Antalya’da cinsiyet geçiş ameliyatı olan trans aktivist Doğa Asi Çevik, önceki gün solunum cihazına bağlı olarak tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. 18 yaşında Türk Silahlı Kuvvetleri’nde komutan olan Çevik, 11 trans kadınla yapılan söyleşilerin yer aldığı “Dönmelere Doyamadık” kitabında, “Üniversiteyi defalarca yarıda bıraktım. Şu an tek dersim var. Diplomamda erkek yazacak olmasından dolayı o dersi vermeyip kimlik sonrasına bırakıyorum” demişti.
Trans Danışma Merkezi Derneği (T-Der) kurucularından trans aktivist Doğa Asi Çevik (35), cinsiyet geçiş ameliyatı olduğu Antalya’da önceki gün hayatını kaybetti. Alınan bilgiye göre, geçen hafta ameliyat olan Çevik, operasyon sonrası nefes darlığı çekmeye başladı. Pazar günü solunum cihazına bağlanan Çevik’in durumu 19 Ocak Pazartesi günü ağırlaştı. Çevik, tedavi gördüğü Antalya Özel Medisu Hastanesi’nde 20 Ocak’ta yaşamını yitirdi. Memleketi Mersin’de defnedilecek olan Çevik’in ölüm nedeni, yapılacak otopsi sonrası kesinlik kazanacak.
Hikâyesini anlatmıştı
Ankara’da bulunan T-Der’de cinsiyet geçiş süreciyle ilgili akran desteği veren Doğa Asi Çevik, buradaki görevini bir süre önce ameliyat nedeniyle bıraktı. Gazeteci Yıldız Tar’ın “Dönmelere Doyamadık” adlı kitabı için söyleşi yaptığı Çevik, cinsiyet kimliğini ortaokulda fark ettiğini ancak o dönemki dini duyguları nedeniyle ortaokul ve lise yıllarında kendini kısıtladığını anlatmıştı. Babası asker olan Çevik, şunları anlatmıştı:
‘Sağlığa erişim hakkı yok’
“Liseden sonra astsubay sınıf okuluna gitmiştim. Erkekliğin o kadar ağır bir hali vardı ki orada. Kadın olarak çok zorlandım. Sonra meslek hayatımda da hep rol yaptım. 18 yaşında devletin askeriyesinde komutandım. Onları yönetmemi, sert bir erkek olmamı bekliyorlar. İş anlamında başarılıydım. Jandarma olduğum için trafik kazası, cinayet gibi adli olaylarla ilgilenirdik. Rozetim filan var hatta. Bu kadar başarılı çalışmama rağmen, trans olduğumu söylediğimde bütün belgeler, övgüler, rozetler sıfırlandı.”
Çevik, kitaptaki söyleşide, Türkiye’deki transların sağlık hizmetlerine erişim konusunda yaşadıkları sıkıntılara da dikkati çekmişti. Çevik, şunları söylemişti:
“Bir trans kadın ya da erkek hastalandığında hastaneye gitmiyor. O mavi ya da pembe kimlik sağlığa erişim hakkının engellenmesine yol açıyor. Üç yıldır başına geleceklerden korktuğu için hastaneye gidemeyen trans kadın arkadaşlarım var. Gittikten sonra ‘Travestiler burada kavga çıkarır. Bunlar AIDS’lidir’ gibi laflarla karşılaşıyorlar. Çoğu zaman tedavi dahi etmeyi reddediyor doktorlar. En son İstanbul’dan bir arkadaşımız vajina ameliyatı olmuş, geçişini tamamlamış, pembe kimliğini almış ama bir kadın doktor ‘Senin durumunu tasvip etmiyorum’ diyerek muayene etmeyi reddediyor.”