Nilüfer Şensöz-Roma Ülkeler, nüfuslarını koronavirüse karşı aşılamak için hızla hareket ederken, Avrupa Birliği'nde, seyahatlerde yolcuların kendi topraklarına girebilmesi için aşılamayı zorunlu kılıp kılmayacağı tartışmaları yaşanıyor.
Türkiye'de de seyahat etmek isteyenler için yeni gelişmeler büyük önem taşıyor. "Avrupa'ya girişte ve vize alırken aşı zorunluluğu gelecek" gibi sosyal medyada çok sayıda tweet ve yazı var ancak henüz böyle bir karar ya da uygulama yok.
ALMANYA TEMKİNLİ
Öncelikle aşılanandan bile virüsün yayılabileceğine dikkat çekiliyor. Almanya Başbakanı Angela Merkel, Covid-19'un virüse karşı aşılananlar tarafından bile yayılabileceğine dair bazı göstergeler göz önüne alındığında, kısıtlamaların geri alınmasına karşı kendini konumlandırma konusunda temkinli davranıyor.
Almanya'nın 24 üyeli etik konseyi, aşılananlar için ayrıcalıklar veya daha gevşek kısıtlamalar konusunda bölündü. Noel öncesi yapılan bir oylamada 12 üye sözde normal hayat pasaportundan yana olurken, 12 üye buna karşı çıktı.
YUNANİSTAN'DAN AB'YE AŞI SERTİFİKASI ÇAĞRISI
Bu arada Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis Salı günü, koronavirüs pandemisinden harap olan sınır ötesi seyahatin geri kazanılmasına yardımcı olmak için AB çapında bir COVID-19 aşı sertifikası oluşturulması çağrısında bulundu.
Ekonomik çıkış için turizme bel bağlayan ve yaz sezonundan önce seyahati yeniden canlandırmak isteyen Yunanistan, bir bireyin aşı olduğunu kanıtlamak için kendi standartlaştırılmış sertifikasını çoktan oluşturdu.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'e yazdığı bir mektupta Mitsotakis, planın 27 ülkeden oluşan AB'nin tamamına genişletilmesini önerdi.
21 OCAK'TA AB LİDERLERİ TOPLANACAK
Avrupa Komisyonu mektubu aldığını doğruladı ve yanıt vermeden önce 21 Ocak'ta AB liderlerinin bu ve diğer aşı uygulamaları konularında çevrimiçi bir toplantı beklediğini söyledi.
AB liderleri Aralık ayında, bloğun aşı sertifikalarını koordine etmesi gerektiği konusunda anlaştılar ve sağlık uzmanları, bunları dijital forma nasıl sokacakları gibi teknik şartnameleri tartışmak için zaten toplandılar.
YUNANİSTAN
"ZORUNLU OLMASA DA AŞI OLANLAR ÖZGÜR SEYAHAT EDEBİLMELİ"
Mektupta, "Aşıyı zorunlu veya seyahat için bir ön şart haline getirmeyecek olsak da, aşılanmış kişiler seyahat etmekte özgür olmalıdır." dedi.
Mitsotakis, "Bir aşı sertifikasının tüm üye devletlerde kabul edilebilmesi için nasıl yapılandırılması gerektiğine dair ortak bir anlayışın benimsenmesi acildir," diye ekledi.
Mektupta, AB ülkeleri ortak bir formül üzerinde anlaşabilirlerse, "konuyu ilgili uluslararası forumlarda ileriye taşıyabiliriz, böylece küresel ölçekte hareketliliğin yeniden kurulmasına katkıda bulunabiliriz" denildi.
ESTONYA DSÖ İLE AŞI SERTİFİKASI İÇİN ANLAŞTI
Ekim ayında Estonya, Dünya Sağlık Örgütü ile aşı verilerinin sınır ötesi alışverişine izin verecek dijital bir aşılama sertifikası geliştirmek için bir anlaşma imzaladı. Bu hafta Estonya Başbakanı Jüri Ratas, Finlandiya'yı da projeye katılmaya davet ettiğini söyledi.
MACARİSTAN
Macaristan'da hükümet, ziyaretçilerin COVID-19'a karşı bağışıklığı gösteren bir uygulama aracılığıyla ülkeye erişim sağlamak için aşı durumlarını göstermelerini isteyebileceğini söyledi. Bir hükümet sözcüsü, "Vatandaşların koronavirüse karşı koruma kazandıklarına dair kanıt sunma ihtiyacı tüm dünyada artıyor" dedi.
İZLANDA
İzlanda'daki ziyaretçiler, 10 Aralık'tan bu yana COVID-19'dan enfeksiyon ve iyileşmeyi kanıtlayan bir sertifika gösterebiliyorlarsa test ve karantina gerekliliklerinden muaf. Ancak bir hükümet sözcüsü bu uygulamadan bir aşı pasaportu olarak bahsetmenin "yanıltıcı" olduğunu söyledi.
BELÇİKA
Belçika, AB düzeyinde veya hatta küresel düzeyde "doğrulanabilir COVID-19 aşı sertifikası" ndan yana.
İSPANYA'DA AŞIYI REDDEDENLER KAYDEDİLİYOR
Ve geçtiğimiz haftalarda İspanyol hükümeti, aşıyı reddedenleri kaydettirerek ve verileri diğer Avrupalı ortaklarla paylaşarak, tersine çevrilmiş bir aşı pasaportu uygulayacağını belirtti.
İSRAİL'DE AŞI OLANA SPOR VE KÜLTÜR ETKİNLİKLERİNE KATILMA İZNİ
İsrail, aşılanmış kişilerin kültür ve spor etkinliklerine katılmasının yanı sıra karantinaya alınmadan yurtdışına seyahat etmesine izin verecek bir uygulama yayınladı.
QANTAS AŞI SERTİFİKASI İSTEYECEK
Avustralya'nın Qantas havayolu şirketi, bir uçağa binmek için aşı sertifikası istemeyi planladığını söylerken, Ryanair'in yeni reklam kampanyası "vur ve git" diyor.
SEYAHAT ENDÜSTRİSİNDE MUHALEFET VAR
Teknoloji devi IBM ve havayolu lobisi Uluslararası Hava Taşımacılığı Derneği gibi bir dizi kuruluş, bu tür sistemlerin pratikte nasıl çalışacağı üzerinde çalışıyor, ancak seyahat endüstrisinde de bu fikre yüksek düzeyde muhalefet var.
FRANSA KARŞI ÇIKIYOR
Nüfusunda çok sayıda aşı şüphecisi bulunan Fransa, bazı önde gelen sağlık profesyonellerinin ilgisine rağmen aşı pasaportu olasılığını dışladı.
Ada Lovelace Enstitüsü tarafından 2020 yılında yapay zeka araştırma kuruluşu tarafından hazırlanan bir raporda, bağışıklık pasaportlarının "sosyal uyum, ayrımcılık, dışlanma ve savunmasızlık açısından son derece yüksek riskler oluşturacağı" belirtildi.
Belçika'nın böyle bir planı desteklemesine rağmen, kendi veri düzenleyicisi, bir aşı veri tabanına sahip olunmaması konusunda uyarıda bulunarak, verilerin saklanması için belirtilen amacın ve bunların paylaşılmasının belirsiz olduğunu ve yetkililerin bu verileri çok uzun süre saklayacağını söyledi. Düzenleyici, veri tabanının "hiç şüphesiz kişisel verilerin korunması hakkına önemli bir müdahale teşkil ettiğini" söyledi.
Fransa'nın da benzer bir planı var, ancak bu verilerin ne kadar süreyle saklanacağına ve hangi yetkililerin bunlara erişebileceğini belirleyen sınırlamalara sahip olan veri koruma düzenleyicisi, gizlilik kurallarına uyabileceğine inanıyor.
AB'nin veri koruma sorumlusu Wojciech Wiewiórowski, aşı pasaportu fikrini "aşırı" olarak nitelendirmiş ve defalarca bu fikre karşı endişelerini dile getirmişti. (Nilüfer Şensöz-Roma)