Suriye medyası: Türkiye Suriye'den çekilme sözü verdi
2006 yılından beri yayın yapan Şam merkezli El Vatan gazetesi, Suriye başkentindeki kaynaklarına dayanarak, Rusya, Türkiye ve Suriye savunma bakanlarının Moskova’da yaptıkları görüşmelerde, TSK’ya bağlı birliklerin ülkenin kuzeyinden çekilmesi yönünde mutabakata vardıklarını iddia etti.
Kaynaklar, görüşmelerde PKK’nın Türkiye ve Suriye için "en büyük tehlikeyi oluşturduğunun altının çizildiğini" vurguladı.
Adlarının açıklanmaması kaydıyla El Vatan’a konuşan kaynaklar, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun ev sahipliğinde Moskova'da düzenlenen ve Türk Savunma Bakanı Hulusi Akar ile Suriyeli mevkidaşı Orgeneral Ali Mahmud Abbas'ı 28 Aralık günü bir araya getiren üçlü toplantıda, Ankara'nın Suriye'nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duyduğunun teyit edilmesinin yanı sıra, M4 karayolunun açılmasına ilişkin 2020 yılında imzalanan anlaşmanın uygulamaya geçirilmesi konusunda da anlaştıklarını iddia etti.
Ankara ile Şam’ı bakanlık düzeyinde 11 yıl sonra ilk kez bir araya getiren görüşmelerde, taraflar arasında koordinasyonu artırmak için komisyonlar kurulacağı ve müteakip toplantılar yapılacağı da iddia edildi.
El Vatan’ın iddialarını aktaran Rus devletine ait haber ajansı RIA Novosti ise, Rusya Savunma Bakanlığı'nın açıklamasında da belirtildiği üzere, tarafların yapıcı bir diyalog içinde olduklarına ve gerek Suriye'deki gerekse de bir bütün olarak bölgedeki durumu daha istikrarlı kılmak için bu diyaloğun devam etmesi gerektiğine dikkat çekti.
Hulusi Akar dün bir grup gazeteciye Moskova'daki görüşmeyle alakalı olarak yaptığı açıklamada, “Bizim toplantıda dile getirdiğimiz en önemli hususlardan biri terörle mücadele oldu.
Başta Suriye ve Irak olmak üzere tüm komşularımızın toprak bütünlüğüne, egemenlik haklarına saygılı olduğumuzu, tek amacımızın terörle mücadele olduğunu, başka bir amacımızın olmadığını vurguladık”
Hulusi Akar, "Sonunda gelinen noktada görüşelim, konuşalım, devam edelim, yol ve yöntemler bulalım konusunda mutabık kalındı. Yeni bir görüşmenin tarihi ya da yeri konuşulmadı. Akılla, mantıkla makul olan ne ise yapılır."
Suriye’de protestoların şiddetle bastırılmaya çalışılmasıyla 15 Mart 2011 yılında başlayan ve devam eden, terör örgütlerinden devletlere birçok tarafın dahil olduğu, 2. Dünya Savaşı sonrası dönemin en kanlı çatışmalarından olan Suriye İç Savaşı Şam yönetiminin Batı dünyasıyla bağlantısını kopardı. Şam’ın ülkenin bazı bölümlerinde kontrolü kaybetmesiyle oluşan güç boşluğundan faydalanan IŞİD gibi radikal İslamcı gruplar da savaşın tarafı haline geldi.
Türkiye, savaş boyunca Esad’ı devirmeye çalışan muhalif gruplara destek verdi. Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı ve Ahmet Davutoğlu’nun Başbakanlığı’nda Türkiye, artan IŞİD saldırıları nedeniyle Şah Fırat Operasyonu’nun düzenleyerek TSK’yı Suriye’ye soktu ve Süleyman Şah’ın naaşını taşıdı.
Türkiye, Suriye’nin kuzeydoğusunu terör örgütü olarak tanıdığı SDG’nin kontrol etmesini de bir ulusal güvenlik tehdidi olarak görüyor. Amerika’nın IŞİD’le mücadele ve devamında SDG ile YPG’yi desteklemesi, Ankara-Washington hattında bir gerginlik konusu.
Türkiye 2016 yılından beri Suriye'nin kuzeyine 4 kapsamlı operasyon düzenledi. Bu harekatlar 2016 yılında Cerablus, El-Bab ve Halep'e yapılan Fırat Kalkanı, 2018 yılında Afrin ve Halep'e yapılan Zeytin Dalı, 2019 yılında Rasulayn ve Tel Abyad'a yapılan Barış Pınarı, 2020 yılında İdlib'e yapılan Bahar Kalkanı harekatları.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, savaş boyunca Esad karşıtı birçok söylem kullandı, Suriye liderine “katil”, “terörist” dedi, “Muhaliflerin Esad’ı indireceğini” söyledi. Bu dönemde birçok AKP yetkilisi ve iktidara yakın medya kuruluşu Esad’a ‘Esed’ diye hitap etmeye başladı.
2022 yılında Türk dış politikası İsrail, Mısır ve Ermenistan gibi geçmişte krizler yaşadığı ülkelerle normalleşme sürecine girerken Şam da gündeme geldi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 2022 yılın Ağustos ayındaki bir konuşmasında Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile Ekim 2021 yılında görüştüğünü kamuoyuna duyurdu. Ankara’dan Şam ile de normalleşme sürecine girilebileceğine dair sinyaller gelmeye başladı.
Cumhurbaşkanı, Endonezya’daki G20 liderler zirvesi sonrası yaptığı açıklamada, Esad ile ilgili soruya, “Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz.”
Erdoğan 23 Kasım’da yaptığı grup toplantısında, "Esad ile görüşme olabilir, siyasette küslük dargınlık olmaz eninde sonunda adımlarımızı atarız."
Erdoğan ve Esad, son olarak 2011 yılında telefonda görüşmüştü.