Gazetecilerin yıllık izin sorununa Ali Tezel ne dedi?

Ali Bey, şu anda en çok satan bir gazetede muhabir olarak çalışmaktayım. Bize yapılan bir duyuru ile 5510 sayılı Kanun ile gazetecilere verilen yıpranmanın kaldırıldığı ve gazetecilerin de bundan böyle diğer işçiler gibi yıllık izin alacakları bildirildi. Ben bu sene haziran ayında 5 tam yılı tamamlayacağım, bu durumda benim yıllık iznim kaç gün olacak?

Sayın okurum, evet 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile gazetecilerin hakkı olan yıpranma yani erken emeklilik hakları ellerinden alındı ama bu yıpranma hakkı ile yıllık izin hakkının hiçbir bağlantısı yok. Yıpranma kalktığı için bundan böyle SSK hizmet cetvellerinizde 2A veya 3A
görünen yıpranmalı çalışmalarınız olmayacak, bunun yerine 1A normal çalışanlar gibi sayılacaksınız. Fakat bu sosyal güvenlik haklarınız bakımından bir düzenlemedir. Sizler 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi çalışan değilsiniz, 5953 sayılı Basın-İş Kanunu’na göre çalışıyorsunuz, sanırımyakında bunu da ortadan
kaldırmaya çabalarlar ama daha pek su yüzüne çıkarmadılar. Ara sıra kıdemtazminatı fonu gibi tasarılarla basın çalışanlarına da kıdemtazminatı tavanı
uygulatarak Basın-İş Kanunu’nu delmeye çalışıyorlar.

GAZETECİLER İZİNDEN FERAGAT EDEMEZ

5953 sayılı Basın-İş Kanunu’nun 21’incimaddesine göre; “Günlük birmevkutede
çalışan bir gazeteciye, en az bir yıl çalışmış olmak şartiyle, yılda dört hafta tamücretli izin verilir. Gazetecilikmesleğindeki hizmeti on yıldan yukarı olan bir gazeteciye, altı hafta ücretli izin verilir. Gazetecinin kıdemi aynı gazetedeki hizmetine göre değil, meslekteki hizmet süresine görehesaplanır. Günlük olmayan
mevkutelerde çalışan gazetecilere her altı aylık çalışma devresi için iki hafta ücretli izin verilir. Yıllık ücretli izinlerin hesabında bu kanunun 1’incimaddesindeki
“Gazeteci” tabirine girenlerin kıdemleri, iş akdinin devametmiş veya fasılalarla yeniden inikat etmiş olmasına bakılmaksızın, gazetecilikmeslekide geçirdikleri
hizmet süresi nazara alınmak suretiyle tespit edilir.

İzin hakkından feragat edilemez.”Maddemetninden de görüleceği üzere; Basın çalışanlarının Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü’nde tutulan
kayıtlarına göre ilk gazetecilik kütüğüne kayıt tarihlerinin üzerinden 10 yıl geçmişse meslekte kıdemleri 10 yıl demektir. Yani ister aralıklı, ister aralıksız olsun ilk kayıt tarihinin üzerinden kaç yıl geçtiğine göre basındameslek kıdemi
hesabı yapılır. Öyleyse;

- Günlük bir gazetede en az bir yıl çalışmış olmak kaydıyla;
- Meslekte kıdemi 10 veya daha çok olanlara 6 hafta,
- Meslekte kıdemi daha az olanlara da 4 hafta, Yıllık ücretli izin verilir. İzin ücreti gazeteci izne çıkmadan önce peşin olarak ödenmelidir.
- Günlük olmayan (haftalıkaylık vs.) basında ise altı ayda bir 2 hafta ücretli izin verilmelidir.

EN AZ 1 YIL ÇALIŞILMALI

Öte yandan, 4857 sayılı İş Kanunu gereğince yıllık izin süreleri ise 53’üncü
maddede belirtilmiştir. “Madde 53 - İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez. Niteliklerinden ötürü bir yıldan az sürenmevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz. İşçilere verilecek yıllık ücretli
izin süresi, hizmet süresi;

a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden,
b) Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden, az olamaz. Ancak on sekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek
yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.

Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.”

Size normaldemuhabir olduğunuz ve Basın-İş Kanunu çalışanı olduğunuz için 5 yıllık kıdeme göre 4 hafta yıllık izin vermeleri gerekir ama Basın-İş Kanunu’nu size uygulamıyorlar da 4857’yi uyguluyorlarsa bu kez 5 yıl için 14 gün izin hakkınız var. 6 yılı tamamlayınca ise 20 gün izin hakkınız olacak. Şu anda gazetenizle sorun
yaşamamak adına sesinizi çıkarmıyorsanız da işten ayrılma tarihinden itibaren 5 yıl içinde İş Mahkemesi’nde dava ederek geçmiş kaç yıl olursa olsun bütün
yılların kullanmadığınız yıllık izin ücretlerini yüklüce de faizi ile gazetenizden alabilirsiniz