AB Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker, AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ve AB Komisyonu’nun Genişleme Müzakerelerinden Sorumlu Üyesi Johannes Hahn imzasını taşıyan ortak açıklamada, referandum sonuçlarının not edildiği belirtilerek, “AGİT Uluslararası Gözlem Misyonu’nun, kural dışılık iddialarına ilişkin olanlarla da ilgili olan, değerlendirmesini bekliyoruz” denildi. Değişikliklerin ve özellikle de pratikteki uygulamalarının, “Türkiye’nin, AB adayı ve Avrupa Konseyi (AK) üyesi olmaktan kaynaklanan yükümlülükleri ışığında değerlendirileceği” ifadesi, açıklamanın önemli vurguları arasında yer aldı. Referandumla ilgili gelen bazı yorumlar şu şekilde:
Hürriyet'ten Güven Özalp'in haberine göre Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjorn Jagland: Jagland, ‘Evet’ ve ‘Hayır’ oylarının yakınlığına dikkat çekerek, Türk hükümetine bundan sonraki adımlarını “dikkatli şekilde değerlendirmesi gerektiği” mesajını verdi. Jagland, yazılı açıklamasında, “Yakın sonuçlar ışığında Türk liderliği bundan sonraki adımlarını dikkatli şekilde değerlendirmelidir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde kutsal kabul edilen hukukun üstünlüğüne uygun olarak yargının bağımsızlığının güvence altına alınması son derece önemlidir” ifadelerine yer verildi. Jagland, AK’nin tam üyesi olan Türkiye’yi bu süreçte desteklemeye hazır olduğunu belirtti.
Avrupa Birliği Komisyonu: Türkiye’yi, AK’nin endişe ve tavsiyelerinin üzerine eğilmeye teşvik eden AB, referandum sonuçlarının yakınlığına ve anayasa değişikliklerinin geniş kapsamlı sonuçlarına dikkat çekerek Türk yetkililere, “mümkün olan en geniş ulusal konsensüsü arama” çağrısı yaptı. Avrupa Komisyonu, referandumdaki usulsüzlük iddialarıyla ilgili uluslararası gözlemcilerin raporunu da beklediğini kaydetti.
Avrupa Parlamentosu Türkiye raportörü Kati Piri:
Avrupa Parlamentosu’nun (AP) daha önce aldığı ve “üyeleri tarafından yapılacak açıklamaları AP’nin kurumsal görüşünü yansıtmayacağı” yönündeki kararına rağmen açıklama yapan AP Türkiye raportörü Kati Piri ise “Türkiye’deki demokratlar için üzücü bir gün” diyerek “Paket değiştirilmeden uygulanırsa, AB ile müzakerelerin resmen askıya alınmasına yol açar” yorumunda bulundu.
Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel: Bakan Gabriel, “Anlaşılan yakın bir sonuç olacak. Sonuç her ne olursa olsun, soğukkanlılığımızı korumalı ve temkinli hareket etmeliyiz. Bu denli kıran kırana geçen bir seçim mücadelesinin Almanya’da da sona ermiş olması memnuniyet verici” dedi.
Almanya Başbakanlık Dairesi Başkanı Peter Altmaier: Alman hükümetinin “özgür ve demokratik yapılmış bir seçimden gelen sonuçları” kabul edeceğini belirten Altmaier, referandumun adil olup olmadığını AGİT ve AK’nin seçim gözlemcilerinin hazırlayacağı raporların göstereceğini ifade etti.
Eski İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt: Twitter’dan sonuçları değerlendiren Bildt, “Sonuç beklendiğinden yakın oldu. Sonuca itiraz edilecektir. Derinden bölünmüş bir ülke. Kesinlikle iyi değil” diye yazdı.
ABD: AGİT RAPORUNU BEKLEYECEĞİZ
ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’deki anayasa değişikliği referandumunun neticesini takip ettiklerini, sonuçların doğrulanması ve AGİT’in ilk bulgularına ilişkin raporunu tamamlamasına kadar yorum yapmayacaklarını açıkladı. Bakanlığın bir sözcüsünün Amerika’nın Sesi’ne e-posta yoluyla yaptığı açıklamada, “Türkiye’deki referandum oylamasının neticesini takip ediyoruz. Sonuçlar doğrulanana ve AGİT’in ilk bulgularına ilişkin raporu yayınlanana kadar yorum yapmaktan kaçınacağız” ifadesini kullandı.