İŞTE PETROL OFİSİ'NİN OLAY YARATAN REKLAMI
İŞTE ERTUÄRUL ÖZKÖK'ÜN YAZISI
BU yazıyı kendi imzamla yazıp yazmamakta çok tereddüt ettim.Çünkü, konu benim de çalıştığım Doğan Grubu'nun bir şirketiyle ilgiliydi.
Ne var ki, bunu kuru bir haberle geçiştirmeyi de içime sindiremedim.
* * *
Radyo Televizyon Üst Kurulu geçen hafta bir karar aldı.
Bu kararın çok önemli olduğuna inanıyorum.
Çünkü İstiklal Marşı ile ilgiliydi.
Bundan bir süre önce televizyonlarda, Petrol Ofisi'nin bir reklam filmi yayınlandı.
Petrol Ofisi'nin markasını taşıyan bir araba, Formula 1 yarışlarına katılıyordu.
Reklam filminin fonunda, İstiklal Marşı çalınıyordu.
* * *
Film çok hoşuma gitmişti.
Ama aralarında benim yakın çevremden de dahil olmak üzere bazı insanlar, İstiklal Marşı'nın reklam filminde kullanılmasına tepki gösterdiler.
Hatta bunun kanunen yasak olduğunu iddia edenler bile oldu.
Sonradan öğrendim ki, bazı televizyon izleyicileri bu reklam filmini Radyo Televizyon Üst Kurulu'na şikáyet etmiş.
RTÜK geçen hafta toplanarak bu konuyu görüşmüş ve kararını vermiş.
Biri bana "RTÜK'ün bu konuda alacağı kararı tahmin etmemi" söyleseydi, hiç tereddüt etmeden, "Herhalde sakıncalı bulmuştur" derdim.
Şimdi size RTÜK'ün bu konudaki kararını aynen aktarıyorum:
* * *
"İstiklal Marşı konusu, 1982 Anayasasının Genel Esaslarını düzenleyen birinci kısmında yer alan 3. maddede de düzenlenmiştir.
İstiklal Marşının, Devletin büyüklüğünü, bayrağını, dilini ve başkentini belirleyen bu maddede yer alması anlamlıdır.
Böylece Anayasamız dil, bayrak, başkent ile birlikte İstiklal Marşını devletin bütünlüğünün ve devamlılığının bir simgesi olarak kabul etmiştir.
Devletin bütünlüğünü ve devamlılığını temsil eden, ulusun birleştirici ve kaynaştırıcı bir öğesi olan İstiklal Marşının kullanılmasında Anayasada yer alan anlamına uygun davranılmasının önemi olduğu kuşkusuzdur."
Bu girişi okuduğumda, içimden "RTÜK tam da tahmin ettiğim gibi düşünmüş. Bunu sakıncalı bulmuş" diye geçirdim.
Ama hemen arkasından gelen karar, doğrusu benim için şaşırtıcıydı:
"İstiklal Marşının benzer şekilde kullanılmasına yasak getiren yasal ve idari bir düzenleme mevcut değildir.
Anayasanın 3. maddesinin İstiklal Marşına verdiği anlam ve önem çerçevesinde Petrol Ofisi reklamı değerlendirildiğinde 'Türkiye Petrol Ofisi ile tarihte ilk kez dünya pistlerinde' mesajında İstiklal Marşı müziğinin fon müziği olarak kullanıldığı görülmektedir.
Reklam içeriği ve sunuluşunda İstiklal Marşının çok özenle kullanıldığı, İstiklal Marşının Anayasada yer alan anlamına aykırı bir kullanım yapılmadığı, bilakis İstiklal Marşı mesajının verildiği tespit edilmiştir.
Yayınlanan reklamın, yayınlandığı dönem ve ülkemizin içinde bulunduğu olağanüstü durum değerlendirildiğinde, ulusal birlik ve beraberliğin önemini anlatması, tarihimizi hatırlatması, Türkiye'nin her yerinde ve ülke dışında dinlenmesini sağlayacağı kanaatiyle adı geçen kuruluşlara müeyyide uygulanmasına gerek olmadığına, oy çokluğuyla karar verildi."
Karara 9 üyeden sadece 2'si itiraz etmiş.
* * *
Bu kararı okuduğum zaman içimden, "Keşke RTÜK, şu kararı grubumuza ait olmayan bir şirket için verseydi" diye düşündüm.
Çünkü duygularımı çok daha rahatça yazabilirdim.
Yine de muhtemel itirazları göze alarak şunu ifade edeceğim:
RTÜK son derece yerinde ve çağdaş bir karar almış.
Hayatımın en güzel İstiklal Marşı'ndan birini, 10 sene kadar önce yurtdışında bir resmi ziyaret sırasında dinlemiştim.
Galiba İspanya'daydı ve salonun balkonlarından birinde kemanla çalınmıştı.
Petrol Ofisi'nin reklamındaki İstiklal Marşı'nı da çok sevmiştim.
Ama Türkiye'nin resmi kuruluşlarından birinin de çağdaş bir tavrı benimsemesini övgüye değer buldum.