Teknoloji devi Turkcell nasıl AKPCELL oldu?

Turkcell’de yıllardır süren hissedarlık tartışması dün itibarıyla son buldu. Türkiye Varlık Fonu (TVF), Turkcell İletişim Hizmetleri AŞ’nin yüzde 26.2 oranında hissedarı olacağını duyurdu. TVF, toplam yüzde 26.2 içerisindeki yüzde 15’lik imtiyazlı hisseleriyle Turkcell Yönetim Kurulu’ndaki 9 üyeden 5’ini belirleyebilecek ve şirketin yönetim kontrolüne sahip en büyük hissedarı olacak.

Böylece kurucu ortaklardan İsveçli telekom operatörü Telia Company Turkcell’den tamamen çıkacak; diğer kurucu ortak Çukurova Holding’in de dolaylı payı kalmayacak. Hissedarlardan Rus milyarder Mikhail Fridman’ın yatırım aracı Letterone’nin payı ise yüzde 13.2’den yüzde 24.8’e ulaşacak.

Geri kalan yüzde 49’luk pay, borsada işlem görmeye devam edecek. Çukurova borsada işlem gören paylar içinde yüzde 0.05’e sahip olacak ancak yönetimde olmayacak.

KREDİYİ ÜSTLENECEK

TVF ayrıca, Çukurova’nın Ziraat Bankası’ndan 2014’te Turkcell hisseleriyle ilgili anlaşmazlığı gidermek için aldığı 1.6 milyar dolar krediyi de üstlenecek. İşlemlerin bu yılın sonuna kadar tamamlanması bekleniyor. Peki, 1994’te özel sektör yatırımı olarak kurulan Turkcell, son anlaşmayla değerinden de düşük bir fiyata nasıl devletin eline geçti, madde madde şöyle:

- Turkcell, 1994’te Mehmet Emin Karamehmet ve Murat Vargı’nın sahip olduğu Çukurova Holding öncülüğünde kuruldu. Diğer kurucu ortak, İsveçli Telia Company’nin sahip olduğu Sonera Holding idi.

- 2000’e gelindiğinde şirketin hisseleri Borsa İstanbul’da işlem görmeye başladı. O yıl ortaklık yapısı şöyleydi: Yüzde 51 ile Turkcell Holding AŞ, yüzde 15.5 ile Çukurova Grup Şirketleri, yüzde 13.3 ile Sonera Holding, yüzde 10.5 halka açık, yüzde 9.7 ile de diğer hissedarlar.

- Rusların dahil olması ise 2001’de Türkiye’deki ekonomik krizle birlikte Çukurova Holding’in mali sıkışıklığa girmesiyle başlıyor. Bu krizle birlikte Çukurova’nın bankaları Yapı Kredi ve Pamukbank’a devlet tarafından el kondu. Şirket, borç karşılığında Ruslara hisse devretti.

2005’te borçlarını kapamak için Rus milyarder Mikhail Fridman’ın yatırım aracından alınan finansman paketiyle üç ortak arasında kontrol savaşı başladı. Bu da devlete Turkcell’in yönetimini kontrollü ele geçirme fırsatı verdi.

- Turkcell, 2010-2013 arasında yapılamayan genel kurul toplantıları ve dağıtılamayan temettüler ile gündemden düşmüyordu.

- Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından 2013’te alınan bir kararla, Turkcell’in yönetim kurulu lağvedildi. “Bağımsız” olacağı ileri sürülen üyeler, AKP’ye yakınlığıyla bilinen isimlerden oluştu.

İlk atananların içinde eski bakan Atilla Koç ve Hilmi Güler vardı. Ordu’ya belediye başkanı seçildikten sonra Turkcell’deki görevini bırakmayan Hilmi Güler, uzun süre tartışma konusu olmuştu.

- 2018’de yönetim kuruluna üç ortaktan birer temsilci alınmasına karar verilince Çukurova’ın temsilcisi Ziraat Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın oldu. Aydın aynı zamanda, hem Türkiye Bankalar Birliği Başkanı hem de Varlık Fonu’nun yönetim kurulu üyesi.

- Turkcell’in şu anki yönetim kurulu başkanlığını yapan Bülent Aksu ise Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın internet sitesinde Berat Albayrak’ın üç yardımcısından biri olarak gösteriliyor.

- Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ise bu göreve getirilmeden önce Turkcell yönetim kurulu üyesi idi.

ÇIKMAK İSTİYORDU

- 1994’te ülkeye yabancı yatırımcı olarak gelen Telia, uzun süredir Türkiye’den çıkmak istiyordu. Bunun sebebi ise 2000’lerin başında Rus ortağa devredilen hisselerinin kendisine verilmesi için yurtdışında tahkime giden şirketin, AKP iktidarları boyunca yönetimde söz sahibi olmak için çaba vermesi.

Bunu başaramayacağını anlayan Telia, hisselerini ederinden düşüğe satmayı göze aldı. Bir şirket temsilcisinin yaptığı açıklamada, Telia’nın Turkcell’deki hisselerini uzun zamandır satmak istediği ama hissedar yapısıyla ilgili belirsizlik nedeniyle alıcı bulamadığı belirtildi.

“Şirket Türkiye’den çıkabilmek için yüksek bir fiyat ödemeyi göze aldı” denildi. Telia’nın hisselerinin Varlık Fonu’na satışı karşılığında alacağı 530 milyon dolar, Turkcell’in piyasa değerinin yüzde 54 altında bir tutara karşılık geliyor.

VODAFONE NE YAPACAK?

Telekomünikasyon sektöründeki etkin aktör Türk Telekom’dan sonra Turkcell’in de Varlık Fonu’nun kontrolüne geçmesi, sektörün diğer önemli oyuncusu Vodafone’un nasıl bir tavır alacağını gündeme getirdi.

Türksat’ın yüzde 100’üne, Türk Telekom’un ise yüzde 6.68’ine sahip olan TVF, Turkcell’le birlikte üç önemli şirketin ortak bir hissedarla yönetilmesine sebep olacak. Sektör temsilcileri, bu koşullar altında Vodafone’un da Türkiye’den çıkmak isteyebileceğini düşünüyor. İlerleyen dönemde 5G’ye yönelik frekans ihalesine Vodafone’un katılıp katılmayacağı ise merak konusu.

HİSSELER YÜKSELDİ

TVF Müdürü Zafer Sönmez, 14 ay sonra anlaşmaya varıldığını söyledi. Dün, Turkcell hisseleri artarak günü 16.23’ten kapattı.