Piyasaların en zor bayramı! Sert hareketler yaşanabilir

Piyasalar ‘yarım günlük' işlemin ardından bugünden itibaren Kurban Bayramı nedeniyle tatile giriyor. Piyasaların kapalı ve likiditenin düşük olacağı önümüzdeki dört gün boyunca dikkatler ABD'den gelecek açıklamalarda olacak.

Son olarak cuma günü ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, Türkiye'de ev hapsinde bulunan rahip Andrew Brunson'ın serbest bırakılmaması halinde ABD'nin Türkiye'ye daha fazla yaptırım getirmeye hazır olduğunu belirtti.

Olası yeni yaptırımların gündeme gelmesinin tatil nedeniyle düşük işlem hacmiyle işlem görecek Türk Lirası üzerinde sert hareketlere neden olabileceği belirtiliyor.

Bu nedenle SPK bayram tatili öncesinde yatırımcıları koruma amaçlı olarak bir tarafını TL'nin oluşturduğu paritelerde kaldıraç oranının 3 Eylül tarihine kadar 1:1 olarak belirlendiğini açıkladı.

1.2 MİLYAR DOLAR ÇIKTI

Bankacılık Düzenleme ve DenetlemeKurumu'nun (BDDK) yurt içi bankaların TL verip döviz aldıkları swap işlemlerde sınırı yüzde 25'e çekmesi, Merkez Bankası'nın (TCMB) likidite adımlarıyla piyasaya sağladığı fonlamayı yüzde 19.25'e yükseltmesi doları 7.24 rekor seviyesinden geriye çekti. Ancak, bankacılar Halkbank'a verilebilecek bir ceza başta olmak üzere ABD'nin yeni yaptırımlarından endişe duyuyor.

Bu nedenle ekonomisi kötüye giden Türkiye'deki politik risklerin lira üzerindeki baskısı dinmiyor. Kur şoklarına karşı alınan önlemler ise politika faizlerinin artmasına yol açıyor. Yabancılar ellerindeki Hazine kağıtlarını (DİBS) elden çıkarmaya başladı.

Piyasalarda faiz oranları yüzde 30'ları aştı. Özellikle döviz açığı olan şirketlerin bu yükselişten nasıl etkilenecekleri önemli bir konu. Ayrıca enflasyona olan yansıması (Temmuz ayında yüzde 15.9) da Merkez Bankası'nın geciktirdiği faiz artışını yapmasına neden olabilir.

TCMB'nin istatistiklerine göre yılbaşından bu yana bakıldığında tahvil piyasasına yönelik yabancı girişi 100 milyon dolara gerilerken, hisse senedinden çıkış 1.2 milyar dolara ulaştı.

Dış borçlanma ve ülke riski için çok önemli bir gösterge olan kredi temerrüt takasları (CDS) 542 baz puanla ulaşarak tarihi zirvesini gördü.

BORÇ BULMAK ZORLAŞACAK

Bayram öncesi uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları Standard and Poor's (S&P) ve Moody's art arda Türkiye'nin kredi notunu indirdi. Türkiye'nin yabancı para cinsinden kredi notunu BB- 'den B+'ya düşüren S&P, kredi görünümünü ise “durağan” olarak teyit etti.

Böylelikle Türkiye'nin kredi notu, dünyanın en sorunlu ekonomileri olarak değerlendiren Arjantin, Fiji ve Yunanistan ile aynı seviyeye gerilemiş oldu. Moody's ise Türkiye'nin uzun dönem kredi notunu “Ba2”den “Ba3”e düşürdü, görünümünü de “negatife” çevirdi.

Fitch Ratings de 13 Temmuz'da Türkiye'nin kredi notunu “BB+”dan “BB” seviyesine indirmiş ve not görünümünün ise “negatif” olduğunu açıklamıştı. Uzmanlar, Türkiye'nin “yatırım yapılabilir” seviyedeki ülkelerle arasının giderek açıldığı ve bu durumun gelecek dönemde dışardan borç para bulmayı zorlaştıracağı konusunda uyarıyor.

SERT HAREKETLER YAŞANABİLİR

Geçen haftanın son gününde İzmir 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nin ABD'li papaz Andrew Brunson hakkındaki adli kontrol şartı ve yurt dışı yasağının kaldırılması yönündeki talebi reddettiğini hatırlatan Ahlatçı Yatırım Araştırma Müdürü Barış Ürkün,

“Uzun bayram tatili süresince Trump'ın, Brunson davası üzerinden sertlik tonunu giderek yükseltecek açıklamaların ve olası yeni yaptırımların gündeme gelmesi tatil nedeniyle düşük işlem hacmiyle işlem görecek Türk Lirası üzerinde sert hareketler yaratması ihtimalini güçlendirebilir” dedi.

Ürkün, ABD'de bu hafta Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) Avrupa'da ise Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) toplantı tutanaklarını açıklanacağını, çıkacak sonuçların gelişmekte olan ülke para birimleri üzerinde ayrıca baskıyı artırabileceğini belirtti.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun (BDDK) bankaların swap işlemlerini kısıtlayıcı tedbirlerinin Londra'da TL'ye olan talebin zirve yapmasına neden olduğunu belirten Ürkün, TL sıkışıklığı yaşayan fonların ihtiyacı nedeniyle Borsa ve tahvilde satışa yöneldiklerini dile getirdi

RİSK RAPORLARI HAZIRLANIYOR

ABD Merkez Bankası (FED) eski Araştırma Direktörü Erkin Şahinöz ise Türkiye'de yaşananların ‘diğer gelişen ekonomilere de sıçrayacak mı?' şeklinde büyük kaygı yarattığını dile getirdi.

“TL değer kaybettikçe Rus Rublesi, Brezilya Reali, Arjantin Pezosu da değer kaybediyor. Artık herkes bir sepette” diyen Şahinöz, şöyle devam etti: “Raporlar hazırlanıyor; ‘şu bankanın, bu bankanın Türkiye riski ne kadar?' diye.

Bu raporlar çıktıkça Euro ile ilgili tedirginlik başladı. Son günlerde euro-dolar paritesinde düşüş gördük yani euro Türkiye'den dolayı değer kaybetti. En önemli ticaret partnerlerinden biri.

Amerikan piyasalarında da Türkiye kaygısı var. 2008 krizinden sonra dünya finansal piyasalarında müthiş bir balon var, varlık balonu yaşanıyor. Bu balonu bir iğne patlatabilir. O iğne Türkiye ile başlamış olan ekonomik hadiselerin sıçraması şeklinde olabilir.”

(SÖZCÜ - Mehtap ÖZCAN ERTÜRK)