TESK Başkanı Palandöken: Fiyatlardaki Artışın Sorumlusu Bakkallar Değil

Ekonomik kriz, borç batağındaki küçük esnafın belini daha da büküyor. Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu’nun (TESK) verilerine göre ülke genelinde 2 milyon 38 bin 362 esnaf bulunuyor. Ancak bu esnaf kesiminin varlıklarını sürdürmesi her geçen gün daha da zorlaşıyor. Sadece aralık ayında 2 bin 903 esnaf, Ocak-Aralık döneminde ise 20 bin 591 esnaf mesleği terk etti. 2020 yılında 19 bin 422 esnaf mesleği terk etmişti.

TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, Ankara’da bakkal dükkanı işleten Neriman Çınar ve Mehmet Yılmaz küçük bakkal dükkânı işletenlerin sorunlarını BirGün’den Nisa Küçük'e anlattı

Seyranbağları’nda beş senedir bakkal dükkanı işleten Neriman Çınar, işlerin durgunluğundan yakınıyor. Müşterilerinin tüketim alışkanlıklarının değiştiğini dile getiren Çınar, “Önceden inşalar korkmadan alışveriş yapabiliyordu. Önceden benden paketli ürünler alınırdı şimdi ise ‘Abla açık zeytin, peynir var mı’ diye soruyorlar” dedi. Sürekli müşterilerine veresiye verdiğini aktaran Çınar, “Müşteriler önceden aybaşından aybaşına düzenli olarak borcunu öderdi ancak şu an fatura ödemekten, kira ödemekten bakkala vereceği parayı denkleştiremiyor. Onlar mahcup oluyor ben de zorlanıyorum. Şu an 20 bin TL’ye yakın alacağım var” ifadelerini kullandı.

Yurttaşın en zorunlu ihtiyaçlarını almakta bile zorlandığını kaydeden Çınar:

“Müşteri aldığı şeyin fiyatını öğrendikten sonra bırakmak zorunda kalıyor. Müşteri peyniri, zeytini 50’şer gram ister oldu. Bir su 6,5 TL oldu. ‘Daha ucuz su var mı’ diye soruyorlar. Önceden müşteri ekmeğini alırken çayın yanına atıştırmalık alırdı. Şimdi bir bisküvi, çekirdek, kola lüks oldu. Bebe bisküvisine bir haftada 3 TL birden zam geldi, 7 TL’den 10 TL’ye yükseldi. Müşteri ‘Pirinç unu daha ucuz, çocuğa pirinç unu alıp mı yedirsem’ diye sordu.”

Giderlerinin çok olduğunu dile getiren Çınar, şunları kaydetti:

“İşler çok kötü, doğru düzgün satış yapamıyoruz, zor durumdayız. Borç harç geçiniyorum, kredi kartlarım patladı. Çok dolap çalıştırmadığım halde 400 TL gelmesi gereken elektrik faturası 1250 TL geldi. Kotalı elektrik tarifesiyle iş yerlerine faturaların yüksek geleceğini biliyorduk ama bin 250 TL çok fazla. Yazın dondurmalar ya da diğer şeyler için beş dolabın çalıştığında gelecek faturayı tahmin bile edemiyorum. ‘Bu kışı çıkartayım da olmadı yazın dükkanı kapatırım’ diye düşünmeye başladım.”

TABELA IŞIĞINI YAKMAYA ÇEKİNİYORUM

Cebeci’de 30 yıllık bakkal dükkanı işleten Mehmet Yılmaz da gidenlerin arttığını kaydetti. İşlerin durma noktasına geldiğini söyleyen Yılmaz, "Kaç yıllık bakkalım alım gücünün bu kadar düştüğü bir dönem görmemiştim. Maddi durumu görece iyi olanlar bile yoksullaştı. Halk doğru düzgün beslenemiyor, her şey zamlı" dedi. Veresiye defterinin dolduğunu aktaran Yılmaz, "Müşteri evine ekmek almış ‘Deftere yazar mısın?’ deyince nasıl nakit öde diyeyim? Milletin de parası yok ödeyemiyor, haklı. Halk her şeyden kısar oldu. Çünkü alınan maaşlar geçinmeye yetmiyor. Daha ne kadar böyle gider bilmiyorum. Elektrik faturası bin TL geldi. Tabela ışığını yakmaya bile çekiniyorum" ifadelerini kullandı.

ZAMLARDAN BAKKALLAR SORUMLU SANILIYOR

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken de esnafın zor günler geçirdiğini dile getirdi. Firmaların zincir marketlere ürünleri daha uygun fiyata sattığını belirten Palandöken, “Fiyatlardaki yükselişin sorumlusu bakkallar zannediliyor ancak öyle değil” dedi.

Bakkalların giderlerinin çok fazla olduğunu kaydeden Palandöken, şunları söyledi:

“60 senelik bakkalım bu nedenden mesleği iyi bilirim. Bakkal sokağın ışığıdır. Vatandaşın parası olsun olmasın bakkala gidip alışveriş yapabiliriz. Ancak mahalle bakkalları azalıyor. Çünkü giderleri çok fazla. Zincir marketlerle arasında adil olmayan bir rekabet var. Esnafa destek filan yapılacak ki rekabet ortamı sağlansın. Zincirlerle ilgili bir düzenleme yapılması gerek.”