Sosyalist Listowel Kontu: William Francis Hare

Henüz yirmili yaşlarının başındaydı ki bir gün arkadaşlarına servetinden ve unvanından vazgeçtiğini söyledi.

Tarih Dedektifi Yazar tarihdedektifiniz@gmail.com

Listowel'in 3. Kontu William Hare'in torunu ve 4. Kont Richard Hare'in en büyük oğlu William Francis Hare. Nam-ı diğer 5. Listowel Kontu - Vikont Ennismore...

28 Eylül 1906 yılında unvan, şöhret ve zenginliğin içinde doğan Vikont Ennismore, Eton ve Balliol Kolej'den sonra, Oxford ve Cambridge üniversitelerinde eğitim gördü. (Dundee Courier, 10 Aralık 1923: 8)

Oxford'ta geçirdiği öğrencilik yılları ona siyasi görüşlerini ifade etmek için keyifli bir platform sağlamıştı. Çevresinde nazik ve alçak gönüllü biri olarak tanınan genç Ennismore, özellikle sosyalist fikirleri ile dikkatleri üzerine çekiyordu. Faaliyetleriyle basının da ilgi odağı olmuştu; ancak bu durum babasının hiç de hoşuna gitmiyordu. Kont, oğlunu bir müddet bulunduğu ortamdan uzaklaştırma yoluna gitse de nihai olarak amacına ulaşamadı. (The Independent News, "Obituary", 13 Mart 1997)

Dedesinin ölümünün ardından genç varis Ennismore, İrlanda soylularının en zengin üyeleri arasına girdi. (Freeman's Journal, 14 Haziran 1924: 4)

Buna karşılık onun için unvan ve zenginlik hiç bir şey ifade etmiyordu. Henüz yirmili yaşlarının başındaydı ki bir gün arkadaşlarına servetinden ve unvanından vazgeçtiğini söyledi. O artık, öğrencilik yıllarında kullandığı ismiyle: "William Francis Hare" olarak bilinecekti. (The New York Times, 09 Ocak 1929: 7)

Unvanın insana haksız bir avantaj sağladığı düşüncesindeyi. Bu fikriyle genç sosyalist, unvan sahibine doğuştan verilen köleliğe itirazını açıkça beyan etmişti. (Belfast Telegraoh, 16 Kasım 1931: 11)

Cambridge'te öğrenciyken duyurduğu bu karar, çevresinde oldukça sansasyon yarattı. (Dundee Evening Telegraph, 24 Temmuz 1933: 10)

Unvanını geride bırakan Hare, Fabian Society isimli bir derneğe katıldı ve İşçi Partisi'ni benimsediğini açıkladı. (Northern Whig, 28 Nisan 1926: 9) 

Cambridge Birliği'nde yapılan bir tartışmada sosyo-ekonomik sorunların çözümüne dair liberal partinin hiç bir katkısının olmadığını vurguladı. (Sheffield Daily Telegraph, 19 Ekim 1927: 5)

İlerleyen zamanlarda madencilerin başkanıyla görüştü. (Daily Mirror, 24 Ekim 1928: 3) Ardından zengin sosyalistleri bir araya toplayarak bir dernek kurma girişiminde bulundu. Sermaye sahibi sosyalistlerin paralarını sanat, bilim ve toplum yararına kullanabilecekleri bir sistem geliştirdi. (Dundee Courier, 09 Ocak 1929: 7)

Bu amaçla Neighbours Limited isimli bir dostluk derneği kurdu. (Sunderland Daily Echo and Shipping Gazette, 08 Ocak 1929: 4) "Zenginliğinizi Paylaşın!" çağrısında bulunan Hare, daima sade bir vatandaş gibi yaşamayı amaçladı. (Lahore - Civil and Military Gazette, 17 Ocak 1929: 2)

Fikirleri dünya basınında da yankı uyandırmıştı. Cumhuriyet gazetesi onu: "Sosyalizme Taraftar Bir İngiliz Milyoneri" olarak haber yaptı. (Cumhuriyet, 06 Şubat 1929: 4) 

Pantizokrasi (Pantisocracy) çizgisinde eşitlikçi bir hükümet anlayışında olan Hare, politik ortamlarda düşüncelerini dile getirmekten çekinmedi. (Aberdeen Press and Journal, 09 Ocak 1929: 6)

1931 yılında babasının ölümünün ardından siyasi faaliyetlerini hızlandırdı. (Dundee Courier, 17 Kasım 1931: 4)

Lordlar Kamarasına girdi. İşçi Partisini üst sıralara taşıdı. Kabinede uzun yıllar çeşitli görevlerde bulundu. İngiliz sömürgelerindeki milletlerin hakları ve üçüncü dünya ülkelerinde yoksullukla mücadele için çalıştı. Hindistan ve Burma'dan sorumlu müsteşar olarak görev yaptı. İşçi Partisi'nin seçim zaferinden sonra Hindistan'ın bağımsızlığı için girişimlerde bulundu. Hindistan ve Burma'da popüler milliyetçi liderliğin saygısını ve güvenini kazandı.

1947'de Hindistan'ın bağımsızlık kazanmasının ardından Burma Dışişleri Bakanı oldu. Burma'nın istiklali için Lordlar aracılığıyla gerekli mevzuatı hazırlayarak uygun ortamı sağladı. Bu girişimi 04 Ocak 1948'de Burma'nın bağımsızlığıyla sonuçlandı. 1948-1950'de kolonilerden sorumlu devlet bakanıydı. Güneydoğu Asya ve Batı Hint Adalarından mesuldü ve ilk işlerinden biri Malaya'ya gitmek oldu.

Batı Hint Adaları gezisi sırasında tüm yerel İngiliz valilerini Barbados'ta topladı. Jamaika, Trinidad, Tobago, İngiliz Guyanası, İngiliz Hondurası ve diğer adaları ziyaret etti. Gittiği her yerde çok iyi karşılanıyor; herhangi bir eleştiriye ya da düşmanlığa maruz kalmıyordu. 1950-1951'de tarım ve balıkçılık bakanlığında görev yapan Hare, 1957'de Gana Genel Valisi oldu. Ülkenin pek çok köşesini gezdi, yerel liderlerle samimi ilişkiler kurdu. Gana şehirlerini her ziyaretinde törenle ve coşkuyla karşılanıyordu.

Gana'nın İngiliz Milletler Topluluğu'ndan ayrıldığı güne kadar görevinde kaldı. 1965 ve 1976 yılları arasında Lordlar Kamarası'nda ve çeşitli komitelerde görevler aldı. Hindistan ve Burma'nın son Dışişleri Bakanı, Gana'nın son genel valisi olan meşhur Listowel Kontu, 12 Mart 1997'de öldüğü zaman Lordlar Kamarası'nın en uzun süre görev yapan üyesiydi.

Kendisini sosyal demokrasiye adamış William Francis Hare, altmış yılı aşkın bir süre İşçi Partisi siyasetinin ön saflarında yer aldı. O eleştirel bir aktivist ve mücadeleciydi. (The Independent News,13 Mart 1997)

2019 yılında Edinburg Üniversitesi öğretim görevlisi Dr. Harshan Kumarasingham: "Emeğin Yükselişi ve İmparatorluğun Çöküşü" adlı kitabıyla 5. Listowel Kontu William Hare'in anılarını yayınladı. (The Rise of Labour and the Fall of Empire, Cambridge University Press, 2019, 57) 

Tüm yazılarını göster