Cumhur İttifakı ortakları AKP ve MHP, yeniden düzenledikleri seçim yasasında kritik bir hamle yaptı. Barajı yüzde 7’ye indirirken “İttifakın aldığı oy toplamı genel barajı geçtiği takdirde, seçim çevrelerinde milletvekili hesabı ve dağılımı, ittifak içerisinde yer alan her bir partinin o seçim çevresinde almış olduğu oy sayısı dikkate alınarak üçüncü fıkra hükümlerine göre yapılır” diyerek denklemleri değiştirdi.
2023 Haziran seçimleri iki en fazla üç cepheli bir seçim olarak algılanırken bir anda 7-8 partinin katılacağı bir seçime dönüştü.
Birgün gazetesi yazarı Yaşar Aydın, CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi'nden oluşan altılı masanın 24 Nisan'da gerçekleştireceği görüşme üzerinden söz konusu konuyu değerlendirdi:
24 NİSAN AKŞAMI NELER KONUŞLACAK?
"Millet İttifakı’nın yasal düzenlemeye karşı ilk net hamlesinin 24 Nisan Pazar günü Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal’ın ev sahipliğinde gerçekleşecek 6’lı toplantının ardından gelmesi bekleniyor. İftar yemeği şeklinde düzenlenen buluşmada masaya gelecek başlıklar netleşmeye başladı.
1) Parlamenter rejim taslağı
Altı parti için en kolay halledilebilecek başlık olarak duruyor. Çıkan metin üzerinde son değişikliklerin yapılması ve bunun aynı zamanda seçim programının parçası haline getirilmesi konusunda çalışma yapacak yeni ekibin oluşması sağlanacak. Partilerin ekibe önerecekleri isimlerin dahi belli olduğu madde hiçbir liderin kafasını yormuyor.
2) Cumhurbaşkanlığı adaylığı
Kulislerden aldığımız bilgiler göre 6 parti artık bu konuyu birlikte konuşmaya başlayacağı yönünde. Birlikte diyoruz çünkü daha önce CHP-İYİ Parti, CHP-SP gibi liderler düzeyinde ön görüşmeler yapılmıştı. Bu ön görüşmeler sonrasında CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda vites artırıp sahalara daha net şekilde inmişti. Altı parti ile birlikte Kılıçdaroğlu’nun üç aydır aralıksız devam eden cumhurbaşkanlığı kampanyasının masada olması beklenmiyor. Ama diğer alternatiflerin dile getirilmesi sürpriz olmayacak. DP Genel Başkanı Uysal’ın cumhurbaşkanı aday kriterlerini sıralarken kullandığı “20 yıllık AKP döneminde sorumluluğa ortak olmamış olmak” maddesi sonrası Gelecek ve Deva Partisi liderleriyle ilk ortak temas olması toplantıyı daha da ilginç kılmaya aday. Hem Gelecek hem de Deva Partisi’nin kurmaylarının Uysal gösterdiği tepki meselenin sosyal medya mesajından daha ileri boyutta olduğunu gösteriyor. Özellikle Deva Partisi’nin Kılıçdaroğlu ya da CHP’li bir başka isim dışında arayışlarının olduğu anlaşılıyor. Buna bir de Abdullah Gülsever gazetecilerin açıklamasını eklerseniz işin önemi daha da anlaşılacaktır.
Bu toplantıda kuşkusuz ki cumhurbaşkanlığı adayının ismi açıklanmayacak. Ama belki de ilk defa bu kadar açık biçimde isimler üzerinden bir tartışma yaşanacak.
3) Parlamento daha da karışık
Yasa değişikliği ile birlikte Millet İttifakı’nda hesaplar değişti. Millet İttifakı’nın 6 partiye çıkarılıp seçime bu adla girme hedeflenirken şimdi tüm partilerin kendi adlarıyla girmesi gündemde. Ama yüzde 7’lik baraj nedeniyle liderlerin üçe bölünmüş bir yapı üzerinde durduğu konuşuluyor. CHP’nin tek başına İYİ Parti-Demokrat Parti ittifakı ya da DP’li isimlerin İYİ Parti listesinden aday gösterilmesi ve son olarak Deva-Saadet-Gelecek ittifakı.
Değişiklik sonrası ittifakların durumu 24 Nisan günü masada olması kesin olan başlıklardan biri. Meclis aritmetiğinde güçlü olmak isteyen muhalefet cephesinin bu konuda özel bir çaba harcaması gerekecek ve ilk tadımda bu toplantıda atılacak.
4) AYM’ye yapılan itiraz
Bilindiği gibi CHP düzenlemenin 5, 6, 11 ve 12'nci maddeleri için AYM’ye itirazda bulundu. CHP, il ve ilçe seçim kurullarında görev alacak hâkimlerin ad çekme usulüyle belirlenmesi, mevcut kurulların üç ay içinde yeniden oluşturulması ve Cumhurbaşkanı'nı propaganda yasaklarından muaf tutan maddelerin anayasaya aykırı olduğu düşünüyor. Özellikle seçim kurulları ile ilgili maddenin kabulü birçok şeyi değiştirebilir. Hele bir de iktidar AYM kararından önce bununla ilgili adım atarsa kaos yaşanması kaçınılmaz hale gelecektir. 6 partinin böyle bir gelişme durumunda hangi adımlar atılması gerektiği konusunu da istişare etmesi bekleniyor.
ALTI PARTİ İLK KRİZİNİ YAŞIYOR
Yaklaşık altı aydır ortak çalışma yürüten 6 parti ilk kez ciddi bir kriz yaşıyor. Üstelik önlerinde hem cumhurbaşkanlığı adaylığı hem de parlamento seçimleri ile ilgili pürüzler var. 24 Nisan buluşması aynı zamanda potansiyel ittifakın krizlere karşı direncini ölçmesi açısından da önemli olacak.
Özellikle cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda sorunu aşmayı başarır ve hem tek aday hem de adayın niteliği konusunda uzlaşma sağlanırsa diğer sorunları aşmak çok daha kolay olacaktır.
SADECE MİLLET İTTİFAKI DEĞİL
Değişen seçim yasasının sadece Millet İttifakı’nı etkileyeceğini söylemek doğru olmaz. Hem AKP-MHP ittifakında hem de HDP etrafında oluşan yapıda değişiklik yaratması olası. Uzun süre sonra ilk kez MHP’li kurmaylardan parlamento seçimlerine tek başına girme konuşulmaya başlandı. Bu konu ile ilgili parti içinde ciddi bir çalışma olduğu biliniyor. HDP’de kapatılma davası ile ilgili süreç bitmeden net bir tavrın kamuoyuna açıklanması beklenmiyor.
Bununla birlikte HDP cenahında ise ibre çatı partisi formülüne döndü. HDK ve diğer bileşenler HDP listelerine isim verecek ve parti olarak seçime girmeyecekler."