'in önünde baraj sorunu olmadığının herkes tarafından bilinmediğini belirten Saydam, seçim öncesinde halka yeni sistemi anlatabilmek için çabaladıklarını söylüyor.
Konya'da en üst sıradaki kadın aday MHP'de
MHP ise Konya'daki oy oranını Haziran 2015'te son yılların en yüksek seviyesine çıkarsa da Kasım ayında partiye olan desteğin son yılların en düşük seviyesine gerilemesini engelleyememişti.
Parti bir yandan son seçimde yüzde 16'dan yüzde 11'e düşen oyunu eski seviyelerine çıkarmayı hedeflerken, diğer yandan seçmenlerinin İYİ Parti'ye yönelmesinin önüne geçmek istiyor.
Cumhur ve Millet ittifaklarındaki partiler içinde Konya'da en üst sıradaki kadın aday, MHP listesinde ikinci sıradaki Esin Kara.
'Konya esnafı seçimden sonra istikrar sağlanacağını düşünüyor'
Hem kadın hem erkek seçmenlerde aynı ilgiyi uyandırdığını söyleyen Esin Kara, "Ankara veya İstanbul'dan farklı gözükebilir ama Konya'da bayana saygı daha büyük. Bayan aday olarak hiç zorluk çekmedim. Bayanların sevgisi ve ilgisi de arttı" diyor.
Kara, kadınların kendisinden kadın ve çocuklar için bir şeyler yapmasını beklediğini anlatıyor.
Konya'daki en büyük rakiplerinin ittifak yaptıkları AKP olduğunu belirten Kara, son seçimde AKP'ye kayan oylarını geri alabileceklerini düşünüyor.
Kara, İYİ Parti kurulduğunda bazı seçmenlerin o partiye geçtiğini ancak bu seçmenlerin sonradan dönüş yaptığını gözlediklerini vurguluyor.
Esin Kara'nın Meclis'e girebilmesi için MHP'nin oy oranını Haziran 2015'teki seviyesine çıkarması gerekiyor.
Seçim öncesi Türkiye üzerine oyunlar oynandığını aktaran Kaya, Konya esnafının seçim sonrasında istikrar geleceğine inancı olduğunu anlatıyor.
'Referandumda AKP'den uzaklaşanların dönmesi için neden yok'
İYİ Parti'nin Konya'daki en genç milletvekili adayı olan 31 yaşındaki Gökhan Tozoğlu ise MHP'nin Konya'daki kitlesinin ve siyasetçilerinin önemli bir kısmının İYİ Parti'ye geçtiği görüşünde.
Yalnızca MHP'nin değil, AKP'nin merkez sağdan gelen oylarını da alacaklarını söyleyen Tozoğlu, "Kadınların ve gençlerin ağırlıkta olduğu bir il teşkilatı oluşturduk" diyor.
Tozoğlu, referandum sürecinde AKP'den uzaklaşan merkez seçmenin partiye geri dönmesi için hiçbir neden bulunmadığını, bu kitlenin de kendilerine destek verdiğini belirtiyor.
Bazı ilçelerde AKP'den daha fazla oy alacaklarını savunan Tozoğlu, Cumhur İttifakı'ndaki partilerin yanı sıra CHP'den de oy geçişi olacağını söylüyor ve ekliyor:
"Konya'da 4 milletvekilinin altını başarısızlık olarak görürüz. Ben sahadayım, çok iyi gözlemliyorum, İYİ Parti'ye olağanüstü bir ilgi var, sessiz bir çoğunluk İYİ Parti'yi destekliyor şu anda."
Tozoğlu, Muharrem İnce'nin, ikinci tura kalması durumunda Konya'daki sağcı seçmenlerin oyunu alamayabileceğini, bu yüzden Meral Akşener'in daha fazla şansı olduğunu söylüyor.
Konya'da AKP'nin ve sağ oyların ağırlığı, CHP'nin aday seçimini de etkilemiş durumda. Konya'dan bir milletvekili çıkarabilen CHP, Milli Görüş geleneğinden gelen ve AKP'nin kurucularından Abdüllatif Şener'i ilk sıradan aday gösterdi.
CHP Konya İl Başkanı Barış Bektaş, hem Şener hem de CHP'nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce'nin rüzgarıyla CHP'nin Konya'da kemikleşen yüzde 9'luk oyunu artırmak ve vekil sayısını ikiye çıkarmak istediklerini söylüyor.
'Sosyal demokrat seçmen Şener'i bağrına bastı'
İnce'nin ikinci tura kalması durumunda Millet İttifakı'ndaki diğer iki partinin kitlelerini kazanabilecek bir aday olduğunu belirten Bektaş, basında yer alan haberlerin aksine Abdüllatif Şener'in Konya'daki seçmenler tarafından sıcak karşılandığını savunuyor:
"İlk günlerde elbette bir tepki oldu, her ilçe örgütünün ilk sırada görmek istediği başka adaylar vardı. Ama bunlar Abdüllatif Bey'in şahsına yönelik tepkiler değildi. Sosyal demokrat seçmen Abdüllatif Şener'i bağrına bastı.
"Ama yerel basında provokatif haberler çıkıyor. Bin kişi ile el sıkışıyorsa üç kişinin gösterdiği tepki öne çıkartılıyor. Haberlerin aksine hiçbir ilçe başkanımız, adayımız istifa etmedi."
AKP yetkilisi: Saadet'in milletvekili çıkarması imkansız
AKP'nin il yönetimi ve milletvekili adayları ise söyleşi yapmak istemiyor. Ancak sohbet ettiğim bir AKP'li yetkili, sahada en çok çalışan partinin kendileri olduğunu, Konya'da rakiplerin ise MHP olduğunu söylüyor. AKP'li yetkili, Saadet Partisi'nin Konya'da vekil çıkarmasını ise "imkansız" olarak görüyor.
Kentin sokaklarında konuştuğumuz seçmenler arasında büyük çoğunluk, görüşlerini açıklamak istemiyor. Bir kısmı gerekçe belirtmiyor, bir kısmı ise yakınlarının devlet memuru olduğunu söyleyerek konuşmamayı tercih ediyor.
Görüşlerini açıklayanlar arasında ise AKP'yi destekleyeceklerini söyleyenler ağırlıkta. Hükümetin icraatinden, özellikle de hastanelerden ne kadar memnun olduklarını aktarıyorlar. Öte yandan Muharrem İnce ve İYİ Parti'ye oy vereceğini söyleyen bir seçmen de bu tercihini, hastanelerden memnun olmamasıyla açıklıyor.
AKP'ye ve Erdoğan'a oy vereceğini söyleyen bir emekli, Türkiye'de ekonomik sorunların her zaman olduğunu, bunun hükümetin suçu olmadığını anlatıyor. Geçim sıkıntısı hakkında ise "İnsanlar her zaman daha fazlasını istiyor. Örneğin televizyonu varsa daha büyüğünü almak istiyor, kahvaltıda peynir yiyorsa havyar yemek istiyor. Bu, geçim sıkıntısı değil" diyor.
Hayvancılıkla uğraşan bir diğer seçmen ise bugüne kadar AKP'ye oy verdiğini, ama son dönemdeki ekonomik gidişatın oy tercihini değiştirdiğini söylüyor:
"Cumhurbaşkanlığında başka, Meclis'te başka oy kullanacağım."
Zafer Meydanı'nda konuştuğum bir grup genç ise "şirk sistemi" olarak tanımladıkları bu sistemde oy kullanmayacaklarını, bir İslam devletinde yaşamak istediklerini, insanların koydukları kurallarla değil, Allah'ın kurallarıyla yönetilmek istediklerini söylüyor.
Konya'daki şirketlerin AKP döneminde önemli oranda büyüdüğünü, bu yüzden şu anda ekonomi kötü gitse de AKP'nin bunu düzeltebileceğine dair inancı olduğunu söyleyenler de yok değil.
Cumhur İttifakı'nın çoğunluğu sağlayamaması durumunda Erdoğan cumhurbaşkanı seçilse bile Türkiye'yi bir erken seçimin bekleyeceği de muhalifler arasında bir diğer düşünce.
Konya'da her parti, diğer partilerin seçim listelerini farklı açılardan eleştiriyor. Örneğin Abdüllatif Şener'in muhafazakar tabandan oy almayı başaracağını söyleyenler olduğu gibi, CHP seçmenini İYİ Parti'ye yönlendireceğini düşünenler de var.
Millet İttifakı'ndaki partilerin hedefi, Konya'dan en az birer milletvekili çıkarmak. Bu, Cumhur İttifakı'nın, en güçlü olduğu büyükşehirlerden Konya'daki sandalye sayısının azalması anlamına gelecek. Cumhur İttifakı'nın hedefi ise 2015'te olduğu gibi kentte ezici üstünlüğe sahip olmak.
Sağın ve milli görüş geleneğinin kalesi Konya'da hangi ittifakın hedefine ulaşacağı, sandalye sayısının ötesinde psikolojik üstünlük için de önem taşıyacak.
(BBC Türkçe)