RTÜK, TRT’ye “terör övmekten” ceza kesti. Rus Büyükelçi Andrey Karlov’a yönelik suikast ile ilgili TRT’de Başbakanlığın yayın yasağından önce yayımlanan habere ilişkin RTÜK, “Terörü övmek, teşvik etmek, terör örgütlerini güçlü veya haklı göstermek, terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte” yayın yaptığı gerekçesiyle oybirliği ile ceza kesti. Yasa gereği RTÜK, TRT’ye doğrudan yaptırım uygulayamadığından, yayın ihlaline ilişkin RTÜK kararının, yine TRT’den sorumlu Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’a gönderileceği öğrenildi.
Devlet televizyonu TRT, 19 Aralık’ta Rusya Büyükelçisi Andrey Karlov’a düzenlenen suikast Ana Haber bülteni içerisinde haberleştirdi. Söz konusu haber Başbakanlığın yayın yasağı kararı öncesinde verildi. Yani TRT, Başbakanlığın kararına uydu, ancak yine de RTÜK denetiminden ve cezasından kaçamadı.
‘Medya aracılığı ile korku’
RTÜK uzmanlarının TRT Ana Haber ile ilgili raporuna göre, haberde yayımlanan görüntüler, saldırganın ateş ettikten sonraki halleriyle başladı. Raporda, “Saldırgan bir elinde silah diğer elini havaya kaldırmakta, işaret parmağı tavana doğru olmak üzere, ardından, silahını iki elle tutarak çevredekilere doğrultmaktadır. Sonraki görüntülerde elindeki silahı salondakilere doğrultarak konuşmasına devam etmektedir” ifadeleri kullanıldı.
1 dakika 24 saniyelik ve 32 saniyelik iki videonun incelendiği raporda, “asıl olarak olayın gerçekleştiği anın, Büyükelçinin tam olarak kurşunlanma anının görüntüleri ekrana getirilmiştir. Büyükelçinin konuşma yaparken ardarda gelen kurşunlara maruz kaldığı anlar direkt olarak yansıtılmıştır. Sonrasınra Büyükelçinin yere düşmüş haldeki görüntüsü ekrana getirilmiştir. Büyükelçinin yerdeki görüntüsü tüm görüntülerde bulunmaktadır” ifadeleri yer aldı.
Teröristlerin istediğini elde etme yolunda en birincil hedeflerinin toplumda korku yaratmak ve bu korkuyu bilinçlere yerleştirmek olduğunun ifade edildiği raporda, “Bu korkuyu en kolay ve en etkili şekilde görsel medya aracılığı ile oluşturmaktadır. Yayın kuruluşlarının terör olaylarını aktarırken, toplumun haber alma hakkı boyutunda davranması, terörün toplumda yaratmak istediği kaygıyı, korkuyu oluşturacak, güven duygusunu yok edecek yaklaşımlardan kaçınılması gerektiği düşünülmektedir” denildi.
TRT yasağa uydu ama...
Görüntülerin, Başbakanlığın yayın yasağından önce yayımlandığının, yayın yasağından sonra söz konusu habere yer verilmeyerek, yasağa uyulduğunun ifade edildiği rapor ceza talebi ile Üst Kurula gönderildi. Salı günü İstanbul’da toplanan Üst Kurul TRT’ye yayını nedeniyle ceza verilmesine AKP’li üst kurul üyelerinin de desteği ve oybirliği ile verildi. TRT’ye RTÜK yasasının yayınlar için, “Terörü övemez ve teşvik edemez, terör örgütlerini güçlü veya haklı gösteremez, terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz” düzenlemesine aykırı yayın yapıldığı gerekçesiyle ceza kesildiği öğrenildi.
Şikâyet Kurtulmuş’a
Aynı zamanda TRT yayınlarından da sorumlu Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, pazartesi günü Bakanlar Kurulu ile ilgili basın toplantısında IŞİD’in elindeki Türk askerlerle ilgili olarak yayımladığı videonun anımsatılması üzerine, “Türk halkının moralini bozmaya çalışmak vatanseverlik değildir. Hiç kimsenin, terör örgütlerinin istediği şekilde sosyal medyayı kullanacak bir duyarsızlık içinde olmaması gerekir. Bu milli bir görevdir. Konuyu herkese tek tek hatırlatacak durumda değiliz. Bu vazifeyi herkesin kendi içinde hissetmesi gerekir” ifadelerini kullanmıştı. Yasa gereği RTÜK’ün TRT’ye ceza kesme hakkı yok. Ancak yayın ihlali ile ilgili karar TRT’den sorumlu Kurtulmuş’a gönderilecek. TRT’ye yaptırım Başbakanlığın kararı ile mümkün olacak.
Yandaşa cezaya ‘hayır’ dediler
Kanal A Genel Yayın Yönetmeni Alper Tan, Kanal A’da, 9 Haziran’da yayımlanan Ana Haber bülteni içindeki “Derin Analiz” bölümünde CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile ilgili köşe yazısını okudu. Tan, köşesinde, “Terör destekçisi, devlet düşmanı CHP’yi tanıyalım. Porno kasetle genel başkan yapılan Kılıçdaroğlu’nun döneminde CHP’nin neler yaptığını kısaca ve net örneklerle hatırlatalım” ifadelerini kullandı. CHP’li Yarkadaş’ın şikâyeti üzerine RTÜK uzmanları, Tan’ın sözlerini eleştiri sınırları içinde kaldığına, eleştiri sınırının aşılmadığına karar verdi. Raporun Üst Kurula sunulduğu İzleme ve Değerlendirme Dairesi’nin üst yazısında da yayında ihlal olmadığı görüşü iletildi. Rapora karşın Üst Kurul, oyçokluğu ile kanala ceza kesti. Ülke TV’de 7 Haziran’da yayımlanan “En Sıradışı” adlı programda kanalın Genel Yayın Yönetmeni Hasan Öztürk, Hürriyet Gazetesi’nin Atatürk resimli “Türkiye Türklerindir” logosunu anımsatarak, “Türkiye, öyle bir ‘kelle’ koyup, altına da ‘Türkiye Türklerindir’ yazanların değil kardeşim” ifadelerini kullandı. CHP üyesi Gül Çitfçi’nin şikâyeti üzerine RTÜK, yayına ceza kesti.