- Fitch gibi Merkez Bankası’nın rezervlerindeki erimeye vurgu yapan Moody’s, “Merkez Bankası’nın 2020 başından bu yana sürdürdüğü ve başarısız sonuç veren TL’yi savunma girişimleri, döviz rezervlerinin gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) en düşük seviyesine inmesine yol açtı. Altın hariç net rezerv 44.9 milyar dolara indi” dedi.
- Rezervde swapla bankalardan borç alınan dövizin önemli tutar oluşturmasının endişe kaynağı olduğunu vurgulayan kuruluş, temmuz sonu itibarıyla TCMB’nin 53 milyar dolar swap yükümlülüğü altında bulunduğuna dikkat çekti ve rezervler azaldıkça ödemeler dengesi krizi yaşama olasılığının arttığını savundu. Karadeniz’de keşfedilen gazın dış finansman yükünü biraz hafifletebileceğini de öngören Moody’s, bununla birlikte gazın çıkarılmasının zaman alacağını hatırlattı.
- Moody’s, uygulanan politikaların etkinliği ve itibarındaki aşınmaya da vurgu yaptı: “Siyasi baskılar ve TCMB’nin bağımsızlığının sınırlandırılmış olması, para otoritelerinin olaylara geç yanıt vermesi ve uygulanan politikaların öngörülemezliği, döviz kurunda sert düzeltme olasılığını artırıyor. Politika faizi reel olarak negatif seviyede, enflasyon hedefin üzerinde ve enflasyon beklentisi yükseliyor.”
- Bütçe açığına da atıf yapan kuruluş, IMF tanımlı açığın GSYH’nin yüzde 7.5’ine yükseleceğini öngördü. Kamu borcunun GSYH’ye oranı da bu yıl yüzde 32.5’ten yüzde 42.9’a yükselecek.
- Ayrıca Moody’s, Cumhurbaşkanlığı (başkanlık) sisteminin 2018 ortasında devreye girmesinden bu yana notu birkaç seviye kırdıklarını hatırlattı ve “O tarihten bu yana Türkiye’de resmi kararlarla yasa ve uygulamalarda ciddi değişiklikler yapmak olağan uygulama haline geldi. Yönetim, kilit kurumların bağımsızlığını aşındırarak itibarlarını ve etkinliklerini zedelemeye devam ediyor.”
Moody’s’in kararını sosyal medya hesabından yorumlayan ekonomistler ve uzmanlardan Uğur Gürses de, özellikle şu vurguyu yaptı:
BORÇ VERENLER İÇİN
“Bu seviye, iktidar partisinin 2003’te devraldığı kredi notunun altında. Hem tarihsel olarak en düşük seviye. Bilmeyenler için hatırlatma: Moody’s gibi kredi dereceleme kuruluşları ülkemize borç veren kurumlara, fonlara, yatırımcılar yazıyor bu değerlendirmeleri. ‘Ben takmıyorum’ demek işe yaramıyor.” Türkiye’nin notu, “yatırım yapılabilir” seviyenin de 5 kademe altına geriledi. 2001 krizinde bile böyle değildi. Ayrıca bu not seviyesinde Türkiye ile birlikte Uganda, Tanzanya, Etiyopya ve Kenya, Kırgızistan gibi ülkeler yer alıyor.
Ayrıca Türkiye, diğer iki önemli derecenlendirme kuruşu Standart and Poor’s (S&P) ve Fitch’ten de Ocak 2017’den bu yana olumlu bir not alamadı ve “son derece spekülatif” sınıfta yer alıyor. Yatırım yapılabilir notunun çok aşağısında bulunuyor. Türkiye’nin kredi notu S&P’de “B+”, Fitch’te “BB-” seviyesinde bulunuyor.
Cumhuriyet