Milyonların dört gözle beklediği EYT düzenlemesi sürecinde geri sayım başlarken milyonlarca vatandaş cebine girecek paranın hesabını yapmaya başladı.Bu ay sonunda kamuoyu ile paylaşılması beklenen EYT düzenlemesinin Ocak ayında Meclis'te yasalaşması ve emeklilik işlemlerinin de aynı dönemde başlaması bekleniyor.EYT'lilerin birçoğu çalıştığı için işyerinden ne kadar tazminat alacakları merak edilenler arasında yer alıyor. Peki EYT’den emekli olacakların kıdem tazminatı nasıl hesaplanacak? İşte detaylar...
BAKAN BİLGİN DUYURDU: 'KREDİ KONUSUNU NUREDDİN BEY'LE ÇÖZDÜK'
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin dün yaptığı açıklamasında, “EYT ile ilgili teknik çalışmalarımız tamamlanmak üzere. Eskiden dijital ortamda kayıtlar tutulmadığı için, mevzu da 99 8 Eylül öncesi olduğu için o yıllarda farklı işletmelerde farklı zamanlarda çalışmış özellikle özel sektörde çalışan 4A'lı diye tabir ettiğimiz sigortalı işçilerde bu çok yaygın. Bunların herhangi bir kaybı olmasın, kayıt dışında kalanların da kayıt içine alınması, tespit edilmesi, bunların dijital ortama aktarılması konusunda çalışmalarımız etraflı bir şekilde sürüyor. Yurt dışından çalışanların, Türkiye'de çalışmış sonra yurt dışına gitmiş olan emekçilerimizin talepleri var. Konsolosluklarda yoğun bir çalışma var. Bütün bunları bitireceğiz inşallah. Gerekli tedbirleri alıyoruz. Aldığımız tedbirlerden bir tanesi kıdem tazminatının ödenmesi konusunda KGF'den bir kredi verilmesi. Maliye Bakanımız Nebati Bey ile bu konuda görüştük. Bu konuda hazırlıkların yapıldığını kendileri de aktardılar. Kredi konusunu Nureddin Bey'le çözdük. Herhangi bir aksama olmayacak, bu konuları çözerek Türkiye ilerleyecek” demişti.
ÇOĞUNLUK ÇALIŞIYOR
Yeni Asır'dan Faruk Erdem'in yazısına göre, EYT'lilerin yüzde 80'den fazlasını SSK yani 4A'lılar oluşturuyor.
Bunların büyük bir bölümü de halen çalışan sigortalılardan oluşuyor. Yaş ortalamalarına bakıldığında da genelde 45 ile 50 yaş arasında oldukları görülüyor.
Çalışan EYT'lilerin büyük kısmı bulundukları şirketlerin hafızası durumundalar. Ve her biri birer kalifiye eleman.
Şirketler bu EYT'lileri kaybetmek istemiyor. Bu yüzden EYT'lilerin büyük kısmı emekli olduktan sonra çalışmaya devam edecekler.
TAZMİNAT HAKLARI BULUNUYOR
Mevcut mevzuatımıza bakıldığında emeklilik işlemlerinin başlatılabilmesi için işten ayrılmak gerekiyor. Bu durumda EYT'liler öncelikle çalıştıkları şirketlerden çıkış belgesi alacaklar. Çıkış işlemlerinde yani SGY'ye bildirimde sebep olarak 'emeklilik' gösterilecek.
Bu da onlara tazminat hakkı kazandırıyor.
Mevzuatımıza göre kıdem tazminatı alabilmek için öncelikle son işyerinde en az 1 yıl çalışmış olmak gerekiyor.
Ayrıca işten kendi istek ve kusuru dışında çıkartılma şartı da bulunuyor.
Böylece istifa edenler kıdem tazminatı alamıyor. Ancak bunun istisnaları bulunuyor.
Yani istifa ederek tazminat almanın yolları var. 1475 sayılı yasanın 14. maddesine göre bunlardan birisi de emeklilik.
Emeklilik sebebiyle istifa edenler tazminatı hak ediyorlar. Bu durumda EYT'liler emeklilik için işten çıkış yapacağından tazminatlarını da alacaklar.
MAAŞA GÖRE ÖDEME
EYT'lilerin tazminatı da diğer çalışanlar gibi çalıştıkları yıl ve son brüt kazançları üzerinden yapılıyor. Burada brüt ücrete ayrıca yıl içinde yapılan düzenli nakit ödemeler de ekleniyor.
Böylece giydirilmiş brüt ücret ortaya çıkıyor. Kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesiliyor. Tazminat taksite bölünemiyor. Tazminat hesabında gün ve ay olarak çalışılan dönemlerde dikkate alınıyor.
ÖRNEK HESAPLAMA:
Brüt ücret: 12.000 TL Brüt ikramiye: 24.000 TL Çalışılan süre: 12 yıl Ücrete eklenecek ikramiye:
24.000 /12= 2.000 TL
Giydirilmiş brüt ücret:
12.000 + 2.000= 14.000 TL
Tazminat tutarı:
14.000 x 12= 168.000 TL Damga vergisi: 1.275,12 TL Ödenecek tutar:
168.000-1.275,12= 166.724,88 TL