Hem haddinden fazla yoğun bir ülke gündemini geride bırakmamız hem de organizasyonun 10’uncu yılı olması sebebiyle bu sene ölçeği biraz daha genişletilen değerlendirme, 22 gazeteyle mizah dergileri de dahil olmak üzere 102 aylık ve haftalık dergiyi değerlendirmeye dahil ederek jüriyi bir hayli zorladı.
Her sene olduğu gibi bu sene de yine sektörün usta isimlerinden oluşturulan jüri, yüksek ihtimalle bu organizasyonunun en uzun ve zorlu değerlendirme sürecine imza attı.
Jüri bir araya gelmeden önce Ajans Press’in temin ettiği, 1 Aralık 2014 ila 30 Kasım 2015 arasında yayınlanan 22 gazetenin 7691 manşeti (Yeni Yüzyıl 5 Kasım’da yayın hayatına başladı), aylık ve haftalık 99 derginin 1500’den fazla kapağı ve 3 mizah dergisinin 156 sayısı MediaCat yazı işleri tarafından ön elemeye tabi tutuldu.
MediaCat ofisinde toplanan 13 kişilik seçici kurul yaklaşık üç buçuk saat süren bir toplantının sonunda, kısa listeye kalan 200 manşet, 40 dergi kapağı ve 50 kadar mizah dergisi kapağının arasından yılın en iyi manşetlerini, dergi kapaklarını ve mizah dergisi kapaklarını belirledi.
2015’te gazete manşetlerinde yılın en iyisi üst üste üçüncü kez Posta’dan geldi. 3 Eylül tarihli, “BATSIN BU DÜNYA” manşeti birinci seçilirken Uykusuz’un 2 Temmuz tarihli “ŞURDA BİRAZ RENK KALMIŞ” kapağı yılın en iyi mizah dergisi kapağı oldu.
Aylık ve haftalık dergilerin kapaklarındaki düşük performans ise sürüyor. Jüri sadece sekiz kapağı ön plana çıkarırken #tarih’in “ÇEVREMİZ KUŞATILDI” başlıklı Mart 2015 kapağı yılın en iyi dergi kapağı olarak seçildi.
DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ
Jüri, gazete manşetleri ve dergi kapaklarını şu kriterlere göre değerlendirdi:
Manşetin ya da dergide kapağın ifade gücü ve çarpıcılığı
•Merak uyandırması
•Espri barındırması
•Genel görsel ve grafik estetik
•Hakaret, küfür, aşağılama ve nefret söylemi içermemesi
SEÇİCİ KURUL
2015’in en iyi manşet ve kapakları seçici kurulu şu isimlerden oluştu:
Habitus Araştırma Kurucu Ortağı Dr. Aybil Göker, Bernaylafem Ajans Başkanı Berna Sağlam Naipoğlu, Mediacom Türkiye CEO’su Bülent Yar, Gazeteci Candaş Tolga Işık, FOX Haber Genel Yayın Yönetmeni Doğan Şentürk, Lowe İstanbul ECD’si Emrah Akay, Bahçeşehir Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Gürgen, Oyuncu Levent Üzümcü, Habertürk Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Selçuk Tepeli, Sunucu Simge Fıstıkoğlu, Oyuncu ve Ajans Tuba Creative Leader ve oyuncu Tuba Ünsal, Çizer Yılmaz Aslantürk ve MediaCat Genel Yayın Yönetmeni Pelin Özkan.
2015’in Tarihe Geçecek Manşetleri
Ülkemiz gündem bakımından bir hayli zengin bir yıl geçirdi. 2015 yılı çok fazla olaya şahit oldu. İşte yüzlerce olayı ön plana çıkaran binlerce manşetten en iyi 10 tanesi…
BATSIN BU DÜNYA
Posta | 3 Eylül 2015
Ege Denizi bu yaz yüzlerce mülteciyi yuttu. Suriye’de 5 senedir süren savaştan kaçanların yaşadığı dram Eylül ayı başında çekilen bir fotoğrafla dünya sahnesine taşındı. DHA’dan Nilüfer Demir’in imzasını taşıyan 3 yaşındaki Aylan’ın kıyıya vurmuş cansız bedeninin fotoğrafı, dünya basını ve sosyal medyaya okkalı bir tokat attı, bir süre de olsa dünyanın geri kalanının da yaşanan drama dikkat kesilmesini sağladı. Posta’nın cesurca kullandığı bu fotoğraf ve attığı manşet, jüri tarafından yılın manşeti seçildi.
KAŞLARIN KARASI KÖMÜR KARASI YÜZ KARASI
Birgün | 31 Aralık 2014
2014’ün son günü Birgün, çarpıcı bir ön sayfayla okurlarının karşısına çıktı. Üç fotoğraf ve üç başlığın yer aldığı sayfa 2014’ü “Soma’da 301 madencimiz göçük altında kaldı. Güzel kaşlı çocuk Berkin’imiz ağıtlarla uğurlandı. Yolsuzluk, hırsızlık yapanlar nice dalaverelerle aklandı. Akıl tutuldu, vicdanlar karardı…” sözleriyle uğurlarken, jürinin de dikkatini çekti ve en iyi 10 manşet arasına adını yazdırmayı başardı.
BİR DAHA ERKEK ELİ DEĞMESİN DİYE
Vatan | 15 Şubat 2015
Henüz 20 yaşındayken akıl almaz bir cinayete kurban giden Özgecan Aslan için Türkiye ayağa kalktı. 14 Şubat’ta, Sevgililer Günü’nde toprağa verilen Aslan’ın cenazesinden bir kareye ilk sayfasında yer veren 15 Şubat tarihli Vatan gazetesi, fotoğrafın hikâyesini bir cümleyle manşete taşıyınca yılın en iyi ama maalesef en acı manşetlerden birisi de ortaya çıkmış oldu. Özgecan Aslan’ın naaşının bulunduğu tabutun “ona bir daha erkek eli değmesin diye” sadece kadınlar tarafından taşınması, cinayetin ülkemizde yarattığı infiali açıkça gözler önüne seriyordu.
İŞÇİLER, HAKLARI İÇİN DİRENİŞ ‘SET EDİYOR’ BAKALIM ‘HANDLE
EDEBİLECEK’ MİSİNİZ?
Birgün | 16 Mayıs 2015
5 bin civarı metal işçisinin üretimi durdurarak direnişe geçmesine, yetkililer tarafından “öngörülemeyen bir duruş yaşıyoruz” şeklinde bir açıklama gelmesi, Birgün’e yılın manşetlerinden birini atma fırsatı tanıdı. Birgün’ün attığı manşet 2015 jürisi tarafından yılın en iyi manşetlerinin arasına alındı.
SİZİN SAFLIĞINIZIN BEDELİNİ BU MİLLET ÖDEMEK ZORUNDA MI!
Sözcü
9 Ağustos 2015
Yılın ikinci yarısında arka arkaya gelen şehit haberleri moralleri düşürüp gerilimi tırmandırıyorken Sözcü, manşetten isyan etti. Recep Tayyip Erdoğan’ın; Beşar Esad, Fethullah Gülen ve Mesud Barzani’yle yan yana fotoğraflarını basan gazete, iktidarın yaptığı hataları “saflık” diyerek örtemeye çalıştığını iddia ediyordu.
DAĞ GİBİ ACI
Habertürk
8 Eylül 2015
Bu yıl yaşanan terör olaylarının unutulmazlarından biri Dağlıca’daki saldırıydı. Olayın ardından yaklaşık 24 saat kadar bilgi gelmemesi bu saldırıyı hafızalarımıza kazırken Habertürk, Şehit Kurmay Yarbay İlker Çelikcan’ın 95 yaşındaki babaannesinin fotoğrafının üzerine attığı manşetiyle 2015’e damga vuran sayfalardan birine de imza atmış oldu.
GÖZ YAŞARTAN HİZMET!
Posta | 3 Ekim 2015
3 Ekim Cumartesi günkü Posta, özel bir haberi manşetine taşımıştı. Sivas Suşehri’ne bağlı Tatar Köyü’ndeki kaynak suyunun çevre köylere de dağıtılacağına dair çıkan karar, köylünün suyun kendilerine zar zor yetmesi gerekçesiyle direndiği için uygulanamıyordu. Direnç, biber gazı ve TOMA’lardan sıkılan tazyikli suyla kırılınca yılın manşetlerinden biri de gelmiş oldu.
KİMYAMIZ DÜZELDİ
Vatan
8 Ekim 2015
Yılın az sayıdaki iyi haberlerinden biri Ekim ayında gelen Nobel Ödülü’ydü. 1974’ten bu yana çalışmalarını ABD’de sürdüren Mardin doğumlu Prof. Aziz Sancar, ABD ve İsveçli iki meslektaşıyla paylaştığı Kimya dalındaki Nobel’le umut aşıladı. Vatan, bu iyi haberi iyi bir başlıkla manşete taşıyınca jürinin gözünden kaçmadı.
GENÇLİĞİM EYVAH!
Posta | 13 Ekim 2015
Posta’nın, ilk 10’a giren üçüncü manşeti Ankara’da yaşanan canlı bomba saldırısından bir hikâyeye ait. Ali Deniz Uzatmaz, 2013’teki Gezi eylemleri sırasında hayatını kaybeden Ali İsmail Korkmaz için yapılan anma törenine Korkmaz’ın resmi bulunan döviz önünde fotoğraflanmıştı. Ankara’daki patlamada yaşamını yitirenler toprağa verilirken bu sefer kendisinin fotoğrafı maalesef başka gençler tarafından taşınıyordu.
CUMHUR VE BAŞKANI
Posta | 30 Ekim 2015
Yılın en iyi manşetlerinin sonuncusu Posta’dan. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı kutlamaları sebebiyle ellerinde bayraklarla Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın önüne gelen bir grup vatandaş, güvenlik gerekçesiyle saraya alınmayınca yılın unutulmaz fotoğraflarından ve manşetlerinden biri de gelmiş oldu. 200 metre mesafeyle yaşanan tebrikleşme böylelikle tarihe de geçmiş oldu.
2015’in Dikkate Değer Dergi Kapakları
ÇEVREMİZ KUŞATILDI
#TARİH | MART 2015
Türlü zorluklarla boğuşarak yayın hayatına devam eden #tarih dergisi yılsonuna doğru “son sayı” duyurusu yapmıştı. Yılın en iyi manşet, dergi ve mizah kapaklarını seçen jürinin toplandığı gün yayın hayatına devam edeceği haberi gelen dergi bu sene yılın en iyi dergi kapakları sıralamasında iki kapakla birden yer alıyor. Bunların ilki jüri tarafından yılın kapağı seçilen Mart 2015 sayısı. “Siyasi otoritenin doğaya müdahale geleneği” üst başlığını taşıyan kapakta etrafı kalkanlarla çevrilmiş ve gaza boğulmuş bir ağaç görseli yer alıyor.
TÜKEN-İŞ!
AKSİYON | 2-8 ŞUBAT 2015
Yılın en iyi dergi kapaklarının gedikli yayınlarından Aksiyon yine birden fazla kapağıyla listede ağırlığını hissettiriyor. Derginin 2 Şubat tarihli sayısı, “emekçilerin sendika çaresizliği” ifadesiyle birlikte “Tüken-iş!” başlığıyla ve Aksiyon’un alışageldiğimiz siyah zeminiyle kullanılmış. Kapak görseli ise eriyen bir mum şeklinde tasvir edilen baretli bir işçi.
BİR VARMIŞ 1915
BİR YOKMUŞ 2015
#TARİH | NİSAN 2015
#tarih dergisinin sıralamaya giren ikinci kapağı Ermeni Soykırımı iddialarının 100’üncü yılını konu ediyor. Derginin Nisan 2015 sayısında “100 yıllık trajedi ve inkar tarihi” alt başlığıyla “Ermeni Katliamları bir varmış 1915 bir yokmuş 2015” ifadesini taşıyan tipografik kapak, bu özelliğiyle adını bu seçkiye yazdıran ender kapaklardan biri olma özelliğini de taşıyor.
BİLİME İNANMAYI NEDEN BIRAKTIK
NATIONAL GEOGRAPHIC TÜRKİYE | MART 2015
National Geographic Türkiye, Mart 2015 sayısında bilimin iletişim problemini kapağına taşıyor. İklim değişikliği diye bir şeyin aslında olmadığı ya da Ay’a inişin bir düzmece olduğu gibi inançları işleyen dergi, görselini de bir sergiden seçmiş. Kapakta, Kennedy Uzay Merkezi’ndeki Ay’a inişi canlandıran bir sergide düzenleme yapan bir işçinin fotoğrafını kullanan dergi, yılın en iyi sekiz kapağından birine imza atmayı başarıyor.
TÜBİTAK’TA BEYİN ÖLÜMÜ
AKSİYON | 21 - 27 NİSAN 2015
Aksiyon’un sıralamada yer alan bir diğer kapağı TÜBİTAK’ı konu ediyor. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Kurumu’nda altı ayda 1000’den fazla bilim insanının işten çıkarılmasını ön plana çıkaran dergi, 21 Nisan tarihli bu sayısının kapak tasarımıyla jürinin dikkatini çekmeyi başarıyor.
MERDİVENDE
ÜÇ ŞAİR
KAFA | TEMMUZ 2015
Bu yılın yükselen dergilerinden Kafa, en iyi sekiz içinde iki kapağıyla birden yer alıyor. Derginin Temmuz sayısı Orhan Tüleylioğlu’nun kitabıyla aynı ismi ve görseli paylaşıyor. 1993’te Madımak Oteli’nde yaşanan faciada can veren üç şairin; Metin Altıok, Behçet Aysan ve Uğur Kaynar’ın olayın yaşandığı gün otelin merdivenlerinde çekilen fotoğrafını kapağına basan dergi, en iyiler arasına giriyor.
DİRENEN NİNELER • KAFA
Kafa’nın bir sonraki sayısının kapağı ise isyankar nineleri konu ediyordu. Yeşil Yol projesine direnirken Cerattepe’de jandarmaya kafa tutan Rabia Nine, Gezi zamanında polislere doğrulttuğu sapanıyla hafızalara kazanan Emine Teyze ve Edirne’de evinin önündeki park için belediyeye karşı oturma eylemi yapan Kıymet Teyze’nin kolajı jüri tarafından yılın iyileri arasında gösterildi.
TOMAKRASİ
AKSİYON | 23 – 29 KASIM 2015
Yılın en iyi dergi kapakları arasında yer alan son çalışma Aksiyon’a ait. Kapağında bir TOMA’nın önünü kadraja alan görseliyle dergi içeride “Tankların yerini TOMA’lar aldı” ve “Devletin ‘tazyikli’ yüzü: TOMA” başlıklarını kullanıyor. Böylelikle Aksiyon, en iyi kapak seçilemese de ilk sekiz içerisinde üç kapağıyla birden yer alarak istikrarını korumayı başarıyor.
2015’in Trajikomik Kapakları
ŞURDA BİRAZ RENK KALMIŞ
UYKUSUZ | 2 TEMMUZ 2015
2015’in en iyi mizah dergisi kapağı Uykusuz’dan. 28 Haziran’da Ramazan’a denk gelen Onur Yürüyüşü engellenmek istenince kalabalık gözaltı ve yaralanmalarla karşı karşıya kaldı. Uykusuz, olayları gaz bulutunun ortasında kalmış “Onur Bayrağı” olarak da bilinen altı renkli bayrağı hedefleyen gaz maskeli ve üniformalı bir adamın zihninden aktarmayı tercih etmiş ve jürinin takdirini kazanmış.
MEZAR TAŞLARI GAYET NET OKUNUYOR
UYKUSUZ | 11 ARALIK 2014
Yeni neslin dedelerinin mezar taşlarını okuyamadığı gerekçesiyle müfredata alınması gündeme gelen Osmanlıca derslerini eleştiren Uykusuz, vurucu bir kapağa imza atmış. Gezi eylemleri sırasında hayatını kaybeden gençlerin mezar taşlarına yer veren kapak, jüri tarafından ilk 10 arasına girmeye değer bulundu.
GÖLGE OYUNU
LEMAN | 19 MART 2015
Gezi Olayları sırasında Kabataş’ta belden üstü çıplak, deri eldivenli, bandanalı 80-100 kişilik bir grubun bir anneyle çocuğunu taciz ettiği iddiaları geçtiğimiz Mart ayında tekrar gündeme gelmişti. Görüntü kayıtlarının ortaya çıkması üzerine saldırı yaşandı mı yaşanmadı mı tartışmaları tekrar alevlenirken Leman, kapağında bir gölge oyunu resmetmiş.
KATIRLARIN TOPLU İNTİHARI
UYKUSUZ | 23 NİSAN 2015
Roboski’de öldürülen katırların toplu olarak intihar ettiğini söyleyen Şırnak Valisi’nden aldığı pasla kapağına o katırlardan birini taşıyan Uykusuz, yılın en iyi kapaklarından birine de imza atmış oldu. Katırın ruh hali jüriyi de etkilemiş olacak ki çalışmayı ilk 10’a layık gördüler.
TAY-YİP!
PENGUEN | 28 MAYIS 2015
2015’te gündemi meşgul eden konularından biri de Diyanet İşleri Başkanlığı’nın harcamaları oldu. Başkan Mehmet Görmez’e tahsis edilen ve bu tartışmaların fitilini ateşleyen aracını kapağına taşıyan Penguen, aracın alarmıyla çaktığı selamla ilk 10 mizah dergisi kapağı arasındaki yerini aldı.
YASAMA YÜRÜTME ÖDETME
UYKUSUZ | 4 HAZİRAN 2015
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın MİT TIR’larına ilişkin yaptığı haberin ardından Can Dündar hakkında sarf ettiği sözleri Uykusuz, Haziran’ın ilk sayısında kapağına taşıdı. Devletin temel organları olan yasama-yürütme-yargıdan, yargıyı ödetmeyle değiştiren Uykusuz’un kapağı, bu yorumuyla en iyi 10 kapaktan biri seçildi.
KONU NEYDİ?
UYKUSUZ
18 HAZİRAN 2015
En iyi 10 mizah dergisi kapağından beş tanesinin sahibi Uykusuz, bu kapağında psikedelik bir söyleşiye yer vermiş. Muhabirin sorduğu sorulara aldığı yanıtlar ve son olarak kendisine yöneltilen soru jürinin de beğenisi kazanmış olacak ki diğerleri arasından sıyrılıp ilk 10’a girdi.
SALDIRIN!
PENGUEN | 9 TEMMUZ 2015
Çin’in Doğu Türkistan’daki Uygur Türklerine baskı ve zulüm yaptığı iddialarının ardından Tophane’de bir Çin lokantasında cam çerçeve inmiş, Çinli sanılan Uygur Türkü işletme sahibi tartaklanmıştı. Birkaç gün sonra Sultanahmet’te aynı gerekçeyle Çinli sanılan Koreli bir grup saldırıya uğradı. Penguen de kapağında piramitlere doğru bir hücum borusu çaldı.
400 VEKİL ALINSAYDI BU KAPAK OLMAZDI
PENGUEN
10 EYLÜL 2015
Ülkenin yüreğine ateş düşüren Dağlıca saldırısını takip eden ilk Penguen, siyah bir kapak ama sağ alt köşede küçük bir notla çıktı. Saldırının meydana geldiği saatlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın vekil hesabı yapması Penguen tarafından bu kapakla eleştirilmişti.
Yİ!
NABER | EYLÜL 2015
Umut Sarıkaya’nın üç ayda bir yayınladığı Naber isimli derginin üçüncü sayısının kapağı yılın en iyileri arasındaki yerini alıyor. Charlie Chaplin’in Modern Zamanlar filminden hatırladığımız otomatik yemek yedirme makinesinden esinlenen kapakta, Sarıkaya’nın yorumuyla makinenin ortasında tanıdık bir kadın figürü bulunuyor.
