1994 yılında kurulan RTÜK'e verilen temel görevlerden biri de “Karasal sayısal frekans sıralama ihalesini yapmak” oldu. Ancak RTÜK, temel görevini 30 yıl boyunca yerine getirmedi. 2018 yılında, “İhale hazırlığına yönelik çalışmalar başlatıldı” denilmesine karşın Kasım 2024 itibarıyla tek bir somut adım dahi atılmadı. İhalenin gerçekleştirilmemesi nedeniyle frekans alamayan yayıncılar, Anayasa Mahkemesi’ne açtıkları davaları kazandı. AYM'nin son kararı ise frekans ihalesi krizini, “Kaçak yayın krizine” çevirdi.
TAZMİNATA HÜKMETTİ
Karasal radyo frekans talepleri, RTÜK tarafından sıralama ihalesi yapılmadığı için reddedilen ya da kaçak yayın yaparken cihazlarına el konulan yayıncılar, konuyu Anayasa Mahkemesi'ne taşıdı. Yüksek mahkeme, başvuruların hepsinde, “Basın ve ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine” hükmetti. AYM konuya yönelik aldığı son kararda, Avrupa Elektronik Yayıncılık A.Ş. ve Yerköy Radyo Televizyon Yayıncılığı Reklam A.Ş.’ye ayrı ayrı 50 bin TL tazminatödenmesine karar verdi. Yüksek mahkeme öte yandan, İyi Haber Yayın Organizasyon Ticaret A.Ş.’ye de aynı konudaki ilk AYM kararının uygulanmaması nedeniyle 135 bin TL manevi tazminat ödenmesi gerektiğini kaydetti.
2019-2023 Kalkınma Planı’ndaki, “Karasal sayısal televizyon/radyo yayıncılığı sıralama ihaleleri gerçekleştirilecektir” hedefine karşın ihalelere yönelik adım atmayan RTÜK, 2025 yılı programında ise ihale konusunu adeta yok saydı. 2024-2028 dönemini kapsayan 12’nci Kalkınma Planı’nda ve 2025 yılı programında ihalelere yönelik hiçbir hedef yer almadı. RTÜK Üyesi Tuncay Keser, süreçte gelinen noktaya yönelik değerlendirmelerde bulundu. AYM’nin son aldığı karar ile gelinen noktayı, “Kangren hali” olarak değerlendiren Keser, şunları kaydetti:
“Haksızlığın giderilmesi için AYM'ye başvuran yayıncılara RTÜK, ‘İhaleyi bekleyin’ diyor ama ortada yine ihale yok. Yayıncılar yeniden AYM'ye gidiyor. Anayasa Mahkemesi son kararıyla sorumluluğun öncelikle RTÜK’te olduğunu vurguluyor. Ayrıca kaçak yayınlar konusunda da RTÜK devre dışı bırakılmış durumda.
AYM kararında, ‘İdarenin uzun yıllardır frekans tahsisine yönelik sıralama ihalesi yapmayıp yayın lisansı vermediği göz önünde bulundurulduğunda başvurucuların usulüne uygun yayın lisansı almaksızın yayın yaptığı 6112 sayılı Kanun'a aykırı hareket ettiği sonucuna varmak öngörülebilir değildir’ deniliyor. AYM, kaçak yayınlar nedeniyle yayıncılar aleyhine adli süreç başlatılmasına karşı çıkılıyor ve öncelikle RTÜK’ün adım atması gerektiğine dikkat çekiliyor. AYM’nin hükmettiği tazminat kararları nedeniyle ciddi bir kamu zararı oluşuyor. Üzerine şimdi bir de kaçak yayın sorunu eklendi. Bir an önce RTÜK sorumluluğunu yerine getirmelidir.”