Sosyal medyada birkaç haftadır aralıklarla paylaşılan bir fotoğraf ve ona eşlik eden gönderilerde, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne (İBB) ait Hamidiye'nin rakı ürettiği iddia edildi. İddiayı içeren yalnız bir Facebook içeriği bile 285 kez paylaşıldı.
Ancak Hamidiye'nin rakı ürettiği bilgisi doğru değil. İBB'ye ait işletmenin alkollü içki üretim ya da dağıtım izni bulunmuyor. Hamidiye şimdilik yalnızca içme suyu üretimi ile şişelerin temizlenmesi ve dezenfektasyonu alanlarında faaliyet gösteriyor.
Paylaşımlarda kullanılan görsel ise montajlanarak hazırlanmış ve şişenin orijinalinde bir rakı markasın görülüyor.
ALKOLLÜ İÇKİ ÜRETİMİ İZNE BAĞLI
Teyit.org'dan Nilgün Yılmaz’ın haberine göre, Türkiye'de alkollü içki üretimi, ithalatı, dağıtımı ve hatta satışı yapmak kolay değil. Tarım ve Orman Bakanlığı mevzuatına göre, ancak gerekli izne sahip firmalar, kapsamlı standartları ve koşulları sağladıkları hallerde, alkollü içki üretim, ithalat ve dağıtımını yapabiliyor.
Bu izne sahip firmaların listesine de bakanlığın internet sitesinden rahatlıkla erişilebiliyor. Buna göre, ne üretim ne de dağıtım izin listelerinde İBB'ye ait Hamidiye Kaynak Suları firması yer alıyor. Hamidiye alkollü içki üretimi yapmak isterse, bu izin belgesini almak zorunda.
Nitekim, Hamidiye'nin kendi internet sitesinde de, verilen hizmetler başlığı altında alkollü içeceklerle ilgili herhangi bir bilgi yok. Ürünlerimiz bölümündeki liste ise şunları içeriyor: Damacana 19 litre, cam şişe 0,33 litre, cam şişe 0,75 litre, bardak su 125 mililitre, bardak su 180 mililitre, bardak su 250 mililitre, kutu su 20 litre, pet şişe 0,20 litre, pet şişe 0,33 litre, pet şişe 0,50 litre, pet şişe 1,50 litre, pet su 5 litre, pet su 10 litre, pet su 19 litre.
ALKOLLÜ BİR İÇECEK İÇİN MARKA BAŞVURUSU DA YOK
Firma, rakı üretimine yönelik herhangi bir marka başvurusunda da bulunmuş değil. Firmanın 50'yi aşkın markası arasında Osmanlı şerbetine rastlamak olası, ancak alkollü bir içecek için herhangi bir başvuruda bulunulmamış.
İstanbul Ticaret Odası sicil kayıtlarına göre de Hamidiye, alkollü içki üretmiyor ve firmanın faaliyet alanı içme suyu üretimi ile şişelerin temizlenmesi ve dezenfektasyonundan ibaret. Ancak yine bu kayıtlara göre, firmanın iş konuları arasında, kömür üretmek, depolamak ve satmak ile kömür ocakları kurmak, işletmek ve kiralamak da yer alıyor.
ŞİŞE TASARIMI BAŞKA BİR RAKI FİRMASINA AİT
İçeriklere eşlik eden görsele yakından baktığımızda ise Hamidiye'ye ait olduğu iddia edilen şişenin aslında başka bir Rakı firmasına ait olduğunu görüyoruz. Gamze Güven ile Mete Ahıska'nın imzasını taşıyan şişe tasarımı, bir rakı firması için yapılmış.
Paylaşımlarda görülen fotoğraf da, Endüstriyel Tasarım Sanal Müzesi'nin internet sitesinden erişilebilen bir rakı firmasının şişesinin görseli manipüle edilerek elde edilmiş. Fotoğraf incelendiğinde sadece tasarım değil, ışık, gölge, renk gibi tüm detayların birebir aynı olduğu fark edilebilir.
Sonuç olarak, Hamidiye'nin rakı ürettiği bilgisi yanlış. İddia mevcut haliyle, herhangi bir gerçeklik payı taşımayan içeriklerin girdiği “uydurma” kategorisine denk düşüyor. Ayrıca iddiayla birlikte paylaşılan rakı şişesi görseli de rakı firmasının şişesine montajlanarak oluşturulmuş.