Haspel'in AB'ye girişi soru işareti. Zira Avrupa Anayasa ve İnsan Hakları Merkezi (ECCHR), terör zanlılarına işkence davasıyla ilgili Haspel’in gözaltına alınması için izin talep etmişti.
Türkiye ve Orta Asya da dahil olmak üzere yurtdışında uzun süreler geçirdiği bilinen CIA'in yeni Başkanı Gina Haspel, 'profesyonel işkenceci' şöhretiyle insan hakları örgütlerinin en çok tepki gösterdiği isimlerden biri.
CIA Direktörülüğüne getirilen ilk kadın olan Gina Haspel, 11 Eylül 2001 saldırıları sonrası 'terör zanlılarının' kaçırılması, 'kara delik' denilen merkezlerde esir alınması ve işkenceden geçirilmesi programının kilit ismi.
CIA'ya 1985 yılında katılan, geçen yıl CIA Direktör Yardımcılığına atanan Haspel, CIA'nın ABD dışındaki ilk kez 2002'de Tayland'da kurduğu 'hapishanenin' başına getirilmişti.
2002 yılında Tayland'daki 'kara delikte' terör zanlısı iki Suudi Arabistan vatandaşına işkence yaptırıp daha sonra, 2005 yılında işkencenin videokayıtlarını yok ettiği haberi medyada geniş yer bulmuştu.
Kanıtların yok edilmesi yoluyla ABD Kongresi'nin işkence programıyla ilgili kamuoyunu bilgilendirmesi de engellendi.
Daha önce Senato geçit vermemişti
Buna rağmen Tayland'da Suudi Arabistan vatandaşları Ebu Zubeyde ve Abdülrahim el Naşiri'ye sorgu sırasında suda boğulma hissi yaratan 'waterboarding' gibi ağır işkenceler yapıldığı yıllarca ABD'nin gündeminde kalmaya devam etti.
CIA'nın gizli operasyonların başına Haspel'i getirme girişimini Senato'daki Demokratlar bloke edebildi.
Bir ay içinde 83 kez Waterboardıng
Geçen yıl New York Times, Ebu Zubeyde'nin bir ay içinde 83 kez waterboarding'den geçirildiğini, başından duvarlara çarpıldığını, uykusuz bırakıldığını, tabut gibi bir kutuda tutulduğunu ve daha sonra işe yarar bir bilgiye sahip olmadığına hükmedildiğini yazdı.
İşkence yanlısı Pompeo'nun CIA'nın bir numarası, Haspel'in de CIA'nın iki numarası olması, adeta Trump'ın yasadışı işkencelere geri dönme işaretiydi.
ABD'nin uluslararası çapta dinleme operasyonları ifşa etmiş olan eski CIA ve NSA çalışanı Edward Snowden da Haspel’in işkence sisteminde önemli rol oynadığını belirtti.
Snowden, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Yeni CIA Direktörü, işkence programı ve bu programın yasadışı olarak gizlenmesinde kilit rol oynadı. Adı, Kongre’nin eline geçmemesi için tüm kayıtların imha edilmesi yönündeki çok gizli emirde geçiyor. İnanılmaz” dedi.
'AB'yi ziyaret edemeyecek'
Gina Haspel’in 2002 yılında iki zanlıya işkenceyi izlediği ve daha sonra Tayland’daki gizli cezaevindeki şiddet içeren sorgulamaları doğrulayan video kayıtlarının imhasında yer aldığına dair New York Times haberini yayımlayan Snowden, Haspel’in büyük ihtimalle gözaltına alınma riski yüzünden Avrupa Birliği ülkelerini ziyaret edemeyeceğini yazdı.
'Diğer ülkelerin casus şefleriyle toplantıya gidemeyecek'
Snowden, ''İlginç: insanlara işkence eden yeni CIA Direktörü Gina Haspel muhtemelen Berlin’deki ECCHR’in Almanya Savcılığına şikayeti yüzünden gözaltına alınma riski nedeniyle diğer gizli servislerin başkanlarıyla görüşmek için AB’ye gidemeyecek” dedi.
Almanya merkezli “Avrupa Anayasa ve İnsan Hakları Merkezi” örgütü Alman savcılardan Haspel hakkında tutuklama kararı çıkarılmasını talep etmişti. Örgüt Haspel’in işkenceye engel olabilecek bir konumdayken bunu engellemek yerine desteklediğini ve bunun insan hakları suçu olduğunu savunuyor. Örgüt, Haspel hakkında Almanya ve AB çapında bir tutuklama kararı çıkarılmasını istiyor.
Haspel, Tayland’da ABD tarafından tutulan terör şüphelilerine su tahtasıyla (waterboarding) işkence uygulanmasına onay vermekle suçlanıyor.