Murat Bardakçı'dan Arakan belgeleri

Gazete Habertürk yazarı Murat Bardakçı Cumhurbaşkanlığı Arşivi’ndeki Arakan Müslümanları belgelerini yazdı. İşte o yazı: Cumhurbaşkanlığı Arşivi’ndeki belgeler, Arakan Müslümanları’nın İstiklâl Savaşı’ndan galip çıkmamızı heyecan içerisinde kutladıklarını, Mustafa Kemal’in ölümü üzerine yas ilân ettiklerini, 1939’daki Erzincan depreminden sonra çektikleri sıkıntılara rağmen para toplayıp gönderdiklerini ve tek taleplerinin “Uğradıkları Budist zulmünü dünyaya duyurmamız” olduğunu gösteriyor. Türkiye, uzaklardaki bu vefalı dostunun isteğini asırlık bir gecikmeden sonra başlattığı diplomatik çabalar ile şimdi yerine getiriyor. GEÇEN hafta Ankara’daki Cumhurbaşkanlığı Arşivi’nden bahsetmiş, burada bulunan Nâzım Hikmet ile alâkalı belgelerden bazılarını yayınlamış ve sözünü ettiğim arşivin ne kadar önemli olduğunu yazmıştım. Bu hafta, aynı arşivde bulunan Arakan belgelerinden bazılarını yayınlıyorum...

Arakan Müslümanları’nın Mustafa Kemal’e gönderdikleri mektuplardan biri: Mustafa Kemal’in hangi şehirde olduğunu bilmedikleri için adreste “Ankara ve İstanbul” diye yazıyorlar. TEBRİK EDİP RESMİNİ İSTEDİLER Başında Türkiye’nin en tecrübeli arşivcilerinden olan dostum Muhammed Safi’nin bulunduğu ve özel izinle girilebilen bu arşivde Arakan Müslümanları hakkında da çok sayıda belge bulunuyor. Bu belgeler, “Rohingyalılar” da denen ve 1912’deki Balkan Savaşı’ndan buyana Türkiye ile yakınlaşmaya çalışan Arakan halkının Türkiye’nin 1918 sonrasında uğradığı felâketleri ve sonradan kazandığı başarıları yakından takip ettiklerini, hattâ güçleri nisbetinde maddî yardım gönderdiklerini gösteriyor. Belgelerden görüldüğüne göre Türkiye’nin Kurtuluş Savaşı’nı kazanıp bağımsızlığını elde etmesi ve ardından Cumhuriyet’in ilânı, Arakanlılar için umut olmuştu. Arakanlı liderler, Mustafa Kemal’e çeşitli vesilelerle mektuplar göndererek tebriklerini ifade ettiler, kendilerinin de unutulmamasını istediler ve Müslümanlar için yapılan yayınlarda kullanmak üzere fotoğraflarını talep ettiler.

Atatürk’ün ölümünün ardından Arakan Müslüman Cemaati adına İsmet İnönü’ye gönderilen başsağlığı mektubu. Mektupta, Arakan’da dükkânların kapatılıp dualar edildiği de yazılmış. DEPREME 1700 İNGİLİZ LİRASI Mustafa Kemal’in ölümünün haber alınması üzerine Arakan’da yas ilân edildi. Müslümanlar dükkânlarını kapattılar, camilerde dualar edildi ve yeni Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye Türkiye’nin geleceği hakkında iyi temennilerinin yazılı olduğu telgraflar gönderildi. Arakanlılar son derece fakir olmalarına rağmen Erzincan’da 1939’da meydana gelen büyük depreme de kayıtsız kalmadılar ve aralarında topladıkları 1700 İngiliz Poundu ile Kalküta Müslümanları’nın 1100 poundluk yardımını 1940 başında Rangun Yardım Cemiyeti vasıtası ile Ankara’ya yolladılar. Arakan’dan gelen bu tebrik ve taziye mektupları ile yardımlara Ankara sadece kuru ve resmî bir dille kaleme alınmış teşekkür cevapları yazdı ama yazılanlarda Rohingya Müslümanları’nın derdlerine devâ olacak tek bir satır yoktu.

Cumhurbaşkanlığı’nın, Arakan’ın fakir halkının 1939’daki Erzincan depreminden sonra gönderdiği 1700 İngiliz Lirası ile ilgili bir yazısı. TEK BİR İSTEKLERİ VARDI Rohingya’nın Müslüman halkı bize karşı böyle bir samimî muhabbet gösterirken tek bir talepte bulundu ve “Uğradıkları Budist zulmünü dünyaya duyurmamızı” istedi... Aşağıdaki kutuda Arakan’dan 1991’de zamanın Cumhurbaşkanı Turgut Özal’a gönderilen ve Rohingya’da bugün yaşanan dramın geçmişinin daha öncelere dayandığını gösteren ve Türkiye’nin desteğini talep eden bir mektup yeralıyor. Türkiye, çok uzaklardaki bu vefalı dostunun isteğini şimdi neredeyse bir asırlık gecikmeden sonra başlattığı diplomatik atak ile yerine getiriyor.