Bugün Türkiye'nin en zenginleri arasında yer alan ve Türkiye ekonomisinin temel taşını oluşturan pek çok holdingin kurucusunun sıfırdan milyarder olduğu biliniyor.
Örneğin bugün dünyanın 217. büyük şirketi olan Koç Holding'in kurucusu Vehbi Koç, ticaret hayatına bir bakkal dükkânı ile atılmıştı. Ya da Türkiye'nin en önemli ve öncü tekstil devlerinden biri olan Vakko'nun kurucusu Vitali Hakko, Mahmutpaşa'da çırak olarak başladığı iş hayatına tezgahtar olarak devam etmişti. Kimilerine göre, sıfırdan milyarder olan bu ismlerin ortak bir stratejisi var. O da risk almak.
Peki Türkiye'nin en zenginleri holdinglerini nasıl kurdular? İş hayatına nerede atıldılar? İşte cevapları:
ECZACIBAŞI
Eczacıbaşı Holding'in kurucusu Dr. Nejat F. Eczacıbaşı, Heidelberg, Chicago ve Berlin üniversitelerindeki kimya yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra, 1941 yılında İstanbul'da bir ilaç laboratuvarı kurdu. İlk üretime burada başlandı.
Eczacıbaşı tarafından 23 Kasım 1952'de açılan ilk modern Türk ilaç fabrikası, takip eden yıllarda gelişerek her türlü ürünü üretebilecek konuma geldi.
Eczacıbaşı, dördü yabancı ortaklı olmak üzere toplam 41 kuruluşu, 11.730 çalışanı ve 2012 sonu itibariyle 2,6 milyar Avro cirosu ile Türkiye'nin önde gelen sanayi toplulukları arasında yer alıyor.
SABANCI
1925 yılında pamuk ticaretine başlayan Hacı Ömer Sabancı, birçok iş alanında faaliyet gösterdi.
Bossa, Yağsa, Sapeksa gibi fabrikaların kurulmasına öncülük etti.
Hacı Ömer Sabancı'nın ölümünden 1 yıl sonra 1967'de Hacı Ömer Sabancı Holding kuruldu.
Bünyesine birçok yeni şirket katan Sabancı Holding bugün İMKB’de en yüksek halka açıklık oranına sahip holding.
KOÇ
16 yaşında Ankara'da babasının açtığı bakkal dükkânı ile ticaret hayatına atılan Vehbi Koç, Koç Topluluğu'nun resmi kuruluşunu simgeleyen 31 Mayıs 1926'da, Koçzade Ahmet Vehbi adıyla Ankara Ticaret Odası'na kaydolur.
1938 yılında Koç Ticaret A.Ş. kurulur.
Ulaşılması hedeflenen hızlı büyüme ve gelişmeyi, daha uygun bir örgütleme ve daha kurumsal bir yapı altında gerçekleştirebilmek amacıyla 1963'te Koç Holding A.Ş. kurulur.
Vehbi Koç, Holding'in Yönetim Kurulu Başkanı olur.
1970'lerde Koç Topluluğu, gelişimini hız kesmeden sürdürerek bünyesine yeni şirketler katar; ihracata yönelir ve dış ticaret şirketleri kurar. Türkiye'nin en büyük şirketler topluluğu olan Koç Holding bugün dünyanın 217. büyük şirketi.
DOĞUŞ
1950'de daha sonra Doğuş Holding'in temeli olacak olan şirketini 9 bin lira sermaye ile kuran Ayhan Şahenk, İrili ufaklı 16 baraj ve toplam 66 inşaat projesini gerçekleştirdi.
Türkiye'nin baraj yapan ilk inşaat şirketi olan Doğuş İnşaat, grubun büyümesinin motoru oldu. Finans, otomotiv, inşaat, medya, turizm ve hizmetler, gayrimenkul, enerji ve yeme-içme olmak üzere sekiz sektörde faaliyet göstermekte olan Holding, Türkiye'nin önde gelen grupları arasında yer almaktadır.
ENKA
İnşaat mühendisi Şarık Tara ve eniştesi Sadi Gülçelik tarafından 1957 yılında kurulan ENKA Kollektif Şirketi daha sonra Anonim Şirket'e, 1972'de de ENKA Holding A.Ş.’ye dönüşmüştür.
1960’larda, ENKA ilk yatırımlarını, Pimaş Plastik ve Altaş Çelik El Aletleri fabrikalarının kuruluşu ile iki imalat sanayine yapmıştır.
1967’de, on yıllık hızlı bir büyüme döneminin ardından, ortaklık anonim şirkete dönüştürülmüş ve adı ‘ENKA İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi’ olarak değiştirilmiştir.
ENKA'nın uluslararası inşaat projeleriyle Türkiye'nin önemli şirketleri arasındadır.
FİBA
1987 yılında Hüsnü Özyeğin tarafından kurulan Fiba Holding, ilk bankacılık faaliyetlerine Finansbank ile başladı. Yatırım alanlarını çeşitlendiren Fiba, birçok yeni sektöre adım attı.
Fiba Holding; finans, perakende, medya, enerji, pazarlama, telekomünikasyon, kimya, enerji, inşaat ve yapı malzemeleri, sigortacılık, taşımacılık, turizm, sosyal hizmetler ve diğer alanlarında faaliyet gösteren, Türkiye’nin önde gelen kuruluşlarından biridir.
YILDIZ HOLDİNG
Yıldız Holding’in tarihi, 1944 yılında, Ülker markasını taşıyan ilk pötibör bisküvinin imalatıyla başladı.
Sabri Ülker’in Eminönü Nohutçu Han’da ağabeyi Asım Ülker ve üç çalışma arkadaşıyla birlikte ürettikleri bu bisküvi, kurumsal tarihe ilk ürün olarak geçti.
Yıldız Holding Sabri Ülker’in önce bisküvi, ardından çikolata ürünlerine verdiği ve büyüttüğü ‘Ülker’ markası ile bilinen işinin sağlam kökleri üzerinde yükseldi.
Yıldız Holding 2012 yılında 12.4 milyar lira brüt cirosuyla yalnız Türkiye’de değil, dünyada da saygı gören kuruluşlardan biri olmayı başardı.
ÇUKUROVA HOLDİNG
Çukurova Holding, Mehmet Emin Karamehmet tarafından Mersin - Tarsus'ta kurulmuştur.
Her biri alanında öncü toplam 152'ün üzerinde bağlı şirketi ve iştirakiyle Holding;
sanayi, inşaat, bilgi ve iletişim teknolojileri, medya, taşımacılık, finans, enerji ve hizmet sektörlerini kapsayan geniş bir yelpazede faaliyet göstermektedir.
AKKÖK HOLDİNG
1943 yılında İstanbul’a gelerek, Sultanhamam’da iplik ve kumaş ticaretine başlıyan Raif Dinçkök, 1952 yılında Akkök holdingi kurdu.
Raif Dinçkök, daha sonraki yıllarda,oğulları ve profesyonel kadroları ile birlikte Ariş, Dinarsu, Aksa, Ak-Al, Ak-Kim, Ak-Tops ve Akenerji tesislerini faaliyete geçirdi.
Bugün, biri yurt dışında olmak üzere 17 ticaret ve sanayi şirketinin yanı sıra farklı sektörlerde toplam 18 üretim tesisiyle kimya, enerji ve gayrimenkul alanlarında faaliyet göstermektedir.2012 yılında 3142 milyon ABD doları tutarında kombine ciro gerçekleştiren Akkök Holding, Türkiye'nin en önemli holdingleri arasındadır.
BORUSAN HOLDİNG
İş hayatına 1944 yılında öğrenci iken babasının kurduğu İstikbal Ticaret’te başlayan Asım Kocabıyık, Sanayi yatırımlarına 1958 yılında Borusan Boru Sanayii AŞ ile adım attı.
1972’de Borusan Holding’i kurarak topluluğun ilk adımını attı.
57 yıl liderliğini yaptığı grubu bugün 6 bin kişinin çalıştığı, çelik, distribütörlük, lojistik ve enerji alanlarında faaliyet gösteren bir dünya şirketi haline getirdi.
ANADOLU HOLDİNG
Anadolu Grubu’nun kurucuları İzzet Özilhan ve Kamil Yazıcı 1949 yılında tanıştı. İzzet Özilhan, İstanbul Tarlabaşı’nda küçük bir bakkal dükkanı sahibiyken, Kamil Yazıcı, askerlik görevi için İstanbul’a gelmişti.
Anadolu Grubu’nun ilk şirketi olarak 1960 yılında kurulan Çelik Motor, faaliyetlerine Jawa motosiklet, Puch mobilet ve Skoda kamyonetlerinin satışıyla başladı.
Daha sonra birçok iş alanında da faaliyet göstermeye başlayan Anadolu Holding, ana faaliyet sektörleri olan içecek, otomotiv, finans ve perakendenin yanı sıra; gıda, sağlık, enerji, elektronik, bilişim ve turizm sektörlerinde de yatırımlarıyla Türkiye'nin en önemli holdingleri arasında.
SANKO HOLDİNG
1904 yılında Gaziantep'de Sani Konukoğlu'nun girişimleriyle ile holdingin ilk işletmesi sayılabilecek bir dokuma tezgahı ile faaliyetlerine başlayan SANKO Holding, 1966 yılında Hilal Kollektif Şirketi 'nin kurulmasıyla birlikte büyümesini sürdürmüştür.
1996 yılında grup bünyesinde bulunan şirketleri Sanko Holding çatısı altında toplamıştır.
İnşaat, tekstil, otomotiv, sağlık, eğitim, gıda ve enerji alanlarında yer alan SANKO holding, Türkiye'nin uluslararası piyasada faaliyet gösteren önemli kuruluşlarından birisidir.
BOYNER HOLDİNG
Boyner Holding, 1952 yılında Altınyıldız Mensucat ve Tekstil Fabrikası'nın kurulmasıyla faaliyete geçmiştir.
1971 yılında Beymen markası yaratılmış, Şirket 1991 yılında halka açılmıştır. Boyner Holding Türkiye'de perakende sektörünün en önemli oyuncularındadır.
BOYDAK HOLDİNG
1957 yılında Kayseri'de Sami ve Mustafa Boydak tarafından kurulan Boydak Holding, 1974 yılında HES kablo ile faaliyet alanını geliştirmiştir.
Mobilya, kablo, demir, çelik, tekstil, kimya, pazarlama, lojistik, teknik servis, havacılık, finans ve yurtdışı faaliyetler hizmetleri alanlarında faaliyet gösteren Boydak, Türkiye'nin en büyük şirketlerindendir.
VAKKO
İş hayatına Mahmutpaşa'da çırak olarak başlayan Vitali Hakko, daha sonra Kupidis mağazasına tezgahtar olarak geçti.
1934 yılında şapka devriminin ilk günlerinde Hakko, kendine ait ilk mağaza olan Şen Şapka’yı 1934 yılında Sultanhamam’da açtı.
1962 yılında Beyoğlu'nda ilk mağazasını açan Vitali Hakko, Türkiye'yi modern mağazacılık anlayışıyla tanıştırdı. Vakko, Türkiye'nin en önemli ve öncü tekstil devlerinden biridir.
t24