Son günlerin korkutan konularında biri Deizm. Deizm İmam Hatip okulları ile ilgili bir raporda çocukların Deizm'e kaydına dair ifade bu inanca karşı merak uyandırdı.
Haberi okuyan binlerce insan deizm nedir, deist kime denir sorularını araştırmaya başladı.
Türkiye'de de sayılarının giderek arttığı ifade edilen Deizm inanışında tek tanrıya yani Allah'a inanış var. Fakat Allah'ın koyduğu emirlere, peygamberine ve kutsal kitap Kuran'ı Kerim'e inanış yok, yani deistler bu kavramları reddediyor.
Ateizm ve Deizm arasındaki en büyük fark Ateistler Allah'ı reddediyor Deistler ise kuşkusuz Allah'ın varlığını kabul ediyor.
Peki Türkiye için Deizm yeni bir tehlike mi, Türkiye'deki temsilcileri kimdir?
İşte tüm merak edilenler...
DEİZM NE DEMEK?
Latince'de tanrı anlamına gelen 'deus' kelimesinden türeyen Deizm tanrının evreni yarattığını fakat yaratılan düzenle direkt olarak bir iletişime geçmediğini öne süren inanç sistemidir.
Deizm her şeyin var oluş sebebini tanrı olarak açıklar, tanrının mükemmelliyetçiliğini kabul eder fakat kutsal vahiylerini ve müdahalesini reddeder. Buna göre Deizm her şeyin var oluş sebebini tanrı olarak açıklar, tanrının mükemmelliyetçiliğini kabul eder fakat kutsal vahiylerini ve müdahalesini reddeder. Deizm ayrıca inanç bilgisinin kaynağının vahiy olmadığını s öyler ve doğal dünyanın sebebi ve gözleminin, evrenin tek ve mutlak bir yaratıcısının olduğunu savunur. Deizm'i savunan kişilere Deist adı verilir.
DEİZM NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Deizm inancı özellikle Aydınlanma Çağı sırasında Britanya, Fransa, Almanya ve ABD'de popülerlik kazanmıştır. Deizm, Hristiyanlık aleminde yayılmaya başladı ve Deizm'e inanan Hristiyanlar Ortodoks mezhebi inancındaki Teslis, İncil ve mucize gibi öğrenme tekniklerini yok saydı.
Amerika Devrimleri ve Fransız İhtilali'nin de Deizm'in ortaya çıkmasındaki rolü büyüktür. Bu devrimlerin liderleri Deizm'in başlıca savunucularıdır.
DEİST KİME DEDİR?
Deist kelimesi ilk olarak Pierre Viret'nin 1564 yılında kaleme aldığı Instruction Chrétienne en la doctrine de la foi et de l'Évangile (İnanç ve İncil doktrini üzerine Hristiyan öğretisi) eserinde geçer. Eser 1697 yılında tekrar basılmıştır. Kalvenizm'e inanan Viret, Deist kelimesinin yeni bir kullanım olduğunun altını çizmiş ve Deist kelimesini İtalyan sapkınlığının yeni bir türü olarak açıklamıştır. Viret, bir grup insanın tıpkı Yahudiler ve Türkler gibi bir çeşit tanrıya inandıklarını yazdı fakat evangelist ve havarilerin doktrinini önemsiz bir efsane olarak gördü. Viret'e göre Deistler reform sürecinde verilen özgürlük ve hakları yanlış yorumladı.
MODERN KÜLTÜRDE DEİZM NASILDIR?
Günümüzde Deizm klasik ve modern formlarda varlığını sürdürüyor. Klasik Deizm evrenin mutlak bir tanrı tarafından yaratıldığını ve tanrının yarattığı evrene müdahale etmediğini savunan soğuk bir yaklaşımdır. Modern Deizm'de ise tanrının bazı olaylara müdahale ettiğini savunan ılıman yaklaşım ve tanrının hiçbir olaya müdahale etmediğini savunan soğuk yaklaşımlar mevcuttur. Bu ayrımlar Modern Deizm'i alt kategorilere ayırmıştır.
DÜNYA GENELİNDE HIZLA YAYILIYOR
Deizm bir yaratıcı ve doğal dünya arasındaki ilişkiyi ele alan ilahi bir teoridir. 17'nci yüzyıl Avrupası'nda ortaya çıkan Deizm yanlısı görüşler 18'inci yüzyılda Aydınlanma Çağı ile beraber doruk noktasına ulaşmıştır. Deizm dar dogmatizm ve şüphecilik arasında yer alıyordu.
ATEİST VE DEİZM ARASINDAKİ FARKLAR
Deizm fikrini savunan kişiler Ateizm'i reddeder. Fakat Deizm savunucuları birçokları tarafından Ateist olarak düşünülür. 17 ve 18'inci yüzyıllarda Deizm'in farklı formları bulunuyordu. İngiltere'de Deizm'i savunan kişiler Hristiyanlık karşıtları ve Hristiyan olmayan Teistler'den oluşuyordu.
Deistler insanoğlunun tanrının varlığını vahiy ve mucize ile değil doğayı gözlemleyerek ve sebeplendirerek bulabileceğini söyler.
Doğacılık ile ilintili olsa da Deizm evren ve yaşamın daha kudretli bir güç tarafından yaratıldığını savunur.
(İnternethaber)