Halk TV’de yayınlanan Yavuz Oğhan’dan BiDeBunuİzle programına katılan Dış Politika Uzmanı Soli Özel, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD ziyaretini ve ABD ile mutabakata varıldığı açıklanan “Suriye’de güvenli bölge” tartışmalarını değerlendirdi.
ABD Başkanı Trump’ın BM zirvesinde görüşeceği liderler listesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın isminin olmadığını söyleyen Özel, “Türk Amerikan İş Konseyi’nin yemeğinde bir görüşme ihtimali olabilir beklentisi vardı ama Trump’ın yemeğin olduğu gece başka bir daveti var. İş konseyi yemeğine gelip gelmeyeceği bilinmiyor” dedi.
Özel, Erdoğan ve Trump’ın ABD’de yaptıkları telefon konuşması ile ilgili olarak da “Hiç konuşamadı denmesin diye mi yapıldı yoksa acil bir durum mu oldu, o önümüzdeki günlerde anlaşılır” yorumunu yaptı.
“RESMİ LİSTEDE OLMAMASI GARİP”
ABD’nin güvenli bölge ile ilgili açıklamalarında Türkiye tarafındaki hoşnutsuzluğu giderecek bir şey söylemediğini ve pozisyonundan vazgeçmediğini belirten Soli Özel, “Sayın Cumhurbaşkanı iki ülkeyi daha büyük bir krizin içine sokacak bir hamle yapacağını bir aydır yüksek bir sesle söylüyor. Trump’la buluşmasında Türkiye’nin duyduğu hoşnutsuzluğu anlatıp derdine derman olunmasını bekleyeceğini var sayabiliriz. O zaman resmi listede olmaması biraz garip. Bu konuları konuşmak istemediklerine dair bir his uyanıyor bende. Ama Trump genelde Erdoğan’ı kolluyor belki son dakikada bir ziyaretle görüşme meselesi halledilebilir.” diye konuştu.
“TUTARLILIK ARAMAK ZOR”
Özel, ‘ABD’nin Suriye ile ilgili bir planı var mı?’ sorusunu ise şöyle yanıtladı:
“İran dosyasını, İsrail Filistin dosyasını halledemeyen bir Amerika’dan bahsediyoruz. Trump aralıkta Erdoğan’a telefonda ‘Askerleri çekiyorum, sen gel’ demişti, şimdi askerler geri geldi. Bir tutarlılık aramak zor. ‘ABD, Suriye’yi bölmeye çalışıyor’ deniyor. Bunlar nerden çıkartılıyor, hangi belgeye bakılıyor ben bilmiyorum. ABD’nin bütün yerlerdeki politikası bu. Ortadoğu denilen ve kendisine müthiş maliyetler getiren bu yerden tüymek istiyor. Körfez Bölgesi’nde bile kalıp kalmayacakları belli değilken kendisine stratejik açıdan hiçbir şey ifade etmeyen Suriye’de Kürt devleti kursa ne olacak? Dört tarafı kapalı, komşuları Irak, Suriye ve Türkiye olacak bir devlet olacak burası. Bunu kurdurunca ABD ne elde etmiş olacak?”
“TÜRKİYE KOBANİ’DE IŞİD’LE KENDİ MÜCADELE ETSEYDİ…”
Türkiye’nin her şeyi, hoşuna gitmeyen fotoğraf üzerinden okuduğunu vurgulayan Soli Özel, “ABD – PYD işbirliği Kobani’den sonra başladı. Türkiye, Kobani’ye gidip IŞİD’le mücadele etseydi, oraya Türkiye yerleşmiş olacaktı. O zaman ABD ile PYD’nin ilişkisi kurulamayacaktı. Bunları konuşmadan bugünü konuşmak bana dürüst gelmiyor” dedi.
“TÜRKİYE İLE ABD’NİN ARASINDAKİ PROBLEMİN NE OLDUĞU BELLİ DEĞİL”
Soli Özel, Türkiye ve ABD arasındaki ‘güvenli bölge’ anlaşmazlığı ile ilgili olarak ise şu değerlendirmeyi yaptı:
“Geçen sene ABD Dışişleri Bakanı ‘Türkiye yerine PYD’yi tercih etmek aptallıktır’ dedi. Pentagon ise ‘Bu adamlar bizim için savaştı, IŞİD’i yenmemizde etkileri oldu, bu adamları satmayalım’ dedi. Şu andaki durumda ABD’nin iki ayrı unsuru farklı pozisyonlar aldı. Güvenli bölgenin oluşturulmasında Türkiye ile hareket etmek, bu ikisinin arasını bulan bir şey. Ama Türkiye’nin derdi sadece ABD ile değil. Bir anlaşma yapıldı. Her şey takvimine uygun işliyordu. Sayın Cumhurbaşkanı’nın ‘Çıkarlarımız korunmazsa oraya gireriz’ dediği gün ortak uçuş yapıldı. Savunma Bakanımız koordinasyon merkezinin işlediğini söyledi. Problemin ne olduğu belli değil. Bir hoşnutsuzluk olduğuna şüphe yok ama anlaşmazlığın nerede olduğu belli değil.”
“KİMSEDE TUTARLILIK YOK”
Her ülkeden farklı bir ses çıktığını, konu ile ilgili kimsede tutarlılık olmadığını söyleyen Özel, “Biz PYD’yi terör örgütü olarak kabul ediyoruz. ABD bunu kabul etmiyor. Rusların böyle bir derdi hiç yok ama biz aynı dili Ruslara karşı kullanmıyoruz. Esad şimdi dedi ki ‘Orada terör örgütü var’. Türkiye başından itibaren’ Esad gitmeden bu iş çözülmez’ diyor. İran ve Rusya ise Esad’ın orada kalmasını sağlayan ülkeler. Pozisyonlar birbirini tutmuyor. Rusya ve ABD’nin ne konuştuklarını da bilmiyoruz. Türkiye, herkesin merkezinde değil. Herkesin birbiriyle ilişkisi var. Ama Türkiye’nin tek odaklandığı PYD. Büyük resme bakan yok.” ifadelerini kullandı.
“GÜVEN PROBLEMİ VAR”
Türkiye ile ABD arasında PYD’yi Membiç’ten çekme sözü tutulmadığı için haklı bir güven problemi olduğuna da değinen Soli Özel, “Amerikalılar Türkiye ile dans ederken PYD ile de dans ediyor. Membiç’ten olan güvensizlik de durumu körüklüyor ve bir türlü iki taraf birbiriyle makul düzeyde konuşamıyor” dedi.