Polimetre’nin, 161 ülkeden sadece 29’unun “Şeffaf Veri Paylaşımı” yaptığına dikkat çektiği bu listede Yunanistan, Çin ve Japonya yer almadı.
Türkiye’de olay ve ölüm sayılarının azaldığına, bu trendin sürmesi halinde Temmuz-2020 başında ölümlerin sona ereceğini bildiren Polimetre’ye göre, Haziran-2020 için hesaplanan olay sayısı 16-19 bin, ölüm sayısı ise 400-500 aralığında.
Hülya Karabağlı / Medyafaresi.com özel haber
Amerika Kıtasında COVID-19 kaynaklı ölümlerin gelecek 1 ay içinde sona ermeyeceğine ve ne zaman biteceğinin de belirsiz olduğuna dikkat çeken Polimetre, “Avrupa, Amerika’dan sonra en riskli kıtadır” dedi.
Okyanusya’yı oluşturan ülkelerde ölümlerin son bulduğuna dikkat çeken Polimetre’nin, 161 ülkeden sadece 29’unun “Şeffaf Veri Paylaşımı” yaptığını vurguladığı ülkeler arasında Japonya, Çin, ve Yunanistan’ın da yer almaması dikkat çekti.
POLİMETRE’nin son çalışması şöyle:
Bu çalışmanın amacı COVID-19 kaynaklı olay ve ölümlerin gidişatını izlemek, dünyada ve Türkiye’de sona ereceği zaman konusunda yaklaşımda bulunmaktır.
Hesaplamalarda, Türkiye için TC Sağlık Bakanlığı’nın 2-Haziran verileri, diğer ülkeler için de 31-Mayıs-2020 tarihli ECDC1 verileri esas alındı. Grafik ve tablolarda esas alınan verilerin kaynak ve tarihleri gösterilmektedir.
ECDC 210 ülke için günlük veri paylaşmaktadır. Bu ülkelerden Demokrasi Endeksinde adı geçen 161 ülkeden, 160 tanesi incelendi. Kuzey Kore veri paylaşımı yapmamaktadır.
Ayrıca ABD (25), Almanya (13), Brezilya (52)2, Çin (153), Hindistan (51), İtalya (35), İngiltere (14), Japonya (24), Kanada (8), Meksika (73), Peru (58), Rusya (135), Yunanistan (39) mercek altına alındı ve Türkiye (110) özellikle incelendi.
İncelenen ülkelerin “OLAY YOĞUNLUĞU”, “ÖLÜM YOĞUNLUĞU”, “OLAYLARIN ÖLÜMLE SONUÇLANMA ORANI” parametreleri, Demokrasi Endeksinde ilk 48 sırayı oluşturan3 (Tam Demokrasi ve Kusurlu Demokrasi4) ülkelerin ortalamaları ile karşılaştırıldı.
Parametreleri, DEM-48 Ülkeleri ortalamasından %60 kadar daha olumsuz olan değerler normal kabul edildi. Üç parametreden en az 2 tanesi normal olan ülkelerin ŞEFFAF PAYLAŞIM yaptıkları varsayıldı.
Ayrıca değerlendirilen ülkelerin, 20-Mart / 31-Mayıs aralığında gerçekleşen ve 1-Haziran / 6-Temmuz aralığında gerçekleşmesi beklenen, günlük olay ve ölüm sayıları grafiklerle gösterilmektedir. Grafiklerde sıfır noktasındaki yatay seyir, olay / ölümlerin sona erdiği anlamına gelmektedir.
ECDC veri tabanında kayıtlı 210 ülkenin tümü için hazırlanan grafiklerden, sadece incelenen ülkelerle, ilgili olanlar bu çalışmada yayımlanmaktadır.
Bu grafiklerden incelenen ülkelerin “OLAY YOĞUNLUĞU”, “ÖLÜM YOĞUNLUĞU” ve “OLAYLARIN ÖLÜMLE SONUÇLANMA ORANI” grafiklerle gösterilmektedir.
SONUÇ
1) Çalışmaya esas alınan Demokrasi-48 ülkelerinin doğru veri sağladıkları varsayılmaktadır. Bu parametrelerin %40 ve üzerindeki değerler “NORMAL”, altındakiler “NORMAL OLMAYAN” olarak kabul edilmektedir.
2) Her ülke için hesaplanan 3 parametreden en az 2 si normal olan ülkelerin “ŞEFFAF VERİ PAYLAŞIMI” yaptıkları varsayılmaktadır.
3) Değerlendirilen 161 ülkeden 29 tanesinin “Şeffaf Veri Paylaşımı” yaptıkları hesaplanıyor.
4) COVID-19 kaynaklı ölümlerin dünya nüfusunun (7.8 milyar) a) %34 ünün yaşadığı ülkelerde sona erdiği (Tablo 2 ve Şekil 11), b) %8 inin yaşadığı ülkelerde önümüzdeki 1 ay içinde sona ermesi beklendiği (Tablo 3 ve Şekil 11), c) %58 inin yaşadığı ülkelerde ne zaman sona ereceği belli olmadığı (Tablo 4 ve Şekil 11) hesaplanmaktadır.
5) Okyanusya’yı oluşturan ülkelerde ölümler son bulmuştur.
6) Amerika Kıtası çok büyük tehdit altındadır. Nüfusun %95 yaşadığı ülkelerde COVID-19 kaynaklı ölümlerin gelecek 1 ay içinde sona ermeyeceği kesindir ve ne zaman biteceği belirsizdir.
7) Avrupa, Amerika’dan sonra en riskli kıtadır. Nüfusun %17 sinin yaşadığı ülkelerde ölümlerin sona erdiği hesaplanmaktadır. Nüfusun %42 sinin yaşadığı ülkelerde ölümlerin biteceği tarih belli değildir.
8) BREZİLYA: Verileri şeffaftır. Çok kötü gitmektedir. Mayıs-2020 ayı ölüm sayısı 23 binden fazladır. Trend bu şekilde devam ederse Haziran-2020 ayında 40 bin ölüm olabilir.
9) MEKSİKA: Verileri şeffaftır. Çok kötü gitmektedir. Mayıs-2020 ayı ölüm sayısı 8 binden fazladır. Gerekli önlemler alınmazsa, Haziran-2020 ayındaki ölüm sayısı 17 bini bulabilir.
10) PERU: Verileri şeffaftır. Kötü gitmektedir. Mayıs-2020 ayı ölüm sayısı 3 binden fazladır. Gerekli önlemler alınmazsa, Haziran-2020 ayında 5 bin ölüm olabilir.
11) ABD: Şeffaf ve detaylı bilgi vermektedir. Gidişatında iyileşme vardır. Temmuz-2020 ortasında ölümler sona erebilir. Mayıs-2020 ayı ölüm sayısı 42 binden fazladır. Haziran-2020 ayı için beklenen ölüm sayısı 17 bin civarındadır.
12) KANADA: Verileri şeffaftır. Gidişatında iyileşme vardır ancak ölümler sürecektir. Mayıs-2020 ayında 4,077 olan ölüm sayısının Haziran2020 ayında 2 binden biraz fazla olacağını hesaplıyoruz.
13) HİNDİSTAN: Kötü gitmektedir. Mayıs-2020 ayı ölüm sayısı 4 bin civarındadır. Mevcut gidişat sürerse, Haziran-2020 ayında 9 bin ölüm olabilir.
14) RUSYA: Kötü gitmektedir. Ölümler henüz tepe noktaya ulaşmadı. Mayıs-2020 ayı ölüm sayısı 3,583 dür. Mevcut trendin sürmesi halinde, Haziran-2020 ayında 8 bin ölüm olabilir. (Şekil 18)
15) JAPONYA’DA olay ve ölüm oranları kabul edilebilir değerlerin çok altındadır. Verileri şeffaf değildir. Ertelenen Olimpiyat Oyunlarının 2021 yılında yapılmasını garanti etmek amacıyla yanlış bilgi verdikleri düşünülebilir.
16) ÇİN: Paylaştığı verilere göre, Mayıs-2020 ayında sadece 1 adet ölüm olmuştur. Bu veri doğru kabul edilirse, Çin’in COVID-19 Salgınını tamamen sonlandırdığını söylemek gerekir. Verileri gerçek dışıdır.
17) YUNANİSTAN: Mayıs-2020 ayı için toplam 339 olay ve 31 ölüm bildiriyor. Bu değerler, aynı ayda Türkiye’nin 1 günlük olay ve ölüm sayılarının bile altındadır. Olay Yoğunluğunun Demokrasi-48 ülkelerinin yaklaşık 1/10 u, Ölüm Yoğunluğu ise 1/13 ü kadardır. Bu düşük değerler Yunanistan verilerinin gerçek dışı olduğunun kanıtlarıdır. Turist çekmek amacıyla yanlış veri paylaşmış olabilirler.
18) İTALYA: 3 parametresinin de, Demokrasi-48 Ülkeleri parametrelerinin çok üzerinde olması nedeniyle İtalya’nın paylaştığı verilerin doğru olduğu kanaatine varıyoruz. 2. Dalga söz konusu olmazsa, Haziran-2020 ayında ölümlerin sona ereceği anlaşılmaktadır. İtalya’nın bu noktaya günlük 971 ölüm sayısından geldiği düşünülürse başarısı daha iyi anlaşılır) İTALYA COVID-19 MÜCADELESİNDE ÇOK BÜYÜK BAŞARI GÖSTERMİŞTİR. YAPILMASI GEREKEN BU BAŞARININ NEDENLERİNİN ARAŞTIRILIP, TÜM DÜNYAYA YAYGINLAŞTIRILMASIDIR.
19) İNGİLTERE: Düzelme yolundadır. Veri paylaşımı şeffaftır. Mayıs-2020 ayında 12,279 ölüm vardır. Haziran-2020 ayında beklenen ölüm sayısı 3,400 civarındadır. Temmuz-2020 başında ölümler sona erebilir.
20) ALMANYA: Mayıs-2020 ölüm sayısı 2,212 olarak bildirildi. Veri şeffaflığı kabul edilebilir sınırlardadır. Haziran-2020 ortasında ölümlerin sona ermesi beklenmektedir. (Şekil 24)
21) TÜRKİYE: Olay ve Ölüm sayıları azalmaktadır. Bu trendin sürmesi halinde Temmuz-2020 başında ölümlerin sona ereceği hesaplanmaktadır. Haziran-2020 için hesaplanan olay sayısı 16-19 bin, ölüm sayısı ise 400-500 aralığındadır.
“Olay Yoğunluğu” Parametresi, normal kabul edilen sınırlar içindedir. (Şekil 27) “Ölüm Yoğunluğu” ve “Olayların Ölümle Sonuçlanma” parametreleri (Şekil 27), DEM-48 Ülkelerinin çok altında olması nedeniyle paylaşılan veriler şeffaf değildir. Ayrıca test, olay ve ölüm sayılarının ilçe bazında günlük olarak verilmemesi demokratik bir ülke için kabul edilebilir değildir.