Che Guevara Türk müydü? Radikal yazarından ilginç soru!

Radikal Gazetesi’nin genç kalemlerinden Pınar Öğünç, kimi internet sitelerinde gündeme getirilen ardından mail boxlarda forward rekoru kıran bir iddiayı ve o iddianın detaylarını köşesine taşıdı.

O çarpıcı iddia ise şu: Che öldüğünde çantasından Nutuk çıkmış!...

İşte Öğünç’ün o değerlendirmesi:

Kemalist forward zincirinin son halkası: Che de mi Nutuk okudu?
İki gün önce bir alışveriş merkezinin yeni yıl şenlikleri için istihdam edilen sözde Mustafa Kemal’e, vaziyetin süfliliğine, bunun da yapılabilirliğine siz şaşırdınız mı, doğru söyleyin? Ben, şahsen hayır...

Hemen hemen aynı günlerde şunu da duyduğumda şaşırmadım: Che öldüğünde çantasından Nutuk çıkmış! Çıkar, çıkmıştır, bu da olmuştur. Sınır tanımayan bir hayal gücü âlemi...

Kesin daha önce de bu fikir ortaya atılmıştır da, yeteri kadar duyulamamıştır. Geçen hafta Odatv adlı web sitesinde Sinan Meydan imzalı yazı lüzumlu sansasyonu yeşerterek Kemalist forward zincirine imkân verdi. Haber pıtrak gibi yayıldı.

NUTUK’UN KÜBA YOLCULUĞU
Meydan, eski diplomat Bilal Şimşir’in hatıralarını kaynak alarak Che’nin öldüğünde çantasından bir de Nutuk çıktığını yazmıştı. Hikâyeye göre Nâzım Hikmet, 1961’de Küba’ya gittiğinde Fidel Castro’yla görüşmelerinde Mustafa Kemal ve Kurtuluş Savaşı’nı anlatmış, Castro da Küba’da görevli Türk diplomat Bilal Şimşir’den ’Aman Amerikalılar duymasın’ diyerek Nutuk’un İngilizce ya da İspanyolca’sını istemiş. Oradan da Che’nin çantasına uzanan bir yolculuk öngörülüyor.

Kimsenin itiraz edemeyeceği cevap olsun diye Küba Dostluk Derneği’ni aradım. Bunun bir şehir efsanesi olduğunu söylemelerine şaşırdım mı? Hayır. Sinan Meydan’a cevap veren bir yazıyı sol.org.tr’de okumuştum, meğer yazının sahibi Yiğit Günay zaten dernektenmiş. "Cevabımızdır" dediler.

OKUSAYDI O KAZANIRDI
Günay, "Mustafa Kemal ve Türkiye burjuva devrimini yerli yerine oturtarak, ona tarihsel değerinden dolayı hak ettiği yeri vermek yerine, siyasi mücadelesinin büyük kısmını Mustafa Kemal övgücülüğüne vakfeden kişiler, hikâyeyi öyle bir pompaladılar ki, artık buna inanan birçok insan var" diye başlıyor yazısına. Sonra da Che’nin Bolivya yılları üzerine yedi cilt yazan Bolivyalı gazeteci-tarihçi Carlos Soria Galvarro’dan, çantadaki kitapların tam listesini aktarıyor:

Marx’ın ’Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı’ kitabı, S. R. Vigosky’den ’Güncel Kapitalizm Teorileri Üzerine Makaleler’, Paul Carrell’den ’Geliyorlar’, H. B. Philips’ten ’Analitik Geometri’ ve de Luis Peñaloza’nın yazdığı ’Bolivya Ekonomi Tarihi’...

NAZIM’IN KİTABI VAR
Çok geniş bir yelpazede okuyan Che’nin Bolivya’daki kitaplığına dair bir de beş sayfalık liste var. Belki gerillaların çantalarına dağıttığı kitapların listesi bu, belki de yakında okumak istediklerinin... Bu listede Mustafa Kemal yok ama, Nâzım Hikmet’in bir kitabı var; ’Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim’...

İlk yazıyı yayımlayan Odatv, özrünü de ’Che’nin çantasını kim karıştırdı?’ gibi yine ortalık karıştırıcı bir üslupla verdi. Fakat burada mesele bir asparagas haber değil, asparagasa bu kadar kolay, bu kadar gönülden inanma ihtiyacı...

OKUMAMAKLA KENDİSİ KAYBETMİŞ
Öyle okur yorumları okudum ki, "Nutuk’u okusaydı, Che kazanırdı. Kendi kaybetmiş"e getiriyorlar lafı. Kaldı ki, ’Dünya Türk olsun’ bile değil, ’Dünya, Türk olduğunun farkına varsın’ türü okur yorumculuğuna da şerbetliyim galiba artık...

Bir adım ilerisi: Che Türk mü?
’Che Guevara Türk mü?’ sorusuyla bir araya gelen bir Facebook grubu keşfettim bu esnada. Kurucusu, şu ara uluslararası yük gemilerinde çalışan, 24 yaşındaki bilgisayar teknisyeni Uğraş Işık. Bu yıl kendine doğum günü hediyesi olarak bu grubu açmış. Çantadan çıkan Nutuk’a inanmasa da, ortaya attığı soruyu bilimsel kaynaklarla destekliyor:

"Che’nin babası İrlanda asıllı, annesi ise İrlandalı-İspanyol karışımı bir aileden geliyordu. İngiltere’de yapılan bir araştırma, İrlandalı erkeklerin yüzde 85’inin, 6 bin yıl önce Anadolu’dan ve diğer Akdeniz ülkelerinden gelen çiftçilerin torunları olabileceğini iddia etti. The Times’ın ’Türkler İrlandalıların babası’ başlığıyla verdiği araştırma, Avrupalı erkeklerin babadan oğula geçen Y kromozomları üzerinde yapılan incelemelere dayanıyor."

ATATÜRK KOMÜNİST REJİMLE İLGİLENMİYORDU
Işık, Küba’daki Atatürk heykelinden duyduğu coşkuyu, Castro’nun Atatürk hayranlığını anlatırken, Che ile Atatürk arasında bağlantı kurmadan edemiyor: "İkisi de özgürlük delisiydi ve herkesin eşit olduğuna inanırlardı. Fakat Mustafa Kemal’in komünist rejimle ilgilendiğini düşünmüyorum. Teyzem tarih öğretmenidir. Ona da sordum, bana bunu kendisi de kanıtladı" diyor.

Eğer Che Türk çıkmazsa üzülüp üzülmeyeceğini soruyorum, "Belki teorim çürütülebilir fakat bununla ilgili bir karşıt fikir görüşü de gelmedi" diyor ve kendisinden emin son noktayı koyuyor: "Ben Che’de Türk kanı aktığına inanıyorum."