Atık yönetimi, uzay çalışmalarının başladığı ilk zamandan beri uzay ajansları için önemli bir konu oldu. Bugüne kadar atık yönetimi için kalçaya bantlanmış torbalardan Uluslararası Uzay İstasyonu’nun fanlı emiş sistemine sahip tuvaletlerine kadar birçok tuvalet sistemi kullanıldı.
Şimdi ise ABD’nin uzay ajansı olan NASA, 2024 yılına kadar Ay’a insanlı uçuş gerçekleştirilecek Artemis Görevi için yeni bir tuvalet tasarımı arıyor. Uzay ajansı, Artemis Görevi’nde Ay’a iniş yapacak uzay aracında kullanılacak tuvalet için bir tasarım yarışması dahi başlattı.
Webtekno'nun haberine göre NASA’nın tuvalet tasarımı yarışmasını kazanan tasarımcılara hatrı sayılır bir ödül de verilecek. Yarışmada birinci olan tasarımın sahibine 20.000 dolar, ikinci tasarımın sahibine 10.000 dolar ve üçüncü tasarımın sahibine 5.000 dolar ödül verilecek. NASA’nın tasarım yarışmasıyla ilgili yaptığı açıklamada, “Bu görevle, insan atığını yakalama ve kontrol altına alma sorununa kökten yeni ve farklı yaklaşımlar bulunulması umuluyor” denildi.
NASA’nın uzay aracında kullanılacak tuvaleti için Dünya’nın yaklaşık altıda biri oranında yerçekimine sahip olan Ay’da çalışabilir olması ilk koşul olarak sunuldu. Tuvaletin büyüklüğünün 0.12 metreküpten daha büyük olmaması ve 60 desibelden daha az gürültü seviyesine sahip olması gerekiyor.
Tuvalet tasarımıyla ilgili en önemli olansa, idrar ve dışkının tuvalet tarafından aynı anda toplanabilmesi. NASA, tuvaletin tek seferde bir litre idrar ve 500 gram dışkıyı depolayabilmesini şart koşuyor. Uzay aracının tuvalet sisteminin depoladığı atığı dışarı atabilmesi de aranan özellikler arasında yer alıyor.
NASA’nın Artemis Görevi’nde kullanılmak üzere geliştirilecek tuvaletlerin, 5 dakika veya daha kısa sürelerde yeniden kullanıma izin vermesi gerekiyor. NASA, tuvaletin temizliğinin ve bakımının kolay olmasını da bir şart olarak bildirdi.
NASA’nın Artemis Görevi’ndeki uzay aracında kullanılacak tuvaletlerle ilgili yarışmasına katılmak için son tarih 17 Ağustos olarak açıklandı. Yarışmanın detayları merak edenler ve yarışmaya katılmayı düşünen mucitler buradaki bağlantı üzerinden yarışmasının sayfasına ulaşabilirler.