Şentop'tan Berberoğlu çıkışı: AYM kararı bağlayıcıdır

TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Anayasa Mahkemesi'nin milletvekilliği düşürülen CHP'li Enis Berberoğlu hakkında verdiği hak ihlali kararıyla ilgili, "Anayasa Mahkemesinin kararı bağlayıcıdır. Bu karara muhatapların uyması gerekir. İlgili mahkeme bu karara uymalıdır" dedi.

Şentop, “Bir hukuki süreci hukuki zeminden bütünüyle alıp bir siyasi zemine çektiğiniz zaman tartışmalar sağlıklı yürümüyor. Sağlıklı sonuçlar ortaya çıkmıyor. Hukuki zemini bütünüyle kaybetmeden bu değerlendirmeler yapılmamalıdır” dedi.

Şentop, "Dokunulmazlıkların kaldırıldığı dönemde Anayasa Komisyonu başkanıydım. Orada da görüşümü net olarak ifade ettim. Dokunulmazlıklar dönemlerle ilişkilidir. Tabiri caizse her dönemin bir dokunulmazlığı vardır. 26. dönemin dokunulmazlığı ayrı bir dokunulmazlıktır.

Seçim olduktan sonra yeni bir dönem başladığında 27. dönem dokunulmazlığı ayrı bir dokunulmazlıktır. Yeni bir seçim yeni bir dokunulmazlık kazandırır. Yargıtay kararını verdikten sonra görüşümü açıklamış değilim, ondan önce açıklamıştım.

Yargıtay’ın yaptığı değerlendirmeyi 16. Ceza Dairesi’nin değerlendirmesinden farklıydı benim görüşüm. Bu görüşümü daha sonra da değiştirmedim" ifadesini kullandı.

“AYM kararıyla benzer, paralel bir yerde mi duruyorsunuz?” sorusuna “Evet” yanıtını veren Şentop, “Anayasa hukukçularının değerlendirmeleri bu anlamda pek farklı değil. Anayasa hukukçusu olmayan hukukçu arkadaşların yorumlarında farklılıklar var” ifadelerini kullandı.

Şentop, şu ifadeleri kullandı:

"İlgili mahkeme bu karara uymalı"

“Yargıtay’ın kararı sonuç itibarıyla bir mahkeme kararıdır. Bir süreçteki yargılamayı kesinleştiren karardır. Kesin hükümdür. Kesin hüküm bağlayıcıdır. Meclis başkanı olarak veya normal bir vatandaş olarak ben farklı düşünüyorum Yargıtay’dan veya bir mahkemeden, dolayısıyla ben bu kararı uygulamam’ demem mümkün değil.

Anayasa Mahkemesi ihlal kararı verdi. Bu ihlal kararı da bağlayıcıdır. Onun nasıl uygulanacağına dair bir kanun var.

AYM’nin kararının eleştirilebilecek yönleri var. Sonuçta AYM’nin kararı da Yargıtay’ın kararı gibi bir karar. Bu karar da bağlayıcı bir karardır. Bu karara muhatapların uyması gerekir.

Bence ilgili mahkeme bu karara uymalıdır. AYM’nin kararını yorumlanması, değerlendirilmesi, bozulması gibi bir müessese yok bizim hukuk sistemimizde.

Mahkemeler yanlış karar verebilir. Bu süreç içerisinde ben işin rayına oturacağını, mevzuata uygun şekilde sonuca bağlanacağını düşünüyorum.

Ne olmuştu?

14 Haziran 2017’de Cumhuriyet Gazetesi'nde yayınlanan “MİT TIR'ları” haberiyle ilgili olarak Enis Berberoğlu hakkında “Siyasi ve askeri casusluk maksadıyla devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgileri açıklama” suçlamasıyla açılan davada İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi  25 yıl hapis cezası verdi.

Bunun üzerine Berberoğlu 14 Haziran 2017’de tutuklandı. Bu hüküm, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi tarafından 9 Ekim 2017’de bozuldu.

Bozma kararında İstinaf Mahkemesi “Sırrın daha önce ifşa edildiğinin kabulü halinde gizli kalması gereken bilgileri casusluk maksadıyla açıklama suçunun unsurlarının oluşmayacağını” belirtti.

İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi ise İstinaf Mahkemesinin bozma kararını usul ve yasaya aykırı bularak dosyayı iade etti.

Dosyayı yeniden ele alan İstinaf Mahkemesi, bu kez Enis Berberoğlu'na "casusluk" suçundan değil, "devletin güvenliği, iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri açıklamak" suçundan 13 Şubat 2018’de 5 yıl 10 ay hapis cezası verdi ve tutukluluğunun devamına hükmetti.

Bu kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısı temyiz etti. Savcılık, Berberoğlu'nun "casusluk" suçundan cezalandırılması talepli temyiz dilekçesini Yargıtay’a gönderdi.

Dilekçede, Berberoğlu'nun, "devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklama" suçundan cezalandırılması talep edildi.

Berberoğlu, 24 Haziran Milletvekilliği Seçiminde yeniden CHP İstanbul Milletvekili seçilince, yargılamanın durdurulması talebiyle Yargıtay'a başvuru yaptı. Başvuru 20 Temmuz'da reddedildi. Fakat Yargıtay 20 Eylül 2018'de Haziran seçiminde yeniden CHP İstanbul Milletvekili seçilen ve hala tutuklu bulunan Enis Berberoğlu hakkında verilen cezanın infazının, yasama dokunulmazlığı gerekçesiyle durması istemini kabul etti ve Berberoğlu'nun tahliye edilmesine hükmetti. Yargıtay kararı üzerine tahliye edilen Enis Berberoğlu hakkındaki kesinleşmiş ceza, TBMM Genel Kurulu'nda 4 Haziran 2020'de okunarak milletvekilliği düşürüldü. Ertesi günse gözaltına alındı ve yeniden tutuklanarak cezaevine gönderildi. Aynı gün koronavirüs tedbirleri kapsamında izinli olarak cezaevinden çıkartıldı.

Anayasa Mahkemesi (AYM), 25'inci, 26'ıncı ve 27'nci dönem CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu'nun seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının oy birliğiyle ihlal edildiğine karar verdi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Mustafa Şentop, AYM'nin kesin hükmü kaldırmadığını, Berberoğlu'nun durumunun kesin hüküm kaldırılırsa değerlendirilebileceğini söylemişti.

Milletvekilliği düşürülen Enis Berberoğlu hakkında Anayasa Mahkemesi'nin verdiği "hak ihlali" kararının ardından İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi "yerindelik denetimi kapsamında kaldığı" gerekçesiyle yeniden yargılamaya yer olmadığına karar vermişti.

Enis Berberoğlu'nun avukatları da bu karara karşı üst mahkemeye itirazda bulunmuştu. Avukatların İstanbul Ağır 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nin kararının kaldırılmasına yaptığı itiraz İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi'nce değerlendirildi. Mahkeme, itiraz hakkında "karar verilmesine yer olmadığına" hükmetti. Dosya yeniden 14. Ağır Ceza Mahkemesine gönderildi.