Türkiye ve Rusya arasında gizli ajan takası bombası

İstanbul’da 2015 yılının kasım ayında Çeçen komutan Vahid Edelgiriev’in öldürülmesinin ardından harekete geçen MİT ve Emniyet ekipleri, geçen yıl nisan ayında bir operasyon gerçekleştirdi.

“Kama” adı verilen operasyonda, cinayeti işleyen ekibin içinde yer aldıkları belirtilen ve Rus ajanı oldukları öne sürülen Aleksandr Smirnov (55) ile Lurii Anisimov (52) gözaltına alındı.

Saldırıya karıştığı iddia edilen 2 Rus şüpheli tutuklandı. Şubat ayında hazırlanan iddianamede, iki ajanın 2000 ile 2015 arasında işlenen 7 Çeçen cinayetinde ‘öncü ekip’te yer aldığı ileri sürüldü.

SUÇLAMALARI REDDETTİLER

“Devletin gizli kalmış bilgilerini siyasal veya askeri casusluk amacıyla temin etmeye teşebbüs etmek”, “tasarlayarak kasten adam öldürmeye yardım etmek” ve “resmi belgede sahtecilik”le suçlanan sanıkların, cinayetle ilgili öncü ekipte bulunduğu, keşif, operasyonların planlanması ve tetikçilere lojistik destek verilmesinde yer aldığı iddia edildi. İddianamede her iki sanığın da halen firarda olan tetikçilerle bağlantılarına dikkat çekildi. Rus ajanlar duruşmada suçlamaları reddetti.

TAHLİYE KARARI VERİLDİ

Tutuklu 2 Rus ajan için 24 Ekim günü yapılan duruşmada önemli bir gelişme yaşandı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu’ndan gönderilen yazı ile Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’nün yazısı mahkemeye ulaştı. Duruşma savcısı, Anisimov ile Smirnov’un 694 sayılı KHK (Kanun Hükmünde Kararname) ile MİT Kanunu’nun 26’ncı maddesine eklenen son fıkraya göre tahliye edilmesini talep etti.

‘TAKAS EDİLEBİLİR’

Gazete Habertürk'ten Mustafa Şekeroğlu'nun haberine göre 15 Ağustos günü yayımlanan 694 sayılı KHK’da yer alan maddenin ilgili fıkrasında milli güvenlik ve ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde tutuklu bulunan kişinin iadesi ya da takasının yapılabileceğine yer verildi.

Söz konusu maddede şöyle denildi: “Türk vatandaşları hariç olmak üzere tutuklu veya hükümlü bulunanlar; ırkı, etnik kökeni, dini, vatandaşlığı nedeniyle cezalandırılmayacağı, onur kırıcı ceza veya muameleye tabi tutulmayacağı ya da işkence ve kötü muameleye maruz kalmayacağına ilişkin güvenceler bulunması kaydıyla, milli güvenliğin veya ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde Dışişleri Bakanı’nın talebi üzerine Adalet Bakanı’nın teklifi ve Cumhurbaşkanı’nın onayı ile başka bir ülkeye iade edilebilir veya başka bir ülkede tutuklu ya da hükümlü bulunanlar ile takas edilebilir” deniliyor. Savcılığın talebi üzerine mahkeme, bu kanun maddesi kapsamında 2 Rus ajanın tahliye edilmesine karar verdi. 2 Rus ülkelerine iade edildi.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko, İlmi Ümerov ve Ahtem Çiygöz’e Ukrayna’ya döndüklerinde ‘Devlet Nişanı’ vermişti

RUSYA’DAN DA TÜRKİYE’YE İADE

2 Rus ajanın tahliyesinin üzerinden 24 saat geçmeden Rusya’dan da 2 tahliye ve Türkiye’ye iade haberi basına yansıdı. Kırım’da Rus mahkemesinin hapis cezası verdiği Kırım Tatar Milli Meclisi Başkan Yardımcıları Ahtem Çiygöz ve İlmi Ümerov, tutuklu bulundukları cezaevinden önce tahliye edildi. Tahliye işlemlerinin ardından bu iki siyasetçi Türkiye’ye iade edildi. Ankara’ya gelen Ümerov ve Çiygöz, bir süre sonra Ukrayna’ya döndü. Rus ajanlarla Kırımlı siyasetçilerin takas edildiği bildirildi.

Kırımlı siyasetçilerden Ahtem Çiygöz, 26 Şubat 2014’te KTMM ve Rus Birliği Partisi’nin karşı karşıya geldiği büyük mitingi organize ettiği gerekçesiyle tutuklanmış, geçen ay Rus mahkemesi tarafından 8 yıl hapse mahkûm edilmişti.

2016’da gözaltına alınan İlmi Ümerov ise “Rusya’nın toprak bütünlüğünü bozmaya yönelik çağrılar ve eylemlerde bulunmak” suçlamasıyla Akmescit’te yargılandığı Rus mahkemesi tarafından 2 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

ERDOĞAN ‘TAKİPÇİSİYİZ’ DEMİŞTİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye-Ukrayna Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey Toplantısı için gittiği Kiev’de, Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ile ortak basın toplantısı düzenlemiş, cezaevindeki Kırım Tatarlarının durumuna ilişkin bir soru üzerine, “Cezaevinde olan Kırım Tatarı dostlarımızla ilgili her türlü girişim ve gayretin içindeyiz. Bunların takipçisiyiz. Kırımlı kardeşlerimizi kendimizden ayrı görmedik, bundan sonra da görmeyeceğiz” ifadelerini kullanmıştı. Rusya’dan 26 Ekim’de Ankara’ya gelen Ahtem Çiygöz ve İlmi Ümerov, serbest bırakılmaları sürecinde atılan adımlar için Türkiye’ye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür etmişti. Ümerov konuşmasında, “Bütün bu yaşananlar, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna Cumhurbaşkanı Poroşenko ve Kırım Tatar Meclisi’nin adımları sayesinde oldu” demişti.