Borsa İstanbul’un kısa süreli dip noktası, aynı zamanda Türkiye’de virüs salgınının başladığı 17 Mart’tan başlayıp önceki güne kadar süren 2 ayda tam 85 hissenin getirisi yüzde 100’ü geçti. 3 hissenin değeri yüzde 1000’in üzerinde arttı. Hisselerin hemen tümünün Borsa İstanbul 100 Endeksi içinde yer almaması derinliği az olan hisselere yatırım yapan küçük yatırımcılar açısından tehlikeli görülüyor.
Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre; özellikle son dönemde mevduat faizinin net getirisinin yüzde 7’ye gerilemesi, döviz ve altının ise tarihi zirve seviyelerinde olması nedeniyle getiri arayan vatandaşların Borsa İstanbul’a ilgisinin manipülatörlerin iştahını kabarttığı ifade ediliyor. Son 6 ayda borsaya 251 bin gerçek kişi yatırımcı geldi. Bunların büyük bölümü parası 20 ile 50 bin lira arasında olan küçük yatırımcılar.
İşte borsada henüz acemi olan bu yatırımcıların küçük şirket hisseleri karşılıklı işlemlerle bir kaç gün tavan yapılarak (bul kareyi al parayı hilesine benzer şekilde) burada kazanç olduğu hissi uyandırılarak bu hisselere doğru yönlendirildiği böylece hemen hemen hiç bir getiri beklentisi olmayan şirket hisselerinin böyle uçuşa geçtiği kaydediliyor. Tabii yatırımcılar sürü psikolojisi ile birbirini izledikçe fiyat yükselişi de belki de bu olayı organize edenlerin dahi hayal edemediği düzeye geldi.
HER YÜKSELİŞİN BİR GERİ GELİŞİ VAR
Bir çoğu ana faaliyet alanındaki işleri durdurmuş, aralarında bu yıl kötü geçmesi beklenen turizm ve gayrimenkul yatırım ortaklıklarının bulunduğu şirketlerin kar etme olasılığı ve gelecek yıllarda da potansiyeli olmadan bu astronomik fiyat artışı uzmanları endişelendiriyor. Çünkü bu akıl almaz yükselişin ardından bundan önceki örneklerinde hep aynı şekilde akıl almaz şekilde düşüşün takip ettiği görüldü. Az miktarda para ile hareket ettirilebilecek bu küçük şirket hisseleri günlerce arka arkaya tavan fiyattan kapandı.
Koronavirüs önlemleri çerçevesinde açığa satışın yasaklanmış olması da günlerce süren bu yükselişi destekledi. Oysa aynı dönemde Türkiye’nin kar etme olasılığı en yüksek şirketlerinde fiyat ya düştü ya da yükseliş yüzde 10’u bulmadı. Bu büyük şirketlerin fiyatlarındaki düşüş yabancı yatırımcıların Borsa İstanbul’dan çıkış trendi ile de ilgili.
Ancak yabancı çıkarken borsaya yeni gelen yerli yatırımcıların yabancıların çıktığı Türkiye’nin en köklü şirketlerine yönlendirilmemesi de (diğer tarafta kısa vadeli büyük kazanç gösterilerek) büyük şirketlerin hisselerinin düşüşü veya yeterince yükselmemesinde etkili oldu.
HABERİ GÖRDÜLER BU KEZ TABAN OLDULAR
Diğer yandan bu durum borsa ile yeni tanışmış vatandaşı önümüzdeki dönem borsaya küstürebilecek doneleri de içinde barındırıyor. Bunun ilk işaretlerini de görüyoruz. Nitekim borsada bu olağanüstü durum Habertürk’te yer aldıktan sonra süper yükselen bu hisselerden bazıları 2 gün arka arkaya taban oldu.
Vatandaş eğer bu hisselerde kaybederse bundan önceki 1994 ve 2001’de olduğu gibi borsadan uzaklaşacak ve Türkiye’nin hayali olan sermaye piyasalarını geliştirerek ekonomiyi büyütme (başka da bir yol görünmüyor) hedefine ağır darbe vuracak. Eğer borsaya yeni gelen 251 bin yeni yatırımcı deriliği olan hisselere yönelip buradan orta uzun vadeli kazanç elde ederse bu durum vatandaşın borsaya yönelmesini ve şirketlerin de bu kaynak yoluyla büyümesini beraberinde getirecek.
PEKİ KENDİLERİ NE YAPIYOR?
Peki özellikle Twitter ve Facebook’tan açtıkları hesaplar ile hisse tavsiyesinde bulunan ve bu durumun sorumlusu olanlar şu anda ne yapıyor? Borsa İstanbul’da 17 Mart’tan bu yana gerçekleşen bu garip durumun organizatörlerinden birisi olduğu söylenen manipülatörün insanlara hisse senedi önerirken kendine Ferrari siparişi verdiği öğrenildi.
Piyasalardaki bozulma nedeniyle herkesin kaybettiği ortamda tek kazançlı çıkan borsa manipülatörünün özellikle sosyal medyadaki ekibiyle yatırımcılara hisse senedi tavsiyesinde bulunduğu biliniyor.
Tabii ki dedikodu mekanizması da diğer önemli alan. Organizatörlerin 2 aylık süreçte büyük servet sahibi oldukları kazandıkları parayı şu anda ucuz olan gayrimenkul ve lüks otomobillere yatırdıkları borsa çevrelerinde konuşuluyor.
Rahim Ak / Habertürk