Runik alfabe, Arap alfabesi, Yunan alfabesi, Kiril alfabesi, Ermeni alfabesi, İbrani alfabesi, Latin alfabesi bunlardan ilk akla gelenlerdir. Bununla birlikte yayılım alanı ve kullanım süresi bakımından en fazla tercih edilen Arap alfabesi olmuştur. 1928 yılında Mustafa Kemal Atatürk, Türk dilinin ihtiyaçlarına daha iyi cevap verdiği ve Cumhuriyet'in Dünya'ya daha kolay adapte olmasını sağlamak için Harf Devrimi'ni gerçekleştirdi. Artık Türkçe, Latin harfleri ile yazılacaktı. Bundan dolayı Latin harflerinden lüzumsuz olanlar atıldığı gibi ihtiyaca göre yeni harfler de eklendi. Ancak bu devrim yapıldığı günden günümüze kadar birçok tartışmayı da beraberinde getirdi: "Peki Türk dili ilk defa ne zaman Latin harfleri ile yazılmıştı?" 1526 tarihinde, günümüzde Macaristan'ın sınırları içerisinde yer alan Mohaç ovasında, Osmanlılar ile Habsburglar arasında tarihin en kısa meydan savaşlarından birisi gerçekleşti. Savaşı Kanuni Sultan Süleyman'ın komutasındaki Osmanlı ordusu kazanmış, bu zaferle artık Orta Avrupa'da karşısına çıkabilecek herhangi bir güç kalmamıştı. Ancak savaşın askeri ve siyasi sonuçları bir tarafa, yazımıza konu olmasının sebebi ilk kez Latin harfleri ile Türkçe'nin yazılmasına yol açmış olmasıdır.
Türkçe'nin 500 yıl önce Latin harfleriyle yazılışı
Türkçe tarih boyunca çeşitli alfabe sistemleri ile yazıldı. "Peki Türk dili ilk defa ne zaman Latin harfleri ile yazılmıştı?"
1
6
Handa gidertsen bre Giaur ? RESPONSIO Chrifiani - Stambola giderum tsultanum. Turca - Ne issum var bu memleketten? Christianus - Bezergenlik ederum, Affendi, Maslahatom var anadolda. Nereye gidersin bre gavur? YANIT Hristiyan - İstanbul'a giderim sultanım. Türk - Ne işin var bu memlekette? Hristiyan - Bezirganlık yaparım, efendi, Maslahatım var Anadolu'da.
2
6
Türkçe'nin 500 yıl önce Latin harfleriyle yazılışı 22 Kasım, 15:42'de eklendi. Türkçe tarih boyunca çeşitli alfabe sistemleri ile yazıldı. "Peki Türk dili ilk defa ne zaman Latin harfleri ile yazılmıştı?" Runik alfabe, Arap alfabesi, Yunan alfabesi, Kiril alfabesi, Ermeni alfabesi, İbrani alfabesi, Latin alfabesi bunlardan ilk akla gelenlerdir. Bununla birlikte yayılım alanı ve kullanım süresi bakımından en fazla tercih edilen Arap alfabesi olmuştur. 1928 yılında Mustafa Kemal Atatürk, Türk dilinin ihtiyaçlarına daha iyi cevap verdiği ve Cumhuriyet'in Dünya'ya daha kolay adapte olmasını sağlamak için Harf Devrimi'ni gerçekleştirdi. Artık Türkçe, Latin harfleri ile yazılacaktı. Bundan dolayı Latin harflerinden lüzumsuz olanlar atıldığı gibi ihtiyaca göre yeni harfler de eklendi. Ancak bu devrim yapıldığı günden günümüze kadar birçok tartışmayı da beraberinde getirdi: "Peki Türk dili ilk defa ne zaman Latin harfleri ile yazılmıştı?" 1526 tarihinde, günümüzde Macaristan'ın sınırları içerisinde yer alan Mohaç ovasında, Osmanlılar ile Habsburglar arasında tarihin en kısa meydan savaşlarından birisi gerçekleşti. Savaşı Kanuni Sultan Süleyman'ın komutasındaki Osmanlı ordusu kazanmış, bu zaferle artık Orta Avrupa'da karşısına çıkabilecek herhangi bir güç kalmamıştı. Ancak savaşın askeri ve siyasi sonuçları bir tarafa, yazımıza konu olmasının sebebi ilk kez Latin harfleri ile Türkçe'nin yazılmasına yol açmış olmasıdır. İşte örnekler; Handa gidertsen bre Giaur ? RESPONSIO Chrifiani - Stambola giderum tsultanum. Turca - Ne issum var bu memleketten? Christianus - Bezergenlik ederum, Affendi, Maslahatom var anadolda. ------------------------------------------------------------- Nereye gidersin bre gavur? YANIT Hristiyan - İstanbul'a giderim sultanım. Türk - Ne işin var bu memlekette? Hristiyan - Bezirganlık yaparım, efendi, Maslahatım var Anadolu'da. Turca - Ne habar scizum girlerden? Christianus - Hits nesle bilmezom tsaa dimege. Turca - Gioldassum varmı tsenumle? Christianus - Ioch, ialanuz geldum. Turca - Benumle gelurmitsun? Christianus – Irachmider tsenum utaghom? Türk - Ne haber sizin yerlerden? Hristiyan - Hiçbir şey bilmezim sana demeye. Türk - Yoldaşın var mı seninle? Hristiyan - Yok, yalnız geldim. Türk - Benimle gelir misin? Hristiyan - Irak(uzak) mıdır senin otağın(evin)?
3
6
Turca - Iachender bundan gustereim tsaa. Christianus - Gel ghusteriuere Allaha tseuertson. Turca - Kalch iochari tur bonda. Christianus - Hanghi daraftan der bilmezum. Turca - Tsag eline bacha ghun doghutsine Christianus - Bir buch evv atsarghibi gurunur omider? Türk - Yakındır buradan göstereyim sana. Hristiyan - Gel göster Allah'ı seversen. Türk - Kalk yukarı dur burda. Hristiyan - Hangi taraftan der(sin) bilmezum. Türk - Sağ eline baka, gün doğusuna. Hristiyan - Bir büyük ev eser gibi görünür, o mudur?
4
6