Türkiye’de yapılan Covid-19 aşısı miktarı 9 Eylül itibarıyla 100 milyon dozu geçti. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, bu gelişme üzerine düzenlediği basın toplantısında, “Bugün 18 aydır devam eden mücadelemizde kutlanmaya değer bir gün. 100 milyon doz ortak ve büyük bir başarının adıdır” dedi. Peki, Türkiye aşılamada gerçekten başarılı mı?
BirGün'den Bilge Sarıhan'ın haberine göre, Sağlık Bakanlığı’nın aşı haritasına bakılırsa gayet başarılı. Bu haritada kırmızı il hiç yok, yalnızca 3 il turuncu, 9 il sarı, kalan tüm iller mavi. Buna göre, 69 ilde aşılama oranı yüzde 75’in üzerinde.
Ancak bu harita gerçek tabloyu yansıtmıyor. Çünkü harita, en az bir doz aşı olmuş 18 yaş ve üzeri nüfus baz alınarak renklendiriliyor. Uzmanlar ise oranlamanın 18 yaş ve üzeri nüfusa göre değil, tüm nüfusa göre yapılması ve tek değil, en az iki doz aşılamanın baz alınması gerektiğini söylüyor. Bu şekilde renklendirme yapıldığında ortaya çıkan tablo ise şu şekilde: Türkiye’de hiç mavi il yok, yalnızca 5 il sarı, 21 il ise turuncu kategoride. Kalan 55 il ise kırmızı. Buna göre, aşılama oranı yüzde 75’i geçen tek bir il bulunmuyor, illerin çoğunda iki doz aşılananların toplam nüfusa oranı yüzde 55’i bile bulmuyor.
Bakanlığın masmavi haritası ve çizdiği başarı tablosunun toplumda hatalı bir algıya yol açtığını vurgulayan uzmanlar, bu durumun hem salgın önlemleriyle ilgili rehavete neden olduğunu hem de aşı tereddüdünü arttırdığını dile getiriyor.
MAVİ GÖSTERİM EN BAŞINDAN HATA
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Üyesi Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, Bakanlığın yapmış olduğu haritada mavi gösterimin başından beri hatalı bir gösterme olduğunu kaydetti. Ertuğrul, haritada tam doz aşılı kişi oranının gösterilmesi gerektiğinin altını çizdi: “Bakanlığın yapmış olduğu Türkiye haritasında mavi gösterim başından beri hatalı bir göstermeydi zaten. Orada gösterilmesi gereken aslında tam doz aşılı yani hastalıktan korunabilen kişi oranını göstermesi gerekiyor. 9 aydır aşılama olmasına rağmen yeterli aşıya ulaşamadık. 26 milyon aşısı tamamlanmamış veya hiç aşı yaptırmamış kişiler var dedi Sağlık Bakanlığı. Aşısı tamamlanmamış ve hastalık geçirme riski olan kişilerin sayılarını da tam olarak bilmiyoruz şu an. Böyle bir veri yoksunluğuna da sahibiz. Böyle baktığımız zaman ülkede tam doz koruyucu aşılı oranının yeterli olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz.”
PANDEMİYİ DEĞİL ALGIYI YÖNETTİK
Ertuğrul, Bakanlığın ‘salgınla mücadelede çok başarılıyız’ algısı çizmeye çalıştığını vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Bakanlık sadece haritayı mavileştirerek sanki her şey yolunda gidiyormuş, salgınınla mücadelede çok başarılıymışız gibi bir algı yaratmaya çalışıyor ve zaten pandeminin başından beri de biz pandemiyi yönetmedik bir algıyı yönettik. Bakanlık, verileri işine geldiği şekilde paylaştığı sürece pandemi mücadelesini yeterince yürütemiyoruz ve bu mücadeleye dönük yeterli bir algı oluşturamıyoruz. Algılar yüzünden insanların ciddi bir rehavete kapılması ve artık bu olaya yabancılaşması söz konusu. Buna bağlı olarak da bazıları aşıya gitmiyor hatta aşı karşıtı gibi bir miting yapabilecek düzeye geliyor buna valilik altında izin veriyor. Şeffaf olmadığınız sürece verileri açıklamadığınız sürece pandemiyi yönetemezsiniz.”
Öte yandan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, illere göre haftalık vaka sayısını paylaştı. 28 Ağustos-3 Eylül arasında vaka yoğunluğu bir önceki haftaya göre en çok artan 10 il: Kayseri, Elazığ, Karaman, Bolu, Malatya, Kırşehir, Yozgat, Kırıkkale, Dersim, Bartın. En yüksek vaka oranına sahip üç il Rize, Bayburt ve Aksaray oldu.
TÜRKİYE’NİN AŞI KARNESİ
11 Eylül 2021 Saat: 14.00 itibariyle
Toplam yapılan 1.doz: 51,3 milyon
Toplam yapılan 2.doz: 40 milyon
Toplam yapılan 3.doz: 9,3 milyon
Toplam yapılan aşı: 101,3 milyon
Toplam nüfusa göre 1. doz aşılama oranı: % 61,4
Toplam nüfusa göre 2. doz aşılama oranı: % 47,9