Theodor Herzl kimdir? Nasıl öldü?

Siyonizm'in politik kurucusu Theodor Herzl, 1890 yılında Budapeşte'de doğdu. Zengin bir ailenin çocuğu olan Theodor Herzl, Viyana'da hukuk tahsili yaptı. Neue Freie Press gazetesinde muhabirlik ve yazarlık yaptı.

Siyonizm'i gündeme getiren Theodor Herzl, Fransa'da Yahudi karşıtı gösterilerden çok etkilendi. Bunun üzerine 1896'da 'Yahudi Devleti' adlı kitap yazdı. 1897'de yaptığı çağrı üzerine 1. Siyonist Dünya Konresi'ni İsviçre'nin Basel şehrinde topladı.

Kongrede "Ben bugün burada Yahudi Devleti'ni kurdum, ancak bunu yüksek sesle söylersem bütün dünya güler. Fakat beş sene içinde ya da elli sene sonra bunu herkes böyle bilecektir." demiştir. Ayrıca kongrede kurulması planlanan Yahudi Devleti'nin sınırlarını da belirtmiştir.

Kongre sonunda Kongre sonucu yahudi devleti kurma fikri destek gördü ve Herzl, Dünya Siyonist Teşkilatı'nın başkanı seçildi. Theodor Herzl ve taraftarları, yahudiliği bir inanç olarak değil, sadece bir ırk olarak görüyorlardı ve bu yüzden devlet kurmaları gerektiğine inanıyorlardı.

Herzl’in projesine göre, yahudi devletinin nerede kurulacağı önemli değildi. Dünyanın herhangi bir yerinde kurulabilirdi. Hatta Herzl'in "Uganda Planı" adıyla tanınan projesine göre, Herzl ilk önceleri Uganda'yı ideal vatan olarak düşünmüştü. Ancak kararını değiştirdi ve Filistin’de karar kıldı.

Siyon tepesinin bulunduğu Filistin topraklarında Yahudi Devleti kurmak için ile İngilizlerle işbirliği yaptı. Filistin'i talep etmek için Sultan 2. Abdülhamid ile iyi ilişkiler içinde olan Alman İmparatoru 2. Wilhem ile temasa geçmiş fakat istediği sonuca varamamıştı.

Bu yüzden bizzat kendisi İstanbul'a gelerek 2. Abdülhamid Han ile görüşmek için uğraş verir. 19 Haziran 1896'da Sultan Abdülhamid ile görüşmeyi başarır. Filistin'e Yahudi yerleşimi meselesine soğuk bakan II. Abdülhamid, Filistin'de özerk bir Yahudi devletini "kesin bir dille" reddetmiştir.

İlk girişiminde başarılı olamayan Herzl 19 Mayıs 1901 tarihinde tekrar saraya gelir ve Sultan Abdulhamid ile görüşür. Bu görüşmesinde de Sultan Abdulhamid tarafından Kudüs reddedilir ve Yahudilere Mezopotamya'ya yerleşmelerini önerir. Herzl'in amaçları arasında Mezopotamya yoktur, bu önerisi kabul görmemiştir.

Bunun üzerine İngiltere ile yeniden ilişki kurarak sorunun çözüleceği fikrinden hareketle İngiliz Sömürgeler Bakanı Chamberlein ile görüşür. Bu görüşmeden de istediği sonucu alamayan Herzl kısa bir süre sonra Londra'ya davet edilir. Bu görüşmede "Yahudi yurdu" olarak kendisine Uganda teklif edilir, ancak teşkilat kongrede bunu reddeder.

Herzl İstanbul'a "vadedilmiş topraklar" Filistin ve Kudüs için birkez daha gelir ancak talebi Sultan Abdülhamit tarafından yine reddedilir. Filistin topraklarının "vadedilmiş topraklar" olması Herzl'in gözünü buraya çevirmesinin nedenidir.

Theodor Herzl, Siyonizm’i getiren adam olarak hafızalara kazınmıştır. Herzl, 1904 yılında öldü.