Ortaylı, Mersin Büyükşehir Belediyesi tarafından Kongre ve Sergi Sarayında düzenlenen Çanakkale Zaferi Konferası'nda yaptığı konuşmada, Mersin'de olmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
18 Mart'taki Çanakkale Deniz Zaferi'ne değinen Ortaylı, düşman donanmasının Gelibolu'dan geçerek İstanbul'a gelip işi bitirmeyi hedeflediğini belirtti.
Nusret Mayın Gemisi tarafından o gece mayın döşendiğini hatırlatan Ortaylı, şöyle konuştu:
"Savunma bizim işimiz. Alman generaller Türk ordusunun başında bir bela. Bunların bazıları daha akıllıca adamlardır. Yabancı orduların komutanlarına orduyu teslim etmek çok akıllı bir iş değildir. Ön tarafta Fransızlar, 'Efendim biz kıyıları, Geliboluyu döveriz, siz ilerlersiniz, karaya da siz çıkarsınız.' dediler.
Bayıldılar buna ama iş öyle olmadı. Fransız donanması çok ağır kayıplar verdi. 3 gemi tamamen saf dışı kaldı. Elizabeth bile yara alıp çekilmek zorunda kaldı. Dolayısıyla 'Çanakkale geçilmez' lafı oradan kaldı. Çanakkale geçilmez' lafını diyen biz değiliz. İngiliz Harp Kabinesi buna karar verdi, 'Gelibolu ve Dardanel' geçilmez dendi."
Ortaylı, denizdeki savaşın ardından kara hücumlarının yaşandığını, o dönemde "Almanlar bunlara kazdırdı" diye söylentilerin de yayıldığını aktardı.
"Bu Alman'ın kazanacağı bir şey değil." diyen Ortaylı, bunun büyük bir savaş olduğunu vurguladı.
Ortaylı, "Birinci harpte bunun gibi bir savaş örneği Fransa ve Rusya'da kısmen görülür. İkinci harpte daha fazla vardır ama savaşı çıkaran ve çok kuvvetli görülen Almanya'da böyle bir gazi şehir yok. Çanakkale bütün doğu ve batı dünyasında çok önemli bir safahattır. Türk imparatorluğunun bir parça düzgün bir komuta altına girdiği vakit neler yapacağını gösterir. Asker son derece dayanıklı ve tahammüllüdür." diye konuştu.
Mersin'in önemine de değinen Ortaylı, Atatürk'ün sık sık kenti ziyaret ettiğini dile getirdi.