Netflix'teki acımasız bir hayatta kalma yarışmasını anlatan Kore dizisi Squid Game'i (Mürekkep Balığı Oyunu) seyretmediyseniz bile internet ve sosyal medyada bahsini duymuş olma ihtimaliniz yüksek.
İki hafta önce gösterime giren aşırı şiddet içerikli macera dizisi büyük bir izleyici kitlesi çekti. Öyle ki Netflix'in şimdiye kadar en çok izlenen yapımı olan romantik tarih dizisi Bridgerton'un rekoruna yaklaşmaya başladı.
Formatının yeni olmamasına karşın, çarpıcı görüntüleri, gerçekçi karakterleri ve insan doğasına dair düşündürdükleriyle Squid Game bütün dünyada seyirci buldu.
Çocuk oyunları ve cinayetler
Squid Game, borca batmış ve çaresizlik içindeki 456 insanın, peş peşe altı oyun kazanırlarsa 39 milyon dolarlık ödülü alıp gidebilecekleri umuduyla, kanlı bir hayatta kalma yarışmasının cazibesine kapılmasının hikayesi.
Tek bir sorun var: Elenirlerse, bunu yaşamlarıyla ödüyorlar.
Yarışmalar basit. Yarışmacıların çocukluklarında oynamaya alışkın oldukları oyunlar bunlar. Burada seyircinin ekran karşısında çakılmasına sebep olan da masum çocuk oyunlarının vahşi ölümlerle oluşturduğu zıtlık.
Squid Game'in yönetmeni Hwang Dong-hyuk "İnsanlar çaresiz yetişkinlerin bir çocuk oyununu kazanmak için hayatlarını tehlikeye atmasındaki ironiye vuruluyor" diyor.
"Oyunlar basit ve kolay. O yüzden izleyiciler karmaşık bazı oyun kurallarına değil daha çok her bir yarışmacının karakterine odaklanabiliyor."
Dizinin çekiciliğinde bir nostalji ögesinden de söz edilebilir. Örneğin üçüncü bölümdeki Dalgona balmumu şekerlemesi (Kore'de çocukların sevdiği karamela benzeri bir şekerleme) yarışı, çoğu Korelinin çocukluğunda oynadığı bir oyun.
Burada oyuncuların kağıt kadar ince balmumu şekerlemesi üzerine çizilmiş şekli, bir iğne kullanarak büyük bir dikkatle kesip çıkarması gerekiyor. Şekil çok karmaşık olduğunda, belirtilen sürede kalıptan çıkarılamazsa ve şekerleme çatlarsa, oyuncu kaybediyor.
Twitter'da bir Koreli "Squid Game seyrederken Dalgona şekerlemesi yemeyi özledim. Yemeyeli 20 yıl falan olmuş. Hala var mı onlar? Bulabileceğimi sanmıyorum" mesajını paylaşmış. Sosyal medya, Squid Game gündemine adeta kitlendi.
Karakterler 'bizden biri'
Uzmanlar dizinin başarısının, canlandırılan karakterlerle de ilgili olduğunu söylüyor.
Bunlar genellikle toplumun "kaybetmiş" bireyleri. Tümünün büyük mali sorunları olsa da, tek tek çok farklı hayatlardan gelmiş kişiler.
Örneğin baş roldeki kişi, ailesinin saygısını kazanmaya çalışan kumar düşkünü işsiz bir adam. Yarışmalarda karşısına Kuzey Kore'den kaçıp Güney'e iltica etmiş, trajik şeyler yaşamış bir genç, işverenlerinden kötü muamele gören Pakistanlı bir göçmen işçi gibi karakterler çıkıyor.
Sangmyung Üniversitesinden küresel kültürel içerikler konusunda uzman profesör Kim Pyeong-gang "Görünen o ki, insanlar, özellikle de gerçek hayatlarında sürekli olarak yabancılaşma ve kırgınlık yaşayan genç kuşak, kendisini dizideki karakterlere yakın hissediyor" diyor.
Diğer Doğu Asya ülkeleri gibi Güney Kore'de de, toplumun yarışa dayalı karakteri çok sayıda insanı yabancılaştırıyor. Ne kadar çok çalışsa da, herkesin iyi okullara girmesi ya da iyi işlere alınması mümkün değil.
Dizideki oyunlar da her ne kadar ölümcül de olsa, kazanan ve kaybedenin, kurallara uygun ve adil bir şekilde belirlendiği bir toplumsal alternatifi temsil ediyor.
Dizide yarışma yöneticilerinden biri bunu şöyle ifade ediyor: "Yarışmaya katılan herkes eşit. Dışardaki dünyada adaletsizliğe ve ayrımcılığa maruz kalan her kişiye adil bir yarışı kazanması için son bir fırsat veriyoruz."
Kırmızı ışık, yeşil ışık
Batı medya kuruluşları Squid Game ile 2019 yılında Oscar ödülü alan Kore filmi Parasite arasında paralellikler kuran yazılara yer verdi. O filmde de toplumdaki servet uçurumları ve adaletsizlik işleniyordu.
Fakat Asya'nın doğusunda seyirciler diziyi daha çok 2014 yapımı korku-bilimkurgu tarzındaki Japon filmi "As The Gods Will"e (Tanrıların İstediği Gibi) benzetiyor. Bu filmde de benzer bir hayatta kalma yarışı teması vardı ama okul arkadaşları arasında geçiyordu. Benzerlikler yüzünden Squid Game'i intihalle suçlayanlar bile oldu.
Örneğin As the Gods Will'de de Squid Game'in en çok alıntılanan sahnelerinden birinde geçen "Kırmızı ışık, yeşil ışık" adlı geleneksel çocuk oyunu var. Dev bir kız çocuğu görünümündeki bir robot lazer ışını saçan gözleriyle yarışmacıları buluyor ve öldürüyor.
Ne var ki Squid Game'in yönetmeni Hwang intihal suçlamasını reddediyor ve iki senaryo arasında böyle bir bağlantı olmadığını, benzerliklerin aynı tarzda olmalarından kaynaklandığını söylüyor.
"Ben Squid Game'i 2008 yılında planlamaya ve metni yazmaya da 2009'da başladım. İşaret edilen benzerlikler tamamen tesadüf olup her iki tarafın da birbirinden çalması söz konusu değildir" diyor.
Squid Game'e gösterilen büyük ilgi dizinin ikinci sezonunun da yapılması çağrılarını beraberinde getirdi. Ama meraklılarının bunun için epey beklemesi gerekebilir.
Variety dergisine konuşan yönetmen Hwang "Squid Game 2 için henüz iyi ve olgunlaşmış bir planım yok. Şu anda bunu düşünmek bayağı yorucu geliyor" dedi.